Hiện đại hóa 'ông lão' Be-12 săn ngầm, bước đi chiến lược của Nga?

Không thể phủ nhận sức mạnh của quân đội Nga nói chung và Hải quân Nga nói riêng trong thời gian gần đây. Tuy nhiên để ý có thể thấy nước này đang đi theo xu hướng nâng cấp vũ khí cũ thay vì phát triển vũ khí hoàn toàn mới.

Ngay cả "lão tướng" săn ngầm Be-12, loại máy bay săn của hải quân Nga vốn thiết kế cho nhiệm vụ chống ngầm ra đời từ thập niên 1950 cũng đang được Nga lên kế hoạch để hiện đại hóa.

Theo cơ quan báo chí Bộ Quốc phòng Nga ngày 3-1 thông báo, bộ này đang có kế hoạch hiện đại hóa 12 thủy phi cơ chống tàu ngầm Be-12.

"Hiện đại hóa thủy phi cơ Be-12 bằng những hệ thống chống tàu ngầm mới đã được lên kế hoạch. Điều này cho phép chúng ta tăng năng lực tác chiến cũng như sẽ cho (những máy bay này) cơ hội thực hiện thành công nhiệm vụ của chúng", thông báo nêu rõ.

Beriev Be-12 Chayka (NATO gọi là Mail) là loại thủy phi cơ tuần tra hàng hải và chống tàu ngầm do Cục thiết kế Beriev phát triển dựa trên loại máy bay tuần tra chống ngầm Be-6 thế hệ trước.

Chiếc thủy phi cơ Be-12 chính thức gia nhập biên chế Hải quân Liên Xô năm 1963, được triển khai cho nhiệm vụ truy tìm và ngăn chặn tàu ngầm Mỹ thâm nhập vào các vùng biển của nước này.

Chiếc Be-12 được chế tạo từ vật liệu chính là hợp kim nhôm chống ăn mòn Duralumin, thân chia làm 10 khoang với các vách ngăn kín nước, bên trong lắp khí tài điện tử. Nếu vài khoang bị thủng, nó vẫn nổi tốt trên mặt nước.

Cánh của Be-12 giống hình cánh chim hải âu dẫn tới tên gọi biệt danh của nó, đầu cánh là tàu nhỏ dạng phao có tác dụng giữ cân bằng khi cất, hạ cánh.

Đáy của tàu phao cũng như phần bụng của máy bay được vuốt nhọn, giúp giảm bớt lực cản của nước khi cất cánh. Ngoài ra, Be-12 còn được trang bị mỏ neo chống trôi dạt khi neo đậu trên mặt nước.

Đuôi máy bay Be-12 có dạng 3 nhánh với phần đuôi kéo dài để chứa thiết bị dò tìm từ trường, 2 cánh đuôi xếp thẳng đứng, đối xứng với nhau.

Be-12 được điều khiển bởi phi hành đoàn 4 người, máy bay có chiều dài 30,11 m; chiều cao 7,94 m sải cánh 29,84 m; diện tích cánh 99 m2; trọng lượng rỗng 24.000 kg; trọng lượng cất cánh tối đa 36.000 kg.

Động cơ turbine cánh quạt trang bị cho Be-12 là loại Ivchenko Progress AI-20D công suất 3.864 kW (5.180 mã lực) mỗi chiếc, cho tốc độ tối đa 530 km/h; tầm hoạt động 3.300 km; trần bay 8.000 m.

Quãng đường chạy đà khi cất, hạ cánh trên mặt nước của Be-12 là 2.300 m, trên đất liền thì con số này ngắn hơn, vào khoảng 2.200/1.800 m.

Hệ thống điện tử của Be-12 bao gồm thiết bị định vị, thiết bị hỗ trợ hạ cánh trong điều kiện tầm nhìn kém và trong đêm.

Các hệ thống dò tìm tàu ngầm của Be-12 bao gồm: thiết bị định vị thủy âm (sonar) Baku và thiết bị dò tìm điểm từ trường bất thường (MAD) APM-56.

Be-12 mang được tối đa 3.000 kg vũ khí gồm ngư lôi tự dẫn âm thanh AT-1 cỡ 450 mm hoặc loại AT-2 lớn hơn, cỡ 533 mm.

Ngư lôi AT-1/AT-2 có trọng lượng 560/1.050 kg, lắp đầu đạn nặng 70 - 160/80 - 150 kg, tốc độ 27/40 hải lý/h, đầu tự dẫn kích hoạt cách mục tiêu 500 - 1.000 m.

Nâng cấp mới bằng việc bổ sung thiết bị điện từ dò tìm mục tiêu hiện đại cũng như trang bị các loại vũ khí mới có thể cả tên lửa không đối hạm khiến cho loại máy bay này tăng thêm sức mạnh đáng kể.

Tuy vậy giới chuyên gia đánh giá các nâng cấp của Nga chỉ có hiệu quả trong ngắn hạn. Tuổi thọ khung thân sẽ là vấn đề Nga gặp phải nếu muốn duy trì hoạt động của loại máy bay này.

Việc Nga buộc phải nâng cấp các loại vũ khí cũ thay vì mới sẽ giúp cho Nga tiết kiệm đáng kể kinh phí và thời gian. Đây là điều cần thiết trong bối cảnh nền kinh tế Nga bị cấm vận cũng như vai trò vị thế bị đe dọa trong khu vực và trên thế giới.

Tuy vậy đây cũng là bước đi chiến thuật, về chiến lược Nga vẫn phải phát triển những vũ khí hoàn toàn mới để có thể duy trì được vị thế và vai trò trên trường quốc tế.

Nhưng trong bối cảnh hiện tại Nga sẽ phải đối mặt với không ít khó khăn. Các siêu dự án vũ khí của họ cũng đang dâm chân tại chỗ như Su-57 và T-14 Armata. Đây đều là những vũ khi trễ hẹn đi vào biên chế ít là đã bước sang năm thứ 3.

Việt Hùng