Hệ thống CNTT mới sẽ thay đổi phương thức hoạt động của ngành Hải quan

Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin và Thống kê hải quan Lê Đức Thành phát biểu tại hội nghị. Ảnh: T. Bình.

Đó là phát biểu của ông Lê Đức Thành, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin và Thống kê hải quan (CNTT & TKHQ) tại hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm của ngành Hải quan về Đề án tái thiết kế tổng thể hệ thống CNTT ngành Hải quan.

Cụ thể, theo Phó Cục trưởng Cục CNTT & TKHQ, với mục tiêu xây dựng Hệ thống CNTT mới của ngành Hải quan trên cơ sở ứng dụng những thành tựu mới về công nghệ, phù hợp với chuẩn mực quốc tế, hướng tới Hải quan số, đáp ứng yêu cầu quản trị thông minh; quản lý doanh nghiệp, hàng hóa xuất nhập khẩu, quá cảnh; phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh toàn diện từ khâu đầu đến khâu cuối; có khả năng tích hợp, kết nối, chia sẻ thông tin với các Bộ, ngành, doanh nghiệp thông qua Cơ chế một cửa quốc gia và sẵn sàng trao đổi dữ liệu hải quan với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Theo đó, cơ sở dữ liệu tập trung, thống nhất sẽ đáp ứng yêu cầu thông quan và thực hiện thủ tục hải quan đối với tất cả các lĩnh vực quản lý nhà nước về hải quan; Phục vụ mục tiêu yêu cầu quản lý hải quan chuyển từ phương thức quản lý theo giao dịch sang quản lý DN với các góc nhìn khác nhau (gia công, chế xuất, sản xuất, xuất khẩu...).

Cùng với đó, chuẩn hóa dữ liệu toàn bộ hệ thống tương thích mô hình dữ liệu WCO, liên thông dữ liệu một cửa ASEAN. Đáp ứng yêu cầu cung cấp số liệu phục vụ quản lý doanh nghiệp không quá 10 phút.

Kho dữ liệu tập trung được xây dựng trên các công nghệ tiên tiến đảm bảo chuyển toàn bộ dữ liệu từ hệ thống hiện tại sang, tiếp tục tiếp nhận thông tin của hệ thống CNTT mới; lưu trữ tập trung, thống nhất và xử lý thông minh, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan.

Hệ thống CNTT mới (bao gồm cả hệ thống CNTT dự phòng) bền vững, có khả năng mở rộng và phát triển dễ dàng khi yêu cầu nghiệp vụ thay đổi và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ của Cách mạng Công nghiệp 4.0.

Cụ thể, trong lĩnh vực giám sát quản lý sẽ giải 24 bài toán nghiệp vụ về: quản lý phương tiện vận tải; quản lý thông tin trước khi hàng đến (Manifest); thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu (Thông quan chung); quản lý hàng hóa, giải phóng hàng; quản lý hàng hóa đưa về bảo quản, địa điểm đưa hàng về bảo quản và doanh nghiệp đưa hàng về bảo quản; quản lý hàng hóa đưa vào, lưu giữ, đưa ra khu vực cảng, kho, bãi, địa điểm; quản lý xuất xứ hàng hóa.

Và quản lý hàng hóa có yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, kiểm soát hàng giả và hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; quản lý hàng hóa gia công, SXXK, doanh nghiệp chế xuất; thủ tục hải quan đối với hàng bưu chính, chuyển phát nhanh; hàng quá cảnh, chung chuyển; quản lý hàng hóa vận chuyển chịu sự giám sát hải quan; hàng kinh doanh tạm nhập, tái xuất; hàng hóa tạm nhập, tái xuất khác.

Bài toán nghiệp vụ đối với việc thực hiện thủ tục, kiểm tra giám sát hải quan đối với xăng dầu XNK, TNTX, chuyển tải sang mạn, xăng dầu cung ứng cho DNCX, tàu bay, tàu biển; xăng dầu gửi kho ngoại quan, xăng dầu XNK tại phao neo nổi; quản lý đại lý hải quan và nhân viên đại lý hải quan; quản lý hàng hóa trong cửa hàng miễn thuế; quản lý xe ô tô, xe gắn máy của các đối tượng hưởng quyền ưu đãi miễn trừ.

Bài toán nghiệp vụ quản lý hàng hóa là quà biếu, quà tặng; quản lý hàng hóa phục vụ yêu cầu khẩn cấp, hàng hóa chuyên dùng phục vụ an ninh, quốc phòng; quản lý hàng hóa mua bán, trao đổi của cư dân biên giới; quản lý tài sản di chuyển; quản lý và xử lý hàng hóa tồn đọng; phân tích số liệu thống kê.

Trong lĩnh vực quản lý thuế XNK, ông Lê Đức Thành cho biết sẽ giải quyết 4 bài toán nghiệp vụ: quản lý trị giá hải quan; quản lý danh mục biểu thuế và phân loại mức thuế; xử lý tiền thuế nộp thừa, không thu thuế; quản lý chính sách thuế.

Lĩnh vực quản lý rủi ro sẽ giải 5 bài toán nghiệp vụ: Phân tích đánh giá rủi ro trước thông quan; Phân tích đánh giá rủi ro trong thông quan; Phân tích đánh giá rủi ro sau thông quan; Phân tích đánh giá rủi ro đối với hành lý và hành khách xuất nhập cảnh; Phân tích và đánh giá rủi ro đối với phương tiện xuất nhập cảnh.

Lĩnh vực điều tra chống buôn lậu giải 1 bài toán nghiệp vụ về thu thập, xử lý thông tin nghiệp vụ phục vụ công tác điều tra chống buôn lậu.

Lĩnh vực kiểm tra sau thông quan giải 3 bài toán nghiệp vụ: Thu thập thông tin, phân tích thông tin phục vụ xây dựng kế hoạch kiểm tra sau thông quan; Xây dựng kế hoạch kiểm tra sau thông quan; Theo dõi quá trình thực hiện kiểm tra sau thông quan.

Với Lĩnh vực xử lý vi phạm sẽ giải 2 bài toán nghiệp vụ: Theo dõi, quản lý quá trình xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan và Quản lý, xây dựng cơ sở dữ liệu về chính sách pháp luật hải quan.

Lĩnh vực kiểm định Hải quan sẽ giải 3 bài toán nghiệp vụ: Theo dõi, quản lý các yêu cầu về phân tích, phân loại hàng hóa; Theo dõi, quản lý các yêu cầu về kiểm định hàng hóa; Quản lý đối với các yêu cầu giám định ngoài ngành.

Đối với lĩnh vực cải cách sẽ giải 4 bài toán nghiệp vụ, tập trung vào: Bài toán nghiệp vụ thu thập dữ liệu và tính toán kết quả đo thời gian giải phóng hàng (dữ liệu về thời gian thực hiện các khâu nghiệp vụ, dữ liệu về thời gian thực hiện kiểm tra chuyên ngành, dữ liệu với phương tiện vận tải…); Bài toán quản lý đánh giá kết quả thực hiện công việc, đánh giá kết quả hoàn thành nhiệm vụ; Bài toán quản lý đào tạo trực tuyến; và các chức năng đáp ứng yêu cầu triển khai các văn bản pháp lý (Nghị định, Thông tư...) về quản lý nhà nước về hải quan.

Để đảm bảo việc triển khai Đề án tái thiết kế tổng thể hệ thống CNTT hiệu quả, Tổng cục Hải quan đã thành lập Ban Triển khai Đề án tái thiết kế tổng thể hệ thống CNTT.

Đồng thời, triển khai giải các bài toán trên, trước mắt, Tổng cục Hải quan ưu tiên tập trung nguồn lực để triển khai thuê hệ thống CNTT phục vụ nghiệp vụ cốt lõi ngành Hải quan trước. Sau đó, Tổng cục Hải quan sẽ triển khai thuê hệ thống CNTT phục vụ nghiệp vụ mở rộng sau.

Thu Trang (ghi)