Học phí đại học không phải muốn tăng bao nhiêu thì tăng

Thu phí đại học thế nào cũng được sẽ không có người học

Theo GS.TS Phạm Huy Dũng, Phó Chủ tịch HĐQT ĐH Thăng Long, vấn đề ở đây là mối tương quan giữa công bằng và hiệu quả. Trường Harvard - một trường đại học được coi là hàng đầu thế giới, không vì lợi nhuận, nhưng có nhiều tỷ đô la quỹ đầu tư cho giáo dục. Ngoài ra, sinh viên học ở trường này thì học phí trung bình là 50 nghìn đô la/năm. Ví dụ này cho thấy, để dạy học có chất lượng, có hiệu quả thì phải đầu tư kinh phí nhiều lắm.

GS.TS Phạm Huy Dũng, Phó Chủ tịch HĐQT ĐH Thăng Long: Nên cân nhắc kỹ khi quy định mức học phí tối đa.

Vậy các trường đại học của ta được quyền tự chủ có tăng học phí lên mức cao nhất không? Tôi cho rằng, nếu tăng phí thì người ta không học. Như vậy, giữa học phí và người học phải có sự cân đối.

Ở ĐH Thăng Long, đầu năm Hội đồng quản trị họp với nhau đều cho rằng, nếu không tăng thì không có tiền để nâng cấp trường, nhưng tăng đến đâu để các sinh viên có tiền học thì phải cân nhắc kỹ.

Còn bàn về giúp người nghèo như thế nào? Nếu người nghèo thực sự là nhân tài, có năng lực thì Nhà nước sẽ đóng góp, ngay cả với các trường tư, những em học giỏi vào đó cũng được cấp học bổng, hay có những công ty sẽ nhận sinh viên khi còn đang học. Nói vậy để thấy, em nào có tài, có năng lực thì vẫn có cơ chế của Nhà nước, nhà trường giúp các em học tiếp.

Nếu cho tự chủ để muốn thu phí thế nào cũng được, thì đào tạo không có chất lượng mà thu phí thấp thì họ cũng không học; còn có chất lượng mà thu cao quá thì không có người giỏi học. Đây cũng là điều các trường lo lắng. Vì vậy, nên cân nhắc kỹ khi quy định mức học phí tối đa.

Các trường lấy lãi suất ngân hàng để hỗ trợ sinh viên

“Việc tăng học phí là chuyện các trường phải cân nhắc nhiều, không phải là muốn tăng bao nhiêu thì tăng, mà phải cân đối giữa học phí với điều kiện để đảm bảo chất lượng và phản ứng của xã hội”, PGS.TS Bùi Anh Tuấn, Hiệu trưởng trường ĐH Ngoại thương khẳng định, “Chúng ta không nên băn khoăn nhiều vì các trường đều phải dựa vào thực tế để cân nhắc”.

PGS.TS Bùi Anh Tuấn, Hiệu trưởng trường ĐH Ngoại thương: Điểm sáng của Nghị quyết số 77 là Chính phủ cho phép các trường gửi tiền vào ngân hàng thương mại, dùng lãi suất để đưa vào quĩ hỗ trợ sinh viên. Điều này có thể nhân rộng ở cả những trường không thí điểm tự chủ tài chính.

PGS.TS Bùi Anh Tuấn cũng chia sẻ, theo Nghị quyết số 77/NQ-CP của Chính phủ (về thí điểm đổi mới cơ chế hoạt động đối với các cơ sở giáo dục ĐH công lập giai đoạn 2014-2017) thì khi các trường điều chỉnh học phí vẫn phải đảm bảo cho những người có hoàn cảnh khó khăn, sinh viên nghèo tiếp tục học tập. Đây là một trong những quy định bắt buộc đối với nhà trường.

Thực tế, thời gian qua, việc triển khai Nghị quyết này có điểm sáng là Chính phủ cho phép các trường gửi tiền vào ngân hàng thương mại, dùng lãi suất để đưa vào quĩ hỗ trợ sinh viên. “Các trường dùng tiền này để hỗ trợ học phí, hoạt động phong trào của sinh viên… Theo tôi, đây là điểm cần nhân rộng, không chỉ trong 23 trường thực hiện thí điểm mà các trường khác cũng có thể thực hiện”, PGS.TS Bùi Anh Tuấn bày tỏ.

* Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc: Hiện nay, trong những quy định về vấn đề thu phí, đối với những trường công lập tự chủ, chi thường xuyên 100% mới được tự chủ thu phí theo mức cam kết về chất lượng để đảm bảo cung cấp chi phí về đầu vào. Đối với trường công lập tự chủ 100% có nghĩa là Nhà nước không cấp kinh phí nữa và nếu như các trường không có biện pháp sẽ không đảm bảo nguồn cung.

Sẽ có những trường, những ngành nếu mà tự chủ để thu phí theo mức cao sẽ không có người học. Nhà nước sẽ có trách nhiệm đối với những trường không có điều kiện ở vùng sâu, vùng xa và đối với những ngành mà người học khó lựa chọn.

Chúng tôi luôn quan tâm để làm sao phải đảm bảo được những sinh viên có hoàn cảnh khó khăn vẫn có thể đi học đại học. Chúng tôi có đưa vào trong Luật quy định về việc Nhà nước phải có trách nhiệm liên quan đến vấn đề học bổng và chính sách cho những đối tượng này. Đồng thời, cũng quy định các trường đại học phải công bằng trong nguồn thu của mình để cấp học bổng cho các học sinh có hoàn cảnh khó khăn.

Bảo Nguyên