Học được gì từ việc vợ chồng Bill Gates li hôn sau 27 năm chung sống?

Tuy vậy, những dòng trạng thái hài, troll về việc rửa bát của Bill Gates khá nhiều trên mạng xã hội. Những bài viết, bình luận tiếc cho hôn nhân của họ cũng nhiều. Người thì buồn, người thì quy lỗi cho Bill hoặc Melinda, người còn quy lỗi cho bất bình đẳng giới, người thì bi quan kết luận hôn nhân hạnh phúc là điều không có thật… Một số ít người vẫn chúc họ hạnh phúc sau li hôn và cho rằng dù họ không cùng chung sống nữa mà có thể chia tay nhau thân thiện, dàn xếp ổn thỏa mọi thứ với con cái, gia đình, tài sản, sự nghiệp chung và truyền thông như vậy là điều tốt đẹp đáng ghi nhận.

Mạng xã hội chế ảnh vợ chồng Bill Gates và Melinda Gates chia tay.

Tôi không định viết một bài phân tích vì sao họ li hôn. Ở trong chăn mới biết chăn có rận. Có nghìn lẻ lí do người ta li hôn. Suy nghĩ của người ngoài cuộc cũng chỉ là suy đoán mà thôi. Tôi chỉ đơn giản chia sẻ với bạn những gì tôi học được từ việc li hôn của họ. Tôi coi đó là cơ hội lớn để tôi và những người đang sống trong đời sống hôn nhân tự xem lại mình và học hỏi.

Là một người nhiều năm làm công việc coaching chữa lành mối quan hệ, hôn nhân, hạnh phúc gia đình, tôi nhận thấy một điều, hầu hết mọi người khi kết hôn đều mong muốn có thể chung sống với nhau cả đời, đem yêu thương, hạnh phúc và sự đảm bảo duy trì nòi giống, kinh tế cho nhau, nương tựa nhau lúc tuổi già. Nhưng để sống được với nhau cả đời thì không dễ dàng. Chỉ tình yêu, con cái, kinh tế thì chưa đủ. Nhất là khi con cái đã trưởng thành, kinh tế thì dư thừa.

Thời gian thường làm nhạt phai những rung động tình ái và củng cố thêm tình bạn. Tình yêu trai gái đắm đuối thủa ban đầu sẽ phai dần theo thời gian, thay vào đó là tình yêu thương chân thật giữa hai con người, giữa hai tâm hồn. Và, cho dù biết cách làm tươi mới cảm xúc yêu đương mỗi ngày với người bạn đời thì nhất thiết vẫn phải xây dựng được tình bạn tri kỉ giữa hai người theo thời gian. Nếu sự dịch chuyển này không xảy ra, hôn nhân khó lòng mang lại hạnh phúc viên mãn dài lâu cho hai người chung sống.

Chưa kể đến, cuộc sống luôn thay đổi không ngừng. Con người cũng vậy. Ta hôm nay không còn là ta của ngày hôm qua. Phải học cách để yêu thương, thấu hiểu và đón nhận con người mới của nhau mỗi ngày mới. Nếu ta có thể hiểu rõ rằng, hai người hòa hợp về tư duy, giá trị sống, văn hóa, thói quen sống lúc này thì không có nghĩa là mãi mãi. Cả hai cùng thay đổi và phát triển theo thời gian, có thể cùng hoặc khác tốc độ. Họ phải thật sự quan tâm tới việc vừa phát triển bản thân, vừa đồng hành sâu sắc với người bạn đời, tương tác và giúp nhau cùng xây dựng nền tảng bên trong tương hợp. Nếu không, nguy cơ mối quan hệ rạn nứt từ mạch ngầm không tương thích là rất lớn. Li hôn chỉ là biểu hiện trên pháp lý của sự rạn nứt và đổ vỡ mối quan hệ mà thôi.

Sự rạn nứt ngầm thường ta không nhìn thấy nhưng nó sẽ tạo sự đổ gãy dần dần và tạo khoảng cách rất lớn trong mối quan hệ. Khi hai người không tương hợp những giá trị sống, niềm tin, tư tưởng họ coi trọng trong cuộc sống, thường thì họ sẽ dần không chấp nhận người còn lại một cách vô thức. Lúc đầu họ chọn bỏ qua sự không tương hợp giá trị này để ở bên người còn lại vì tình yêu và nhiều lí do khác. Nhưng đó không phải là cách phù hợp. Họ cần nói ra, trao đổi với nhau để hiểu và thống nhất được với nhau về những yếu tố đó. Một bên phải kiềm chế hay phủ định giá trị của mình để chiều theo người còn lại là điều khiến họ sẽ đau khổ.

Tuy vậy, mọi thứ đều tương đối. Dù cố gắng lựa mình để vừa với nhau thế nào thì mỗi người đều có sự khác biệt. Vì vậy, cần lắm sự bao dung và nhường nhịn lẫn nhau trong tôn trọng và hướng tới mục đích chung. Cần lắm sự chia sẻ, trò chuyện trong tôn trọng để hướng tới thấu hiểu và tự nguyện thay đổi vì nhau, lựa nhau để sống.

Nếu mục đích chung khi sống cùng nhau không có thì khó mà đi đường dài. Nếu có mà không được ưu tiên thì cũng không thể êm ấm. Với mọi gia đình, khi người trong cuộc đặt cái mong muốn cá nhân cao hơn, mục đích cá nhân cao hơn mục đích chung cho toàn gia đình thì nguy cơ đổ vỡ là rất lớn. Nhiều gia đình khi con còn nhỏ, nếu có mục đích chung là nuôi dạy nên những đứa con hạnh phúc và tử tế thì cả hai bố mẹ sẽ cùng cố gắng vì con và vì nhau. Nhưng khi con lớn rồi, tự chịu trách nhiệm cuộc đời mình được rồi thì mỗi người lại trở về với những mưu cầu thầm kín của họ.

Người đồng sáng lập Microsoft Bill Gates và vợ Melinda ngồi trong một cuộc phỏng vấn tại New York ngày 22/2/2016. Ảnh: REUTERS

Dường như ông bà Gates đã từng có những mục đích chung cho con cái, gia đình, sự nghiệp. Nhưng khi một người hoặc cả hai đã thay đổi mục đích sống, họ có thể chọn đi con đường riêng. Tất nhiên nếu có thể bên nhau trọn đời trong yêu thương, thấu hiểu và hạnh phúc, chăm sóc nhau và nương tựa tinh thần trong hiện tại và tuổi già là điều tốt đẹp nhất ai cũng hướng tới. Nhưng đôi khi đi đến một bước ngoặt cuộc đời, người ta chọn thay đổi để phù hợp với thực tế mới của cuộc sống, của nhu cầu thầm kín bên trong họ. Thay đổi mà không làm hoặc ít gây tổn thương cho những người còn lại thì cũng là một việc cần nhiều tâm sức, trí tuệ và nhân cách. Không sống cùng nhau nữa nhưng vẫn có thể tôn trọng, đối xử tử tế với nhau sau chia tay là điều tốt đẹp nhất mà những cặp vợ chồng li hôn có thể dành cho nhau và nhất là cho các con của họ.

Bình đẳng giới hay nữ quyền không phải là việc gì cũng chia đôi, không phải là việc gì người đàn ông làm thì mình cũng phải làm, không phải là việc gì mình làm cũng bắt người đàn ông của mình làm. Cũng không quan trọng ai làm nhiều, ai làm ít, ai làm cái gì. Gia đình là một tổ chức, giống như doanh nghiệp hay bất kì tổ chức xã hội nào. Để nó hoạt động trơn tru và hiệu quả cần có sự phân công, hợp tác, phối hợp một cách phù hợp với tố chất, năng lực và thực tế của từng người. Không phải cứ chồng rửa bát là nhà sẽ hạnh phúc, bình đẳng. Cũng không phải vì chồng rửa bát thì dẫn tới li hôn. Phối kết hợp làm sao cho tất cả thành viên được làm việc mình làm tốt nhất, thích nhất và mang lại nhiều niềm vui, giá trị nhất cho họ, cho gia đình, cho mọi việc gia đình được ổn thỏa nhất và tạo ra giá trị vật chất, tinh thần cho tất cả thành viên nhiều nhất là được. Cái gì không tự làm được thì có thể kiếm nguồn lực khác thực hiện. Quan trọng là có thể dành thời gian bên nhau, chăm sóc nhau, nuôi dạy con cái nên người, để mỗi thành viên trong gia đình cảm thấy có người cùng đồng hành với mình trong cuộc sống, yêu thương, thấu hiểu, tin cậy và đón nhận con người thật của mình.

Vợ chồng cần bên nhau nhưng lúc nào cũng bên nhau trong một thời gian dài sẽ tạo ra sự nhàm chán. Vì vậy, mỗi người nên biết tự làm phong phú đời sống nội tâm và đời sống bên ngoài của mình và có những khoảng không gian, thời gian riêng tư. Những khoảng thời gian xa cách ngắn trong ngày hoặc trong năm có thể tạo không gian địa lý và không gian trong tâm tưởng cho hai người nghĩ và nhớ về nhau, để mỗi người tự do trở về với con người bên trong mình. Sự nhàm chán là kẻ thù số 1 của hôn nhân. Đừng bao giờ coi thường nó.

Khi kết hôn, nhiều người cho rằng đã là của mình rồi thì không cần phải bày tỏ hay lấy lòng người còn lại nữa. Đó là một sai lầm nghiêm trọng dẫn đến tình cảm nhạt nhòa dần theo thời gian. Mỗi người đều cần được thỏa mãn những nhu cầu tâm lý của mình. Vì vậy, khi sống chung, đã trở thành đối tác tin cậy và quan trọng nhất của nhau, cần đủ quan tâm và tinh tế để thỏa mãn nhu cầu tâm lý chính đáng, đặc biệt là những nhu cầu thầm kín cho nhau. Để việc bên nhau thật sự mang lại niềm vui và hạnh phúc cho mỗi người. Như vậy, mới muốn tiếp tục bên nhau.

Phụ nữ thay vì đòi hỏi bình đẳng giới thì hãy từ bỏ tâm lý yếu thế trong mình trước đi. Thật ra, tôi cho rằng phụ nữ là giới thượng đẳng, nếu hiểu rõ sức mạnh và quyền lực to lớn tạo hóa ban cho mình, người phụ nữ sẽ không phải mất công đi đòi bình đẳng. Họ là mẹ của nhân loại. Họ thay Thượng đế để tạo ra, yêu thương, chăm sóc, dạy dỗ những đứa trẻ. Tương lai loài người ra sao phụ thuộc phần lớn vào họ. Nếu trái đất có hòa bình thì là nhờ có những người phụ nữ nuôi dưỡng yêu thương, trí tuệ, hạnh phúc, bình an trong con cái họ, trong gia đình họ. Họ mang trong mình sức mạnh vô biên, là tình yêu thương vô điều kiện dành cho con cái. Tình yêu đó lớn đến mức họ tự nguyện vì con, vì chồng. Họ làm nền tảng vững chắc nâng chồng và con lên. Người đàn ông thường thành công hơn sau khi kết hôn là vì vậy. Người phụ nữ có trí tuệ như đàn ông. Nhưng sức mạnh lớn lao nhất họ có chính là tình yêu thương vô điều kiện dành cho con cái, gia đình. Dù đang làm bất cứ việc gì, với vai trò gì ngoài xã hội, người phụ nữ nếu hiểu được giá trị đích thực và sức mạnh đích thực của mình thì luôn biết tu dưỡng để xứng hợp với thiên chức của mình, biết coi trọng và giữ gìn tổ ấm cho bản thân và chồng con.

Tính nữ cũng tạo sức mạnh kì diệu cho phụ nữ. Dù có tài giỏi hay bản lĩnh tới đâu trong công việc, trong xã hội, người phụ nữ hãy cứ trở về với bản chất nữ bên trong mình, cứ luôn nhu mì, dịu dàng bên người đàn ông của mình, cứ nắm tay và nép mình vào anh ấy, để anh ấy được làm người hùng của mình, che chở cho mình, để tính nam trong anh ấy được trỗi dậy thì sẽ cân bằng âm dương. Sự hòa hợp tính nam và tính nữ cũng là một điều tạo dựng hòa hợp hôn nhân.

Hôn nhân hạnh phúc bền vững suốt đời, chung sống bên ai đó cả đời không phải là điều dễ. Nhưng, tình yêu thương và hạnh phúc bền vững trong gia đình vẫn là điều tốt đẹp con người hằng hướng tới, vẫn là điều tốt đẹp nhất cha mẹ có thể mang đến cho những đứa trẻ. Gia đình, nơi tất cả là một, không có người thắng kẻ thua, không thể tranh giành hơn thua với nhau vì họ chỉ có thể cùng thắng hoặc cùng thua mà thôi. Nếu luôn luôn mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người, gia đình sẽ thật sự là nơi sự sống bắt đầu và tình yêu không bao giờ kết thúc.

Cuối cùng, thứ đảm bảo hôn nhân hạnh phúc bền lâu, không phải là bao nhiêu năm cùng nhau chung sống mà là mỗi người có thể vì người kia bao nhiêu và bao lâu. Hạnh phúc trong hôn nhân đơn giản là có thể vì nhau mà sống, chấp nhận con người thật của nhau, bao dung, nhường nhịn và yêu thương nhau chân thật, vô điều kiện, như chính mình vậy. Để mỗi người trong gia đình cảm thấy được bình an, yêu thương và phát triển lên mỗi ngày. Để mỗi người trong gia đình luôn muốn trở về nhà, nơi họ được là chính mình và được yêu thương.

Trên đây là tản mạn những gì tôi học được từ việc vợ chồng Bill và Melinda Gates li hôn. Còn bạn, bạn nghĩ gì, học được gì từ việc này?

Chuyên gia tâm lý Kim Thành