Hiểm họa ma túy đá

Thời gian gần đây, ma túy đá, ma túy tổng hợp,… là những cụm từ thường xuyên xuất hiện trên mặt báo. Sử dụng ma túy không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe, hệ thần kinh,… thậm chí còn dễ dẫn đến ngộ độc, nguy hiểm tới tính mạng. Thế nhưng một bộ phận giới trẻ hiện nay vẫn coi ma túy đá như một tấm thẻ vàng để bước chân vào thế giới của dân chơi, để khẳng định bản thân mình…

Nỗi ám ảnh mang tên “ma túy đá”

Sự việc 7 người chết khi tham gia Lễ hội âm nhạc được tổ chức tại công viên nước Hồ Tây (Hà Nội) đã khiến nhiều người bàng hoàng và không khỏi giật mình bởi sự nguy hiểm và quá trình tàn phá cơ thể ghê gớm của ma túy đá.

Có thể thấy, những người tham gia Lễ hội âm nhạc được tổ chức tại công viên nước Hồ Tây chủ yếu là giới trẻ, đặc biệt, trong số những người tử vong sau khi được các bác sĩ cấp cứu có những người tuổi đời vẫn còn quá trẻ khi chỉ mới mười chín, đôi mươi. Đây là độ tuổi đẹp nhất của mỗi người, là độ tuổi đã trưởng thành, có sức khỏe, có một trình độ nhất định để học tập, lao động cống hiến hết tài năng, năng lực của bản thân. Thế nhưng ma túy đá và những ẩn họa chết người của nó đã cướp đi tất cả: Tuổi trẻ, sức khỏe, sự minh mẫn,… Ma túy đá khiến người sử dụng rơi vào trạng thái ảo giác, có những suy nghĩ và cảm giác không bình thường, thậm chí rơi vào trạng thái hoang tưởng, loạn thần, không phân biệt được đâu là thật, đâu là ảo.

Ma túy đá thực sự đã trở thành nỗi đau, sự day dứt và cả sự hối hận của nhiều người. Chỉ vì một phút bốc đồng, nông nổi, muốn khẳng định bản thân, thể hiện mình là người sành điệu, dân chơi mà nhiều bạn trẻ đã sử dụng ma túy và trở thành một con nghiện mà không hề hay biết. Sự ra đi của những người trẻ vì ma túy không chỉ để lại nỗi đau day dứt, sự mất mát khôn nguôi đối với những người ở lại mà còn gióng lên một hồi chuông cảnh báo đối với thực trạng sử dụng ma túy đã và đang dần trở nên phổ biến trong xã hội hiện nay khi mà việc sử dụng ma túy, sử dụng chất cấm được thực hiện một cách công khai, ngang nhiên ngay tại một Lễ hội âm nhạc đông người…

Lưỡi hái của tử thần

Theo PGS TS BS Vũ Đức Định -Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện E, trước đây, khi nhắc đến ma túy, người ta nghĩ ngay đến thuốc phiện, morphin, heroin với những con nghiện tong teo, ốm yếu, mắt trắng môi thâm... Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tại Việt Nam đã xuất hiện một số loại ma túy mới du nhập và nhanh chóng được dân chơi hưởng ứng, đó là một số chất như: Amphetamine (Methamphetamin, 3, 4, methylenedioxymetamphetamine -MDMA). Amphetamine gây tăng giải phóng các catecholamin, dopamin, noradrenalin, serotonin tại hệ thần kinh trung ương từ đó tạo cảm giác vui tươi, phấn khích, sảng khoái, tăng khoái cảm, tăng nhịp tim, tăng huyết áp... Trước đây, các chất này được sử dụng liều nhỏ điều trị một số trường hợp trầm cảm hoặc khi cần phải làm việc với cường độ cao.

Lysergic Acid Diethylamide (LSD): Là chất tổng hợp, bột không màu, không mùi, không vị, hình thức sử dụng ở dạng giấy thấm LSD, miếng hình vuông thấm gelatin, viên nhỏ, lỏng, bột. LSD gây ảo giác với những hình ảnh, cảm xúc mới lạ “khó mô tả”. Sau dùng thuốc, thế giới chung quanh trở nên rực rỡ, hình ảnh thực bị thay đổi, mất cảm giác không gian và thời gian. Các hiệu ứng về thính giác của LSD bao gồm sự bóp méo âm thanh, kích thích thính giác đồng thời tăng cường việc cảm thụ âm nhạc. Ảo giác này phụ thuộc ở từng cá thể và không thể dự đoán được.

Ketamine (là thuốc gây mê), bị lạm dụng dùng như chất ma túy, lấy từ các nguồn gốc y tế, thú y. Chất này làm mất trí nhớ tạm thời, gây ảo giác mạnh khiến người dùng mất phương hướng, mất định hướng không gian, thời gian, “ngáo đá”, hoạt động kỳ quặc (leo cột điện, mái nhà, khỏa thân...).

Gamma hydroxybutyrate (GHB): Bản chất là thuốc dùng điều trị cơn ngủ kịch phát (narcolepsy), nghiện rượu, gây mê. Bị lạm dụng gây hưng cảm, dùng trong cưỡng bức tình dục, tăng ham muốn tình dục, “thúc đẩy hormon tăng trưởng, tăng khối cơ. Dùng liều nhỏ có tác dụng gây hưng phấn, tăng cảm xúc và ham muốn tình dục. Liều cao gây nhiều tác dụng có hại cấp và mạn tính.

Ngoài ra, một số loại ma túy khác như cần sa, lá Khat (qat, abyssinian tea, african salad, african tea, arabian tea) có nguồn gốc từ Trung Đông và châu Phi, các loại nấm (nấm vàng Cuba, nấm phiến xanh, nấm chuông), khí cười N2O... đều là những loại ma túy có tác dụng gây hưng cảm, phấn khích, tạo ảo giác cho người sử dụng.

Tình trạng ngộ độc ma túy đá đã và đang trở nên ngày một nghiêm trọng: “Trước đây các ca nhập viện vì ma túy đá chủ yếu có dấu hiệu loạn thần, ảo giác, kích thích, qua điều trị rất hiếm có tử vong. Nhưng vừa qua, trung tâm đã tiếp nhận một số bệnh nhân bị ngộ độc nặng sau khi dùng methamphetamin (thường gọi là ma túy đá), ghi nhận hai thanh niên rơi vào tình trạng tim ngừng đập (chết lâm sàng) trước khi đến viện do ngộ độc loại ma túy này”, Th.S - bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, phụ trách Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), cho hay.

Qua điều trị, các bác sĩ cho biết bệnh nhân ngộ độc ma túy đá nhập viện với biểu hiện hôn mê, co giật, suy tim cấp, tụt huyết áp, nhồi máu cơ tim cấp, nguy cơ tử vong rất cao. Không chỉ gây ảo giác, ma túy đá mới đang tấn công mạnh hơn đến tim mạch, hệ thần kinh, khiến bệnh nhân có thể tử vong trước khi kịp cấp cứu.

“Ngày càng có quá nhiều loại ma túy mới biến tướng, núp bóng dưới dạng thuốc, đồ ăn, thức uống, độc tính rất phức tạp. Các bạn trẻ nhất định phải tránh xa ma túy, tránh xa các hoàn cảnh có thể dẫn đến sử dụng ma túy và tuyệt đối không dùng thử dù chỉ một lần. Ma túy không chỉ hủy hoại sức khỏe, mà hiện nay có thể tước đi mạng sống bất cứ lúc nào” – Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên chia sẻ.

Chuyên gia cảnh báo

Theo thống kê của Bộ Công an, cả nước hiện có hơn 222.000 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, trong đó sử dụng ma túy tổng hợp chiếm hơn 70%. Cá biệt có những địa phương tỷ lệ rất cao như Trà Vinh 96%, Đà Nẵng 86%, Quảng Trị 84%. Qua khảo sát ở nhiều địa phương, lứa tuổi thanh niên dùng ma túy tổng hợp có tỷ lệ cao. Tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, người sử dụng ma túy tổng hợp tập trung phần lớn ở lứa tuổi từ 17đến 18 tuổi.

Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương đưa ra cảnh báo: “Sai lầm của giới trẻ là họ thường nghĩ chỉ dùng thử một chút hay một lần thì không sao. Tuy nhiên, thử có thể mất mạng ngay lập tức, thử đều có thể mắc những chứng bệnh về tâm thần rất khó chữa. Tôi đã chứng kiến nhiều ca, bệnh nhân chỉ sử dụng một lần ma túy tổng hợp thôi, nhưng đã bị loạn thần hoặc mất trí. Những bệnh nhân này nếu không bị “ngáo” thì cũng bị rối loạn về cảm xúc như lo âu, mất ngủ, nhiều người dẫn tới trầm cảm. Những điều này gây ra những tác hại khôn lường trong cuộc sống. Cho nên các gia đình cần có những biện pháp để quản lý con về thời gian, tiền bạc, các mối quan hệ và đặc biệt cần giáo dục cho trẻ những tác hại của các loại ma túy, không được dùng thử dù chỉ một lần”.

Các nhà y khoa đã khẳng định, dù đi vào cơ thể bằng con đường nào thì "điểm đến" của tất cả các loại ma túy đều là não bộ, thông qua đó tác động một cách phấn khích tới hệ thần kinh bằng cách sản sinh ra các chất sinh học có tác dụng kích thích. Ví như ma túy đá, thử nghiệm trên động vật cho thấy, ma túy đá vào cơ thể đã tác động, làm sinh ra một lượng lớn chất sinh học trung gian của não là serotonin và dopamine, đặc biệt là serotonin, kích thích hoạt động của hệ thần kinh gây ra thay đổi cách ứng xử, thái độ, tăng thân nhiệt… Người ta gọi trạng thái này là "hội chứng serotonin" (serotonin syndrome).

TS BS Nguyễn Văn Tuấn, Khoa Điều trị lạm dụng chất, Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, đã phân tích rất kỹ với báo giới tác hại của ma túy đá rằng, đây là chất hóa học dạng tinh khiết, khi sử dụng liều cao dễ dẫn đến nhiễm độc cấp, biểu hiện chính là kích thích mạnh về tâm thần, cơ thể, gây ảo giác, hoang tưởng cấp, rối loạn cảm xúc và hành vi đến mức không kiểm soát được. Minh chứng là không ít người sau khi sử dụng ma túy đá đã ảo giác nhìn người thân của mình như những quái vật, kẻ thù… rồi "xuống tay" giết hại.

Với tác động cấp tính của ma túy đá, hưng phấn quá mạnh dẫn đến trụy tim mạch, gây thiếu máu cơ tim, tăng huyết áp, gây rối loạn chuyển hóa mà chủ yếu là ảnh hưởng tới hệ thống horemon, xương, rối loạn sinh tinh…

Về hậu quả lâu dài, ma túy đá gây rối loạn chức năng, tổn thương não mạn tính, tức là nếu không có chất này trong máu vẫn tồn tại tình trạng loạn thần, hoang tưởng, ảo giác kéo dài, rối loạn cảm xúc, hành vi do ảo giác, hoang tưởng gây ra. Đặc biệt, theo ông Tuấn, tình trạng sau tác động của ma túy đá (được gọi là "xả đá") rất gây hưng phấn về mặt tình dục cho người sử dụng dẫn đến lối sống của họ có thể như bầy đàn, quan hệ tình dục không kiểm soát, thác loạn làm tăng nguy cơ lây nhiễm HIV, giang mai, lậu…
Ma túy là vấn đề muôn thuở của nhân loại. Việc sử dụng hay không phụ thuộc phần lớn vào nhận thức của mỗi cá nhân. Đôi khi những quyết định sai lầm trong tích tắc sẽ không cho cá nhân đó có cơ hội làm lại. Nỗ lực của cộng đồng chỉ giúp ích được cho những người đang “chới với giữa dòng nước” mà có dấu hiệu cầu cứu!

Xuân Thủy

Nguồn Đại Đoàn Kết: http://daidoanket.vn/tinh-hoa-viet/hiem-hoa-ma-tuy-da-tintuc419766