Hóa giải khó khăn cho hình thức đấu thầu qua mạng

Thông tư 04/2017/TT- BKHĐT tạo thuận lợi cho hình thức đấu thầu qua mạng

Thông tư 04/2017/TT- BKHĐT có hiệu lực từ ngày 1/3/2018, xin ông cho biết những điểm mới, nổi bật của Thông tư này?

Thông tư 04 có 2 điểm mới, bao gồm, mở rộng phạm vi áp dụng đối với phương thức đấu thâùmột giai đoạn hai túi hồ sơ của các gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp. Cùng với đó, Thông tư 04 có 7 mẫu hồ sơ được ban hành kèm theo. Trong đó, có 3 mẫu áp dụng cho gói thầu được tổ chức đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh qua mạng theo phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ; 3 mẫu áp dụng cho gói thầu được tổ chức đấu thầu rộng rãi qua mạng theo phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ; và mẫu số 07 áp dụng đối với gói thầu được tổ chức chào hàng cạnh tranh theo quy trình rút gọn.

Điểm nổi bật của Thông tư 04 chính là việc số hóa tất cả các biểu mẫu đấu thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Trước đây, khi áp dụng đấu thầu qua mạng, các bên phải chuẩn bị hồ sơ dưới dạng file word, PDF đính kèm, nhưng với Thông tư này, các bên chỉ việc điền vào các web form có sẵn trên hệ thống rồi tải trực tiếp lên mạng. Nhà thầu có thể nhập lần lượt các biểu mẫu dự thầu dưới dạng web form theo từng bước, từng giai đoạn, hệ thống sẽ tự lưu lại thông tin nhà thầu khai báo, không cần phải mất công khai lại khi có sự cố xảy ra. Sau khi điền đầy đủ thông tin, hệ thống sẽ tự động tính toán để ra giá bỏ thầu căn cứ vào đơn giá chào thầu, số lượng của gói thầu. Ngoài ra, dung lượng hồ sơ dự thầu cũng dự kiến được nâng cấp lên hàng trăm MB thay vì tối đa 20 MB như trước đây, nhằm tiến tới thực hiện đấu thấu qua mạng đối với những gói thầu quy mô lớn. Để tăng thêm tiện ích cho người dùng, Hệ thống cũng được bổ sung chức năng thông báo tự động các giao dịch giữa chủ đầu tư với nhà thầu. Trước đây, khi chưa có chức năng này, nhà thầu lúc nào cũng phải trực trên mạng để cập nhật thông tin gói thầu.

Không chỉ tạo thuận lợi cho bên mời thầu, được biết, Thông tư 04/2017/TT- BKHĐT còn tạo thuận lợi cho nhà thầu. Xin ông nói rõ hơn về vấn đề này?

Ông Phạm Thy Hùng- Giám đốc Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia

Thông tư 04 được xây dựng theo hướng giảm tối đa các thủ tục hành chính, văn bản giấy tờ, tự động hóa các thao tác đăng tải thông tin đấu thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu, giúp bên mời thầu đăng tải thông tin đấu thầu thuận lợi, và nhà thầu tham dự thầu dễ dàng hơn, loại bỏ lỗi số học và sai lệch trong quá trình đấu thầu, tự động kiểm tra sự phù hợp của hồ sư dự thầu ngay khi nộp.

Hiện nay, nhà thầu tham gia đấu thầu qua mạng chỉ được nộp hồ sơ dự thầu một lần và không được áp dụng thư giảm giá. Nhà thầu muốn rút hồ sơ dự thầu điện tử phải gửi văn bản xin rút đến bên mời thầu trước thời điểm đóng thầu. Nhưng với Thông tư 04, nhà thầu có thể rút hồ sơ dự thầu trực tuyến và nộp lại trước thời điểm đóng thầu. Bên cạnh đó, nhà thầu hoàn toàn có thể đưa ra tỷ lệ giảm giá vào đơn dự thầu trước khi nộp. Mặt khác, Thông tư 04 quy định hai quy trình đánh giá hồ sơ dự thầu, theo đó, nếu trường hợp không có ưu đãi, bên mời thầu có thể chọn nhà thầu có giá thấp để đánh giá tính hợp lệ, năng lực kinh nghiệm, đề xuất kỹ thuật và mời thương thảo hợp đồng nếu phù hợp, góp phần rút ngắn thời gian đánh giá hồ sơ dự thầu.

Nhiều ý kiến cho rằng, đấu thầu qua mạng thời gian qua vẫn chưa được như kỳ vọng. Vậy theo ông đâu là nguyên nhân cốt lõi của vấn đề trên?

Thời gian qua, đấu thầu qua mạng mới chỉ tập trung ở những gói thầu quy mô nhỏ sử dụng hình thức chào cạnh tranh, đấu thầu rộng rãi, ... Thông tư 04 ra đời với việc số hóa hàng loạt biểu mẫu dự thầu đối với gói thầu phi tư vấn và xây lắp sẽ thúc đẩy hoạt động đấu thầu qua mạng cho những gói thầu lớn hơn, nhưng rõ ràng là vẫn có rất nhiều khó khăn, nhất là đối với những gói thầu xây lắp đòi hỏi nhiều bản vẽ chi tiết, yêu cầu dung lượng hồ sơ dự thầu lớn. Tuy nhiên, tôi cho rằng vấn đề quan trọng vẫn là quyết tâm của các đơn vị. Vì rất nhiều đơn vị có cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin tốt, cán bộ đấu thầu nhiều kinh nghiệm lại không tham gia đấu thầu qua mạng trong khi những tỉnh như Thái Bình, Gia Lai, Đồng Tháp… tỷ lệ đấu thầu qua mạng lại rất lớn. Mấy năm trước, một số đơn vị thường đổi lỗi do đường truyền, hệ thống mạng yếu kém nên không thể làm đấu thầu qua mạng nhưng hiện giờ những yếu tố này đều khắc phục hết cả rồi, không có lý do gì để không làm đấu thầu qua mạng nữa. Chỉ có điều, họ có quyết tâm làm hay không mà thôi.

Theo chia sẻ của ông, những gói thầu xây lắp nếu áp dụng hình thức đấu thầu qua mạng sẽ phức tạp. Đâu là nguyên nhân và cách khắc phục, thưa ông?

Áp dụng đấu thầu qua mạng đối với gói thầu xây lắp quy mô lớn là đích mà ai cũng muốn hướng tới nhưng trên thực tế, thế giới chưa áp dụng đấu thầu qua mạng đối với gói thầu xây lắp giá trị hàng nghìn tỷ đồng vì cực kỳ phức tạp. Đấu thầu điện tử phù hợp với các gói thầu tư vấn, mua sắm hàng hóa, mua sắm tập trung… Thậm chí, đối với gói thầu mua sắm có trị giá lên tới hàng nghìn tỷ đồng, người ta cũng có thể áp dụng đấu thầu qua mạng vì hồ sơ đơn giản, cách làm cũng thuận tiện, chỉ việc nhân số lượng với đơn giá là xong. Gói thầu xây lắp thì khác vì gói xây lắp với rất nhiều bản vẽ phức tạp cần dung lượng đường truyền lớn trong khi hồ sơ của gói thầu tư vấn hay mua sắm lại nhẹ nhàng và đơn giản hơn.

Để khắc phục vấn đề này, việc nâng cấp đường truyền cho Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia vẫn cần được tiếp tục hoàn thiện trong thời gian tới.

Xin cảm ơn ông!

Nguyễn Hòa (thực hiện)