Hoa cùng pháo nở mừng xuân

Hoa chiều cuối năm

Trời Hà Nội cuối năm Canh Tý ấm, có ngày xế chiều còn rạng chút vàng như mượn ánh nắng cuối mùa thu. Đã qua tiết Lập xuân mà Xuân vẫn dùng dằng chưa đến như ngại ngần bởi chỉ số không khí môi trường lúc nào cũng vắng màu lục biểu tượng nhớ thương. Thay vào đó là sắc vàng vỏ quýt, có những đêm ngày tím ngát màu hoa mua - loại hoa mọc xen tranh chút đất màu trên “những đồi sim không đủ quả nuôi người” tại các vùng sỏi đá quê tôi thời trước.

Chợt có dự báo có đợt không khí lạnh sắp về, gây rét đậm rét hại về đêm kèm mưa rào, có nơi gió lốc. Đã nhiều ngày qua tôi đóng chặt các cửa sổ thông ra vườn, đứng lên ngồi xuống đi lại quanh quẩn trong nhà. Bởi tối nào xem tin thời sự truyền hình cũng nghe khuyến cáo người cao tuổi không đi ra ngoài, không khí ô nhiễm nặng, chỉ số UV cao có hại cho sức khỏe. Sáng nào tỉnh giấc vừa chạm ngón tay vào điện thoại đã thấy hiện lời cảnh báo: Cô Vi đại dịch với những biến chủng lây lan nhanh trong cộng đồng có thể đã đến nước ta từ đâu đó bên châu Âu, châu Mỹ, châu Phi…

Gió mùa về. Ở trong phòng, tôi không nghe rõ tiếng gió rít bên ngoài, thay vào đó thoang thoáng một mùi hương khác hẳn cái mùi ngai ngái vẫn bốc lên từ bộ máy lọc không khí.

Mùi lan thiết mộc vườn nhà ta đó!

Thiết mộc lan! Loài hoa quen mà lạ, dễ mọc nhưng hơi khó tính. Loài hoa với những cành dài mềm mại nở trong đêm, sáng đến thì những cánh nhỏ xinh xinh cùng rơi xuống đất. Hoa mà thân cao thẳng đuột, và chắc cứng cỏi lắm cho nên mới có tên lan gỗ thép. Loài hoa mỗi năm nở mỗi một kỳ không lâu quá mươi hôm, và chỉ nở với sương đêm. Hễ sáng ra thì bao cánh hoa ngào ngạt hương mơ cùng khép cánh, chờ cho đến lúc sập tối mới lại rụt rè tỏa hương. Chừng nào xung quanh gốc hoa đã phủ một lớp cánh hoa khô thì các cành hoa trên ngọn cũng teo tóp rồi tàn lụi lúc nào chẳng ai hay.

Thiết mộc lan! Loài hoa có vẻ không thích người yêu hoa đến quá gần. Hãy lùi xa, hoa sẽ đưa mùi hương dịu dàng đến với bạn. Bạn tới gần, mùi hoa sẽ nồng lên như xua tay cảnh báo: Xin chớ chạm vào hoa!

Thiết mộc lan có thể trồng trong chậu song đó là cây cảnh, chẳng mấy khi ra hoa. Hoa vui với ánh sáng tự nhiên, hoa thích những sương đêm se lạnh. Càng nhiều nắng ấm, càng đậm sương dày, các cành hoa càng rộng cánh lắm bông. Hoa lớn nhanh, sum nụ, mùi hương ngào ngạt rồi sẽ tỏa khắp mấy gian nhà bên cạnh. Các thân hoa vật vờ lay chuyển mỗi lần bão gió tràn về, nhưng chẳng bao giờ phải gãy ngang cây.

Hoa thiết mộc lan cùng hoa pháo xuân chào đón Giao thừa năm Tân Sửu

Đã lâu lắm rồi, dễ đến mấy chục năm, tôi mua mấy chậu lan thiết mộc đặt bên ngoài cửa sổ. Thấy hoa có vẻ tù túng trong chậu, tôi chuyển xuống đất cạnh bờ tường rào. Thế là thiết mộc lan lớn nhanh, cho dù đất cằn gạch vụn và chẳng hề được ai vun gốc. Cũng chẳng mấy ai để ý, thân hoa cao lên sẽ đẻ nhiều cành, trở thành những chùm lá xanh cao thấp không đều. Cắt ngang thân hoa, bên dưới vết cắt rồi sẽ nhú những cành non. Tôi thích những chùm hoa ba nhánh, bởi người ta bảo thiết mộc lan ba nhánh mang lại niềm vui, lan năm nhánh chứng tỏ sức khỏe dồi dào, lan chín nhánh biểu tượng hạnh phúc viên mãn, tài lực dồi dào, thời vận tốt đẹp - vượt ước mơ cả những người nhiều tham vọng nhất. Tôi hài lòng với những chùm hoa ba cành mang lại niềm vui.

Nhớ một lần sang đảo quốc Singapore dự họp, chúng tôi được Tổng thống nước chủ nhà tiếp. Xe vừa qua khỏi cổng phủ, tôi tưởng như mình lạc vào một cách rừng mênh mông lan thiết mộc, gọi là hoa mà thân cao tới hai, ba mươi mét, dặt dìu theo gió biển. Phòng khách Phủ Tổng thống đêm nào cũng thoang thoáng hương lan, không quá nhiệt nồng cũng chẳng lạnh lùng, như tư thái của nhà làm đối ngoại.

Trở lại với hàng lan thiết mộc vườn nhà. Có năm tôi chờ đến sốt ruột, xuân sang lâu rồi mà sao cứ vắng mùi hương. Hãy yên tâm đi, tôi tự trấn an. Gặp mưa thuận gió hòa, dãy lan thân thép vườn nhà rồi sẽ tỏa hương. Loài hoa ấy nhạy cảm với thời tiết. Tùy năm mùa hè quá oi nồng hoặc mùa đông tê buốt lâu, mà hoa sẽ nở rộ vào đầu đông năm trước hoặc cuối xuân năm sau.

Vậy mà năm nay, năm Cô Vi khuấy đảo toàn cầu, mấy cây thiết mộc lan vườn nhà nở đúng dịp Tết cổ truyền. Đêm Giao thừa mùi hoa chan hòa trong hương những nén tâm nhang cháu con dâng tiên tổ.

Nhà báo lão thành Phan Quang và đoàn chúc Tết Hội Nhà báo Việt Nam

Gió mùa về. Trời đêm đổ mưa, lúc đầu nhè nhẹ về sau dày hạt, loang loáng đẫm ướt thân mấy cây thiết mộc vừa chịu hạn bao ngày. Tôi mở hai cánh cửa sổ, đứng nép sang bên nhìn về phía bờ tường rào. Con gái tôi từ phòng bên chạy sang, sửng sốt: “Trời! Đang có gió mùa, sao bố đứng mãi bên cửa mở toang ra vậy? Bố cho con đóng lại, không khéo cảm lạnh bây giờ!”

Hãy yên tâm đi con. Mùa xuân đã về. Giá rét sẽ qua, Cô Vi rồi sẽ cúi đầu.

Tết Tân Sửu, 12/02/2021

Phan Quang