Hoạt động đối ngoại nổi bật tuần qua (từ ngày 03 đến ngày 09-6-2019)

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đón Thủ tướng Cộng hòa Italy Giuseppe Conte. Ảnh: TTXVN

Đối thoại Đối tác chiến lược Việt Nam-Nhật Bản lần thứ 7

Ngày 03-6-2019, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nhật Bản Takeo Mori đã đồng chủ trì Đối thoại Đối tác chiến lược Việt Nam - Nhật Bản lần thứ 7. Trong không khí hữu nghị, xây dựng và tin cậy, hai bên đánh giá cao sự phát triển tích cực và toàn diện của quan hệ hai nước thời gian qua, trao đổi ý kiến về phương hướng và các biện pháp cụ thể nhằm đưa quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam - Nhật Bản phát triển ngày càng thực chất, hiệu quả trong lĩnh vực chính trị - ngoại giao, quốc phòng, an ninh.

Hai bên nhấn mạnh cần duy trì thường xuyên các chuyến thăm, tiếp xúc các cấp, đặc biệt là cấp cao, nâng cao hiệu quả của các cơ chế đối thoại hiện có, góp phần tăng cường sự tin cậy chính trị và hiểu biết lẫn nhau. Hai bên cũng trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, theo đó nhất trí tăng cường hợp tác tại các diễn đàn quốc tế và khu vực, phối hợp chặt chẽ để thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN và Nhật Bản phát triển ngày càng sâu rộng trong bối cảnh Việt Nam đang là nước điều phối quan hệ ASEAN - Nhật Bản giai đoạn 2018 - 2021 và sẽ là nước Chủ tịch ASEAN năm 2020.

Về vấn đề Biển Đông, hai bên nhất trí về tầm quan trọng của bảo đảm hòa bình, an ninh, an toàn và tự do hàng hải và hàng không, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, thúc đẩy giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển 1982, tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý, thực hiện hiệu quả và đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), sớm hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) thực chất, có hiệu lực và phù hợp với luật pháp quốc tế. Hai bên bày tỏ hài lòng về kết quả Đối thoại lần này, đồng thời thỏa thuận vòng Đối thoại tiếp theo sẽ tổ chức tại Nhật Bản trong năm 2020.

Thủ tướng Cộng hòa Italy thăm chính thức Việt Nam

Nhận lời mời của Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Cộng hòa Italy Giuseppe Conte đã sang thăm chính thức Việt Nam từ ngày 05 đến ngày 06-6-2019.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Thủ tướng Cộng hòa Italy Giuseppe Conte đã hội đàm với Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; hội kiến Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; đồng chủ trì Diễn đàn Doanh nghiệp ASEAN-Italy. Nhận dịp này, Thủ tướng Cộng hòa Italy Giuseppe Conte đã đặt vòng hoa vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh, tham quan Nhà sàn Bác Hồ, thăm Văn Miếu - Quốc Tử Giám... Thay mặt Chính phủ hai nước, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam Nguyễn Văn Phúc và Đại sứ Cộng hòa Italy tại Việt Nam Antonion Alessandro đã ký kết chương trình hành động về hợp tác giáo dục giai đoạn 2019-2022. Theo đó, Việt Nam và Italy sẽ hợp tác phát triển ngôn ngữ, hợp tác trong lĩnh vực giáo dục và cung cấp học bổng.

Tại các cuộc tiếp xúc, hai bên đánh giá quan hệ hợp tác giữa Việt Nam - Italy phát triển hiệu quả và năng động trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược tháng 01-2013. Hai bên nhất trí cần tiếp tục tăng cường trao đổi, tiếp xúc ở các cấp, đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực chính trị - ngoại giao, kinh tế, văn hóa, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, an ninh - quốc phòng, hợp tác phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu, kết nối địa phương; củng cố các cơ chế hợp tác hiện có như Đối thoại chiến lược cấp Thứ trưởng Ngoại giao, Đối thoại chiến lược cấp Thứ trưởng Quốc phòng và Ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế Việt Nam - Italy; triển khai các chương trình hợp tác, các thỏa thuận đã đạt được.

Về kinh tế, hai bên nhất trí sẽ cùng tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực Italy có thế mạnh và Việt Nam có nhu cầu như: cơ khí chế tạo, cơ sở hạ tầng, dệt may, da giày, chế biến gỗ, công nghiệp phụ trợ, vật liệu xây dựng, dầu khí, năng lượng tái tạo, chế biến thực phẩm... Hai bên nhất trí tạo điều kiện thuận lợi để hàng hóa hai nước vào thị trường của nhau và sẽ phấn đấu tăng kim ngạch song phương từ gần 5 tỷ USD lên 6 tỷ USD năm 2020 và 10 tỷ USD vào các năm sau đó. Hai bên khẳng định tầm quan trọng của việc gìn giữ hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông đối với khu vực và quốc tế, cũng như việc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS).

Việt Nam lần thứ hai trúng cử làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc

Ngày 07-6-2019, tại Trụ sở Liên hợp quốc ở New York, Hoa Kỳ, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã bầu Việt Nam vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021, với số phiếu ủng hộ cao kỷ lục - 192/193 phiếu. Kết quả này đáp ứng được kỳ vọng, mong mỏi của tất cả người dân Việt Nam chúng ta, cho thấy sau hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới và tích cực hội nhập quốc tế, uy tín, vai trò, vị thế của Việt Nam ngày càng tăng trong khuôn khổ Liên hợp quốc và trên trường quốc tế.

Ngay sau khi Việt Nam được bầu làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã có thông điệp cảm ơn sự ghi nhận của quốc tế về vai trò và những đóng góp của Việt Nam vào công việc quốc tế và khu vực, đồng thời khẳng định: “Với quyết tâm mới, khí thế mới, với niềm tin tưởng sâu sắc vào sức mạnh, ý chí của toàn Đảng, toàn dân, với nỗ lực và sự phối hợp hiệu quả, nhịp nhàng của các cấp, các bộ, ban, ngành và sự ủng hộ của nhân dân, chúng ta tin tưởng chắc chắn rằng, Việt Nam sẽ đảm nhiệm thành công trọng trách Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, xứng đáng là đối tác tin cậy vì hòa bình bền vững”.

Việc Việt Nam trúng cử Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc lần thứ hai này, một lần nữa khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong thực hiện đường lối đối ngoại hòa bình, độc lập, hợp tác và phát triển, là biểu hiện ở mức cao nhất chính sách đối ngoại đa dạng hóa, đa phương hóa, sự tham gia tích cực và có trách nhiệm của Việt Nam tại các diễn đàn, tổ chức quốc tế.

Đại diện nhiều nước tại Liên hợp quốc gửi lời chúc mừng Việt Nam

Ngay sau khi Việt Nam trúng cử Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc với số phiếu gần như tuyệt đối, trên trang Twtter, Đại sứ Burhan Gafoor, Trưởng phái đoàn Singapore tại Liên hợp quốc viết: "Chúc mừng Việt Nam đã được bầu vào Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc với số phiếu cao nhất". Trưởng phái đoàn Singapore tại Liên hợp quốc bày tỏ: "Vinh dự khi đại diện Singapore bỏ phiếu bầu cho Việt Nam. Singapore có quan hệ tuyệt vời với Việt Nam và chúng tôi tin trưởng Việt Nam sẽ đảm nhận xuất sắc vai trò này".

Đại sứ Anh tại Việt Nam Gareth Ward cũng chúc mừng Việt Nam trên trang Facebook cá nhân ngay sau khi kết quả bỏ phiếu được công bố. Đại sứ Gareth Ward viết: "Chúc mừng Việt nam sắp trở thành Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Anh sẽ hợp tác chặt chẽ với Việt Nam".

Đại sứ Australia tại Liên hợp quốc Gillian Bird chúc mừng 5 nước vừa được bầu làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021 bao gồm Việt Nam, Estonia, Niger, St Vincent và Grenadines, và Tunisia. Đối với Việt Nam, bà Gillian Bird bày tỏ hào hứng khi có thêm một thành viên của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), sau Indonesia, có mặt trong Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Trên Twitter, bà viết: "Thật tuyệt vời khi có hai quốc gia láng giềng ASEAN là Việt Nam và Indonesia cùng có mặt trong Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc năm 2020".

Bày tỏ tin tưởng vào Việt Nam, ngài Kamal Malhotra, Điều phối viên thường trú Liên hợp quốc tại Việt Nam cho rằng, đây là thời điểm cho Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm với quốc tế, đồng thời Việt Nam cũng cần luôn giữ cho mình một vị thế rộng mở, sẵn sàng học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia khác trong khu vực cũng như trên thế giới. Liên hợp quốc luôn là đối tác thủy chung, tin cậy của Việt Nam trong hơn 40 năm qua. Với tư cách là đại diện của Liên hợp quốc tại Việt Nam, ngài Kamal Malhotra cam kết mạnh mẽ sẽ tiếp tục đồng hành với Việt Nam trong vai trò, trách nhiệm mới tại Hội đồng Bảo an khi Việt Nam trúng cử Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021.

Trả lời phỏng vấn phóng viên Thông tấn xã Việt Nam tại Nhật Bản, Thứ trưởng Nhật Bản Norikazu Suzuki nói: “Nhật Bản rất vui mừng khi Việt Nam được bầu làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và xin chúc mừng toàn thể người dân Việt Nam. Tôi mong muốn Việt Nam phát huy sự lãnh đạo đối với cộng đồng quốc tế trong việc ổn định nền hòa bình thế giới”. Thứ trưởng Suzuki cũng cho biết hiện nay, Nhật Bản đang thúc đẩy Tầm nhìn Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Do đó, Nhật Bản “mong muốn cùng Việt Nam phát huy sự lãnh đạo tại khu vực ASEAN và châu Á-Thái Bình Dương vì sự ổn định và phồn vinh” của khu vực.

Báo chí quốc tế cũng đã dành nhiều trang viết cho sự kiện nổi bật này

Tờ Washington Times của Mỹ có bài viết nhận định: "Tầm quan trọng của Việt Nam đối với an ninh quốc tế đã tăng lên đáng kể sau Hội nghị cấp cao Diễn đàn kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) diễn ra tại Đà Nẵng. Và Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên mà Việt Nam là nước chủ nhà đã củng cố uy tín của nước này với tư cách nước hòa giải. Là ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Việt Nam sẵn sàng sử dụng các kỹ năng ngoại giao mềm và cam kết hội nhập quốc tế". Hãng tin AP của Mỹ nêu rõ vị trí ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an có thể nâng cao vị thế của một quốc gia trong các vấn đề quốc tế và thành viên đó sẽ có tiếng nói mạnh mẽ trong các vấn đề an ninh và hòa bình cấp bách nhất thế giới.

Tờ China Daily của Trung Quốc cũng đưa tin về sự kiện, nêu rõ Việt Nam là đại diện duy nhất của khu vực châu Á - Thái Bình Dương tham gia tranh cử và được ủng hộ với số phiếu rất cao sau cuộc bỏ phiếu kín. Trong số 5 thành viên mới được bầu, chỉ có Estonia và Saint Vincent và Grenadines chưa từng đảm nhiệm vai trò ủy viên không thường trực trong Hội đồng Bảo an.

Theo hãng tin Pháp AFP, Việt Nam, Estonia, Nigeria, Tunisia và quốc đảo Saint Vincent và Grenadines được bầu làm ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an trong phiên bỏ phiếu hôm 07-6. Việt Nam nhận được số phiếu bầu cao nhất trong 5 quốc gia với 192/193 thành viên ủng hộ. Đây là số phiếu ủng hộ cao kỷ lục trong một cuộc bỏ phiếu bầu ủy viên không thường trực cơ quan quyền lực của Liên hợp quốc. Nigeria và Tunisia cùng nhận được 191 phiếu bầu, Saint Vincent và Grenadines giành 185 phiếu, còn Estonia giành 132 phiếu sau cuộc bỏ phiếu vòng hai cạnh tranh với Romania.

Tờ Mainichi của Nhật Bản với tiêu đề "Việt Nam được bầu làm thành viên mới của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc" nêu rõ trước cuộc bỏ phiếu, Việt Nam đã ghi dấu ấn lớn khi là nước chủ nhà hội nghị thượng đỉnh lần hai giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Việt Nam cũng luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy phát triển bền vững, giải quyết biến đổi khí hậu và thúc đẩy nhân quyền.

Trang mạng IANS của Ấn Độ ngày 08-6 nhấn mạnh trên cương vị mới được bầu, Việt Nam có thể góp phần làm thay đổi động lực của cơ quan quyền lực nhất Liên hợp quốc này, vốn đã tê liệt vì nhiều vấn đề quan trọng như Syria, Yemen và Venezuela. IANS dẫn lời Thứ trưởng, Đại sứ, Trưởng phái đoàn đại diện Việt Nam tại Liên hợp quốc Đặng Đình Quý phát biểu với báo giới sau cuộc bỏ phiếu, khẳng định việc Việt Nam được bầu làm ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an cho thấy sự công nhận các nguyên tắc độc lập và hợp tác đang định hướng chính sách đối ngoại của Việt Nam. Việt Nam sẽ nỗ lực không chỉ để đối phó với các thách thức truyền thống, mà cả các thách thức phi truyền thống mới nổi đối với an ninh quốc tế.

Đây là lần thứ 2 Việt Nam, quốc gia đại diện duy nhất cho nhóm các nước châu Á-Thái Bình Dương, nhận được sự ủng hộ của các quốc gia, vùng lãnh thổ thành viên Đại hội đồng Liên hợp quốc để đảm nhận trọng trách này, giúp Việt Nam phát huy những thành công trong nhiệm kỳ 10 năm trước, 2008-2009, và tiếp tục có những đóng góp tích cực, thực chất và có trách nhiệm đối với Liên hợp quốc nói chung và Hội đồng Bảo an nói riêng trong nhiệm kỳ 2020-2021./.

Thanh Anh (tổng hợp từ TTXVN, Chinhphu.vn)