Hòa bình mong manh ở Syria trước nguy cơ chết yểu

Những chiếc xe chở hàng cứu trợ may mắn thoát nạn trong vụ không kích "nhầm" ngày 19-9 ở thành phố Alleppo. Ảnh: Red Crescent

Vụ tai nạn thứ nhất, mà "thủ phạm" bị cáo buộc chính là Mỹ. Nguồn tin của Bộ Quốc phòng Nga cho biết, ngày 17-9, hai máy bay chiến đấu F-16 và A-10 thuộc liên quân chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng bay từ hướng Iraq vào Syria đã dội bom một căn cứ quân sự ở Jebel Tharda, khiến ít nhất 62 binh sĩ thiệt mạng và hơn 100 người khác bị thương.

Lầu Năm Góc đã thừa nhận rằng, liên minh có thể đã không kích nhầm vào vị trí của Quân đội Syria hôm 17-9 vừa qua. Trong một tuyên bố, Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ (CENTCOM) cho biết, lực lượng của Liên minh tin rằng họ đã tấn công vào vị trí của các tay súng khủng bố IS. Các cuộc tấn công đã ngay lập tức phải dừng lại khi Liên minh được phía Nga thông báo rằng các mục tiêu không kích đó thuộc Quân đội Syria. "Mỹ lấy làm tiếc về cái chết của những binh sĩ Syria do cuộc không kích nhầm gây ra", một quan chức cấp cao của Mỹ bày tỏ.

Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Nga lại lên tiếng cho rằng, vụ không kích mà Mỹ tiến hành nhằm vào vị trí của Quân đội Syria là một sự "cẩu thả" và "hỗ trợ trực tiếp" cho IS. RT dẫn tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga cho rằng, các cuộc không kích giết chết 62 binh sĩ Syria ngày 17-9 là "không thể tránh khỏi" xuất phát từ sự ngoan cố của Mỹ khi từ chối hợp tác với Nga trong cuộc chiến chống IS, Jabhat al-Nusra và các nhóm khủng bố có liên quan khác. Về phần minh, Đại sứ Syria tại Liên hợp quốc Bashar Ja'afari, sáng 19-9 tuyên bố, các cuộc không kích của liên quân do Mỹ đứng đầu đánh trúng các vị trí của Quân đội Syria là nhằm mục đích phá hỏng kế hoạch ngừng bắn cũng như làm leo thang căng thẳng xung quanh thỏa thuận ngừng bắn do Nga, Mỹ làm trung gian.

Trong khi những tranh cãi còn chưa kịp lắng xuống thì một vụ "tai nạn" khác lại xảy ra và lần này Nga và Quân đội Syria bị cáo buộc là "thủ phạm". Theo Reuters, chưa đầy hai giờ đồng hồ sau khi lệnh ngừng bắn hết hiệu lực, các hoạt động không kích và bắn phá dữ dội đã diễn ra tại những khu vực do phe nổi dậy kiểm soát ở Aleppo và các làng mạc lân cận. SOHR đã ghi nhận được 35 vụ không kích bên trong và xung quanh thành phố Aleppo do quân Chính phủ Syria thực hiện kể từ khi lệnh ngừng bắn kết thúc. Các vụ không kích cũng làm ít nhất 18 xe tải trong đoàn xe 31 ô tô chở hàng cứu trợ ở Syria đã bị trúng bom, khiến 12 người chết.

Theo AFP, đoàn xe cứu trợ trên của Liên hợp quốc và Tổ chức Chữ thập đỏ Arab Syria (SARC) đang trên đường tới thị trấn Orum al-Kubra, tỉnh Aleppo để phân phát hàng cứu trợ cho 78.000 người dân nơi đây. SOHR cho biết, 12 nhân viên cứu trợ và tài xế đã thiệt mạng trong vụ tấn công này, song Liên hợp quốc chưa xác nhận con số thương vong.

Ngày 19-9, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby nêu rõ: "Đích đến của đoàn xe cứu trợ đã được thông báo cho Chính phủ Syria và Nga, nhưng các nhân viên cứu trợ đó đã bị sát hại trong một nỗ lực cung cấp viện trợ cho người dân Syria. Mỹ sẽ trực tiếp nêu vấn đề này với Nga. Căn cứ vào mức độ vi phạm nghiêm trọng thỏa thuận Chấm dứt hành động thù địch, chúng tôi sẽ đánh giá lại triển vọng hợp tác với Nga trong tương lai".

Giới phân tích nhận định, những vụ tấn công "nhầm" này không chỉ gây tổn thất về người và tài sản, mà còn làm mất đi niềm tin vốn bị xói mòn lâu nay giữa Mỹ và Nga. Diễn biến này khiến cho khả năng sớm khôi phục các cuộc đàm phán chính trị để tìm kiếm hòa bình cho Syria trở nên mong manh hơn, thậm chí có nguy cơ bị chết yểu.

Phương Châu