Hiện đại hóa hải quan: Xử lý gần 100% tờ khai hải quan, trả kết quả tối đa 3 giây

Cho biết về những cải cách hiện đại hóa Hải quan, theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Dương Thái, các hoạt động quản lý của Hải quan Việt Nam đã được định hướng theo các chuẩn mực hải quan hiện đại ở phạm vi khu vực và thế giới nhằm tạo thuận lợi thương mại, đảm bảo quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu, bảo vệ cộng đồng. Hải quan Việt Nam đã và đang tích cực chuyển đổi phương pháp quản lý hải quan, giải quyết thách thức về sự gia tăng nhanh chóng của khối lượng công việc so với năng lực thực tiễn, lấy cải cách, hiện đại hóa làm cơ sở, đảm bảo sự phát triển chung của toàn ngành.

Xử lý gần 100% tờ khai hải quan

Không tiến hành theo cách thông thường là khảo sát, xây dựng hệ thống CNTT trên nền các quy định, quy trình hiện tại, Tổng cục Hải quan với sự giúp đỡ của Nhật Bản đã đưa vào vận hành hệ thống thông quan tự động tiên tiến hàng đầu thế giới (VNACCS/VCIS) đồng bộ với sửa đổi Luật Hải quan năm 2014 để áp dụng phương pháp quản lý hải quan hiện đại theo chuẩn mực quốc tế.

Hiện nay, tất cả các thủ tục hải quan cốt lõi hoàn toàn thực hiện bằng phương thức tự động thông qua Hệ thống VNACCS/VCIS ở mức độ rất cao tại 100% các đơn vị hải quan trên phạm vi toàn quốc với hơn 99% doanh nghiệp tham gia, xử lý hơn 99,6% tờ khai và thời gian tiếp nhận, xử lý, trả kết quả trong thời gian chỉ từ 1-3 giây.

Hàng hóa qua cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn). Ảnh minh họa

Hơn 98% thuế, phí, lệ phí với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu được thực hiện bằng phương thức điện tử tiên tiến

Từ năm 2009, ngành Hải quan đã thực hiện thu thuế, phí, lệ phí bằng phương thức điện tử với cách thức được hoàn thiện dần theo thời gian. Năm 2014, TCHQ triển khai công tác phối hợp thu với 11 Ngân hàng thương mại (NHTM). Tiếp đó, đã triển khai Đề án Nộp thuế điện tử và thông quan 24/7, là hình thức nộp tiền thuế và các khoản phải nộp khác qua ngân hàng thương mại phối hợp thu với Tổng cục Hải quan thông qua Cổng thanh toán điện tử Hải quan.

Năm 2019, Tổng cục Hải quan tiếp tục xây dựng và triển khai Đề án Chương trình nộp thuế điện tử Doanh nghiệp nhờ thu được Tổng cục Hải quan nâng cấp mở rộng trên nền tảng Hệ thống nộp thuế điện tử và thông quan 24/7 nhằm tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp thường xuyên làm thủ tục xuất nhập khẩu có số lượng lớn tờ khai phải nộp tiền thuế, có đủ năng lực tài chính.

Ông Thái cho biết, hiện đã có 43 ngân hàng phối hợp thu với Tổng cục Hải quan, 29 ngân hàng triển khai kết nối 24/7, 6 ngân hàng triển khai chương trình doanh nghiệp nhờ thu. Không chỉ phục vụ cho cơ quan Hải quan và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, hệ thống thu thuế điện tử còn phục vụ cho các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan. Đơn cử: Từ ngày 6/01/2020, UBND TP Hải Phòng đã thực hiện thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng cảng biển Hải Phòng qua Cổng thanh toán điện tử Hải quan 24/7. Hiện có 04 ngân hàng phối hợp thu hộ phí sử dụng kết cấu hạ tầng cảng biển cho Hải Phòng. Trong tương lai, hệ thống này sẽ phục vụ thanh toán bằng phương thức điện tử không chỉ giữa doanh nghiệp với các cơ quan quản lý nhà nước (B2G) mà còn cả thanh toán điện tử giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp tham gia Cơ chế một cửa quốc gia.

Về việc thực hiện kết nối trao đổi, xử lý với doanh nghiệp kinh doanh cảng, kho bãi để giảm thời gian thông quan hàng hóa, Phó Tổng cục Hải quan Nguyễn Dương Thái cho biết, theo phương thức quản lý truyền thống, hàng hóa nhập khẩu để ra khỏi nơi lưu giữ hàng hóa phải được sự cho phép của cả doanh nghiệp kinh doanh cảng và cơ quan Hải quan.

Với sự đưa vào vận hành hệ thống giám sát hải quan tự động VASSCM, thông tin thông quan hàng hóa đã được kết nối, xử lý giữa cơ quan Hải quan và các bên liên quan, góp phần làm cho hồ sơ, thủ tục để đưa hàng ra khỏi kho bãi cảng đơn giản, giảm tiếp xúc giữa Hải quan và doanh nghiệp. Doanh nghiệp xuất khẩu, nhập khẩu chỉ cần thực hiện thủ tục với doanh nghiệp kinh doanh cảng để đưa hàng hóa đã được thông quan vào nội địa.

Trong triển khai dịch vụ công trực tuyến hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan, góp phần tích cực vào công tác cải cách thủ tục hành chính, đến nay đã có gần 90% thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan đã được cung cấp DVCTT mức độ 3,4, trong đó 100% các thủ tục cốt lõi của ngành Hải quan đã được cung cấp DVCTT ở mức độ 4. Hơn 98% số thủ tục hành chính của ngành Hải quan trong tổng số 192 thủ tục được thực hiện bằng phương thức điện tử.

Cũng theo ông Thái, những cải cách hiện đại hóa Hải quan đã tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh, tăng cường khả năng cạnh tranh quốc gia. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới về môi trường kinh doanh: Năm 2017, thời gian thông quan trực tiếp tại cửa khẩu của Việt Nam đối với hàng xuất khẩu giảm 3 giờ, đối với hàng nhập khẩu giảm 6 giờ. Chi phí thông quan trực tiếp tại cửa khẩu cho 1 lô hàng giảm 19 USD.

Ước tính với trên 11 triệu tờ khai của năm 2017, doanh nghiệp tiết kiệm được trên 200 triệu USD cho thủ tục thông quan; tiết kiệm trên 16 triệu giờ lưu kho đối với hàng xuất khẩu và trên 34 triệu giờ lưu kho bãi đối với hàng nhập khẩu.

Tiến Vinh