Hiệp định CPTPP có hiệu lực: Tháo gỡ năng lực cạnh tranh yếu trong ngành chăn nuôi

Nguy cơ cạnh tranh cao từ các thị trường trên thế giới

Thực trạng về kim ngạch xuất nhập khẩu ngành chăn nuôi toàn thế giới tăng lên theo các năm. Trong đó, tổng giá trị gà tươi xuất khẩu năm 2017 đạt 5,9 tỷ USD, gà đông lạnh là 16,1 tỷ USD… Theo ông Nguyễn Cao Trí, TGĐ NS BlueScope Lysaght Việt Nam, các nước chuyên về chăn nuôi họ có nhiều điểm mạnh lớn về thương hiệu, quy mô hệ thống quản lý trang trại, chất lượng. Đặc biệt, với những nước như New Zealand , Mexico, chúng ta có thể phải chịu đựng nhiều rủi ro khi cạnh tranh.

Các diễn giả tham gia hội thảo CPTPP với doanh nghiệp Việt, lợi ích hay thách thức.

Về gia súc, gia cầm, cụ thể là với con gà: chia làm sản lượng và thịt tươi. Có khoảng 15 nước xuất khẩu chiếm hơn 90% toàn thế giới, năng lực và công nghệ của họ bỏ xa những nước khác. Đơn cử, ở Đan Mạch, họ có 3 tỷ USD xuất khẩu heo, chiếm 90% sản lượng thịt họ sản xuất, họ chỉ tiêu thụ 10%. Trong khi đó, ở Việt Nam khoảng 15% ngành chăn nuôi, và có thói quen ăn thịt tươi mới giết mổ.

Năng lực sản xuất và tiêu thụ tốt, nhưng cạnh tranh chưa đủ lớn

Từ thực tế này, ông Trí cho rằng, chúng ta có thể sẽ ổn trong thời gian ngắn, nhưng lâu dài, sẽ có nguy cơ cạnh tranh cao khi người dân quen dần với đồ ăn lạnh. Đặc biệt khi những thành viên khác có thế mạnh chăn nuôi có thể sắp tới sẽ tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). "Rõ ràng năng lực sản xuất và tiêu thụ chúng ta có, nhưng năng lực cạnh tranh chưa đủ lớn", ông Trí cho biết.

Đại diện NS BlueScope Lysaght Việt Nam cho rằng, có nhiều nguyên nhân khiến sản phẩm ngành chăn nuôi của chúng ta bị cạnh tranh khốc liệt. Trong đó phải kể đến giá thành chưa cạnh tranh. Ông phân tích, từ năng suất nguyên liệu đầu vào chủ yếu phải nhập khẩu, nguồn giống chưa có năng suất cao, hệ thống quản lý trang trại chưa tối ưu...

Chất lượng con giống (con heo, bò, gà…) có thể xuất khẩu qua các nước phát triển không cao. Ngoài ra là các yếu tố ngoại vi khác như thương hiệu chưa đủ lớn, nhân lực, trang trại nhỏ manh mún... Tất cả cộng lại dù hơn 400 triệu gia súc gia cầm nhưng hầu hết đến từ hộ chăn nuôi nhỏ lẻ.

Được biết, trong ngành chăn nuôi, nói về hiệu suất, có vài thông số cơ bản: Daily gain weight - chỉ số tăng trọng, FCR - tỷ lệ thức ăn tiêu tốn cho một ký thịt heo hơi (tỷ lệ chuyển đổi thức ăn), BSY - số heo con cai sữa trên một con heo nái. Ở Việt Nam, chỉ số BSY chỉ mới đạt 20-23 trong khi ở Đan Mạch là 35 và bình quân một số nước trên thế giới là 30, theo ông Nguyễn Cao Trí - Tổng Giám đốc NS BlueScope Lysaght Việt Nam.

Tháo gỡ “nút thắt” cạnh tranh của ngành chăn nuôi

Ông Trí kết luận, bản thân ngành chăn nuôi heo của Việt Nam chưa đủ sức cạnh tranh. Để giải quyết bài toán trên, theo ông điều tiên quyết cần làm là thiết lập hệ thống trang trại theo tiêu chuẩn, đáp ứng đầy đủ các yếu tố: môi trường sống sạch, không lây bệnh; hệ thống chuồng trại có độ bền cao, thiết kế chuyên nghiệp, đặc biệt là công nghệ.

Công nghệ cần phải nuôi tối ưu và tự động cho từng giai đoạn của con vật cùng công nghệ kiểm soát môi trường bên trong. Bên cạnh đó, những yếu tố quan trọng trong mô hình chăn nuôi không thể bỏ qua đó là nguồn cung cấp thực phẩm.

Năng lực cạnh tranh ngành chăn nuôi còn yếu. Ảnh minh họa

Hiện 60-65% chi phí chăn nuôi nằm ở nguồn thực phẩm. Vì vậy, các doanh nghiệp cần có nguồn lương thực đầu vào tốt, được kiểm soát chất lượng, chế độ dinh dưỡng phù hợp với từng giai đoạn vật nuôi đồng thời áp dụng công nghệ cao trong chăn nuôi.

Theo đại diện NS BlueScope Lysaght Việt Nam, chúng ta cũng cần có cơ chế phù hợp, xây dựng trung tâm hỗ trợ thông tin để hỗ trợ doanh nghiệp. Điều quan trọng là làm sao để tạo ra vùng trọng điểm trong chăn nuôi như mô hình của các nước tiên tiến. Theo ông, để làm điều này cần có sự đồng hành của doanh nghiệp, Chính phủ để tăng sức cạnh tranh, đón đầu lợi thế của CPTPP.

Thúy Ngân