'Hiệp sĩ' có được bắt tội phạm như công an không?
Đây là một trong những câu hỏi băn khoăn của người dân sau sự việc nhóm 'hiệp sĩ' ở TP.HCM khi đi bắt trộm đã bị tấn công, làm 2 người tử vong.
Liên quan đến nhóm “hiệp sĩ” ở TP.HCM khi đi bắt trộm đã bị tấn công làm 2 người tử vong gây hoang mang dư luận thời gian qua, Chuyên gia tội phạm học, nghiên cứu sinh, Trung tá Đào Trung Hiếu chia sẻ, khi hay tin những tên tội phạm manh động và liều lĩnh chống trả nhóm “hiệp sĩ đường phố”, khiến anh hết sức bàng hoàng và gửi lời chia sẻ sâu sắc với thân nhân những người bị nạn.
Trung tá Đào Trung Hiếu chia sẻ tiếp, anh từng là lính hình sự, nhiều lần đối mặt với tội phạm trong những nhiệm vụ tấn công trấn áp tội phạm, các nhân anh và đồng đội luôn hiểu rõ được những nguy cơ tiềm ẩn ở những lần tham gia đánh án. Đó là nhiệm vụ, sứ mệnh vì bình yên cuộc sống của lực lượng CAND được nhân dân giao phó.
Thế nhưng với những người dân bình thường, ở đây là những “hiệp sĩ đường phố” xuất phát từ trách nhiệm công dân, nghĩa cử đại hiệp cao đẹp với cuộc sống cộng đồng không có bất cứ lương bổng, chế độ, công cụ hỗ trợ an toàn nào thì sự nguy hiểm đến tính mạng càng bị đe dọa.
“Tôi biết họ đã nhiều lần đối diện với hiểm nguy khi đánh bắt tội phạm đường phố, họ thừa hiểu tính nguy hiểm của công việc này. Tuy vậy, tình yêu với cuộc sống, trách nhiệm với bà con cô bác đã nâng bước chân họ trong hành trình đầy nguy hiểm này.
Phải thấy rõ điều ấy, chúng ta mới có sự tri ân sâu sắc trước những con người quả cảm đó, xúc động thực sự trước gương hy sinh cao đẹp của họ vì bình an cho tất cả mọi người”, Trung ta Hiếu nói.
Nhóm trộm cướp chống trả khiến 2/5 hiệp sĩ tử vong (Ảnh: Zing.vn)
Trung tá Đào Trung Hiếu cũng cho rằng, việc có những tổ chức như nhóm “hiệp sĩ” trong gia đoạn hiện nay là rất cần thiết. Bởi, trước những diễn biến phức tạp của tình hình tội phạm, trách nhiệm bảo vệ bình yên cuộc sống không thể chỉ do một lực lượng đảm nhận, mà đó là trách nhiệm của toàn xã hội.
“Tôi được biết ở nhiều địa phương, việc người dân tự giác thành lập các tổ tự quản, các CLB phòng chống tôi phạm đã đem lại những hiệu quả rất tích cực trong công tác duy trì trật tự trị an. Ở đâu phong trào cơ sở tốt, ở đó tội phạm được kiềm chế, đẩy lùi. Bởi tội phạm luôn bước ra từ cửa một ngôi nhà nào đó. Cấp cơ sở mạnh giúp cho việc ngăn chặn tội phạm từ trứng nước”, Chuyên gia tội phạm học Đào Trung Hiếu lý giải.
Trả lời câu hỏi về việc Công an TP.HCM có nên thành lập tổ công tác trấn áp tội phạm đường phố như lực lượng 141, 142 mà Công an TP Hà Nội đã thực hiện rất hiệu quả từ nhiều năm nay không, Trung tá Đào Trung Hiếu cho rằng, đây là việc làm nên triển khai không chỉ ở TP.HCM mà cần được nhân rộng ở nhiều địa phương có tình hình ANTT phức tạp để tăng cường sự phát hiện, ngăn chặn, trấn áp tội phạm.
“Tôi từng công tác tại Phòng Cảnh sát hình sự của Công an TP Hà Nội, trực tiếp làm việc với các tổ công tác đặc biệt 141, tôi thấy việc triển khai các tổ công tác liên ngành (cảnh sát cơ động, cảnh sát giao thông, cảnh sát hình sự) mật phục kết hợp công khai chốt chặn trên các tuyến giao thông có ý nghĩa quan trọng trong việc phòng ngừa tội phạm.
Vì trong quá trình di chuyển, tội phạm có thể vi phạm giao thông hoặc biểu hiện nghi vấn thì các trinh sát có thể tổ chức kiểm tra hành chính, nếu phát hiện trong người có hung khí thì lực lượng cảnh sát đã có thể bắt giữ, thu giữ hung khí từ đó ngăn chặn sớm một vụ trọng án có thể xảy ra.
Có khi nhiều băng nhóm giang hồ dẫn quân đi để thanh toán nhau, nhưng trên đường đi gặp lực lượng 141 nên đã bị chặn lại. Như vậy, chúng ta đã tháo sớm ngòi nổ về an ninh trật tự. Tôi cho rằng, tình hình an ninh trật tự TP.HCM rất phức tạp, nên cần thiết phải duy trì các tổ công tác lưu động như các Y141 tại Hà Nội. Việc lực lượng liên ngành phát hiện sớm và kịp thời ngăn chặn thì tội phạm sẽ được đẩy lùi dần khỏi cuộc sống”, Trung tá Hiếu cho hay.
Chuyên gia tội phạm học, nghiên cứu sinh, Trung tá Đào Trung Hiếu
Về câu hỏi, các “hiệp sĩ” và người dân có được quyền bắt giữ tội phạm như công an không, Trung tá Đào Trung Hiếu dẫn luật, theo quy định tại Điều 111 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, quy định về trường hợp phạm tội quả tang thì bất cứ người nào cũng có quyền bắt giữ.
Đó là trường hợp đang phạm tội hoặc ngay sau khi phạm tội thì bị phát hiện hoặc bị đuổi bắt. Như vậy, việc các hiệp sĩ bắt giữ những tên tội phạm khi chúng đang có hành vi trộm cắp tài sản là hoàn toàn được phép.
Ngoài ra, Trung tá Đào Trung Hiếu cũng cho rằng, để tránh những trường hợp tương tự xảy ra thì cần thiết phải trang bị công cụ hỗ trợ (áo giáp, găng bắt dao, dùi cui…) cho các thành viên của câu lạc bộ phòng chống tội phạm. Bởi đây là tổ chức tự quản, tự thành lập của người dân, nhưng được cấp chính quyền cơ sở chấp thuận, có nơi do UBND phường, xã lập ra.
“Vì vậy, để bảo đảm an toàn cho thành viên các tổ chức này khi thực hiện nhiệm vụ, cần có sự huấn luyện về pháp luật, nghiệp vụ, kỹ năng xử lý tình huống cho họ. Bên cạnh đó cần có chế độ phụ cấp (điện thoại, xăng cộ) cho thành viên các tổ chức này để họ yên tâm và đỡ thiệt thòi khi phục vụ công việc chung”, Trung tá Hiếu nói.
