Hệ số R0 vượt mức an toàn 3 ngày liền, dịch có bùng phát lại ở Đức?

Thủ tướng Đức Angela Merkel từng giải thích với người Đức về hệ số lây nhiễm R0, cho biết nếu R0 dưới 1,0, có nghĩa dịch bệnh sẽ giảm, nếu trên 1,0 có nghĩa dịch bệnh đang tăng.

Nhưng các quan chức y tế đang cố gắng xoa dịu nỗi lo này. Các chuyên gia từ Viện Robert Koch, cơ quan kiểm soát dịch bệnh chính của Đức, cho biết hệ số lây nhiễm là một con số ước tính, thay đổi theo ngày, và chỉ đáng lo ngại nếu ở mức cao trong một thời gian dài.

Theo New York Times, hệ số lây nhiễm được tính dựa vào thống kê số ca nhiễm do giới chức y tế các địa phương trên khắp nước Đức báo cáo. Các con số của địa phương có thể bị trễ từ một tuần đến 10 ngày, và có thể bao gồm những đợt bùng phát cục bộ, địa phương, khiến hệ số R0 thay đổi lên xuống theo ngày.

“Con số này luôn biến động, và chừng nào vẫn ở khoảng 1,0, vẫn được coi là ổn định, chưa phải dịch bệnh đang lan rộng”, tiến sĩ Lars Schaade, phó chủ tịch Viện Robert Koch, nói với New York Times. Hệ số 1,0 có nghĩa một người bệnh trung bình lây cho một người khác.

Thủ tướng Đức Angela Merkel. Ảnh: New York Times.

Các quan chức cho rằng sự lên xuống của hệ số R0 tuần qua là do các cụm lây nhiễm ở viện dưỡng lão, bệnh viện, và nhà máy chế biến thịt. Nhưng các cụm lây nhiễm đó có thể dễ dàng khống chế nhờ truy vết tiếp xúc. Mọi trường hợp tiếp xúc đều sẽ được cách ly, ngăn không cho virus lây lan thêm, theo các quan chức. Nhờ vậy, hệ số R0 sẽ giảm đi.

Trong tuần qua, 5 vùng ở Đức có số ca còn đang nhiễm virus tăng lên trên ngưỡng 50 ca/100.000 cư dân, ngưỡng mà Thủ tướng Angela Merkel nói cần phải phong tỏa địa phương. Vì vậy, các nơi này đã áp đặt lại các lệnh phong tỏa hoặc thực hiện các biện pháp cách ly tại địa phương.

Mục đích ở đây là kiềm tỏa virus tại nơi nó phát tán, trong khi cho phép phần còn lại của đất nước tiếp tục cuộc sống bình thường.

“Nếu con số ca nhiễm thấp, ngay cả hệ số lây nhiễm 2,0, cũng không phải quá đáng sợ. Chúng ta vẫn sẽ có nhiều cơ hội để đối phó với dịch”, Thomas Hotz, giáo sư thống kê ở Đại học Công nghệ Ilmenau, nói với New York Times.

Hệ số R0 không phải con số duy nhất khi xem xét mở lại phong tỏa hay không. Các thước đó khác như số ca nhiễm mới mỗi ngày, số người nằm trong khoa chăm sóc đặc biệt (ICU), và số xét nghiệm đang được tiến hành.

Khách đi tàu ở Berlin ngày 11/5, khi nước Đức đang dần mở cửa lại. Ảnh: New York Times.

Nhìn chung, số ca nhiễm mới đã giảm ở Đức. Ngày 12/5, Viện Robert Koch báo cáo 933 ca mới, nâng tổng số từ đầu dịch lên 170,508 - so với 2,486 ca nhiễm vào ngày 15/4.

“R0 có ý nghĩa khác khi có ít ca đang còn nhiễm virus”, Hanno Kautz, người phát ngôn Bộ Y tế Đức, cho biết.

Khi có ít ca nhiễm, “mỗi cụm lây lan sẽ ảnh hưởng mạnh hơn lên hệ số lây lan”, tiến sĩ Schaade nói. Ông cho biết số ca mới ở Đức dường như đã bình ổn, một dấu hiệu lạc quan cho thấy Đức đang kiểm soát được dịch, dù cho hệ số R0 vượt trên 1,0.

Phát biểu vào tháng 4, Thủ tướng Merkel nói toàn bộ nỗ lực chống dịch phụ thuộc vào việc “có số lượng ca nhiễm mà chúng ta có thể theo dõi và truy vết”.

Kể từ giữa tháng 4, Đức đã tăng gấp 3 số lượng xét nghiệm mà nước này tiến hành mỗi ngày, khiến việc truy vết trở nên dễ dàng hơn.

Giải thích hệ số khoa học để phòng dịch, thủ tướng Đức như cá gặp nước Thủ tướng Đức Angela Merkel, người nổi tiếng về khả năng hùng biện nhàm chán, trở nên sinh động khi giải thích hệ số Rt - thứ giúp Đức giữ được tỷ lệ tử vong thấp trước dịch bệnh.

Trọng Thuấn