Hé lộ kế hoạch đảo chính Mỹ bàn với sỹ quan Venezuela

Người dân Venezuela chờ mua thực phẩm trợ cấp của Chính phủ tại Thủ đô Caracas

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tham gia một vài cuộc họp bí mật với nhiều sỹ quan quân đội đến từ Venezuela, bàn kế hoạch lật đổ Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro.

Đây không phải đồn đoán mà là thông tin được 11 quan chức Mỹ đang làm việc và đã về hưu cùng một cựu chỉ huy quân đội của Venezuela hé lộ cho tờ Washington Post.

Trump kích thích phe đảo chính?

Báo Washington Post dẫn lời các nguồn tin cho biết, những sỹ quan quân đội Venezuela (biến chất) đã có âm mưu đảo chính từng nhiều lần tìm cách tiếp cận Chính phủ Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama nhưng chỉ nhận lại cái lắc đầu.

Họ án binh bất động cho đến khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ra tuyên bố hồi tháng 8 năm ngoái rằng, Washington có “lựa chọn quân sự” đối với Venezuela. Chính tuyên bố này đã kích thích những quan chức quân đội Venezuela đang nhen nhóm ý định đảo chính tiếp cận Nhà Trắng một lần nữa.

Chia sẻ với Washington Post, cựu chỉ huy quân đội của Venezuela giấu tên tin rằng: “Đó là lời nói từ miệng của Tổng thống - Tổng tư lệnh Quân đội Mỹ nên chắc chắn trong đó hàm chứa thông điệp”.

Theo lời kể của cựu quan chức Caracas, có ít nhất 3 nhóm khác nhau trong quân đội nước này âm mưu chống chính phủ. Một trong số đó đã liên lạc với Chính phủ Washington bằng cách tiếp cận Đại sứ quán Mỹ ở một thủ đô của châu Âu.

Khi thông tin được truyền đạt lại cho chính quyền Washington, giới chức tại Nhà Trắng được cho là khá quan tâm nhưng vẫn e dè thận trọng. Họ lo ngại yêu cầu gặp mặt có thể là mồi nhử để dựng bằng chứng cáo buộc quan chức Mỹ tìm cách lật đổ chính quyền Venezuela.

Tuy nhiên, khi tình hình kinh tế tại đất nước Mỹ La-tinh này chuyển biến xấu, giới chức Mỹ hình dung ra tương lai của kế hoạch đảo chính rõ ràng hơn và đã quyết định mạo hiểm. “Sau nhiều cuộc bàn thảo, chúng tôi đồng ý sẽ lắng nghe họ nói”, một quan chức cấp cao của Mỹ giấu tên cho hay.

Khi chính quyền ông Trump gật đầu, hai bên tổ chức nhiều cuộc gặp bí mật ở nước ngoài bắt đầu từ mùa thu năm 2017 và tiếp tục đến năm nay. Ban đầu, chính quyền Mỹ cân nhắc giao cho ông Juan Cruz, một cựu điệp viên đến từ Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), vừa từ chức khỏi một vị trí cấp cao trong Nhà Trắng chịu trách nhiệm về châu Mỹ La-tinh. Nhưng các luật sư Nhà Trắng khuyên, nên cẩn trọng gửi một nhà ngoại giao thì hơn.

Phái đoàn Mỹ tham gia các cuộc họp này được chỉ đạo phải hoàn toàn ở trạng thái lắng nghe, không được bàn bạc bất cứ điều gì liên quan đến tình hình tại Venezuela. Sau cuộc gặp đầu tiên diễn ra vào mùa thu năm 2017, phía Venezuela khẳng định với Chính phủ Mỹ: Họ đại diện cho hàng trăm thành viên lực lượng vũ trang muốn hạ bệ chính quyền ông Maduro.

Những người này kêu gọi Mỹ cung cấp sóng vô tuyến mã hóa để liên lạc bí mật trong thời gian lập kế hoạch xây dựng chính quyền thay thế mới. Nhưng sau một hồi cân nhắc, cuối cùng, Mỹ quyết định không hỗ trợ. Kế hoạch đảo chính đó đã vỡ lở sau một cuộc truy quét của Chính phủ Venezuelavà hàng chục người âm mưu đảo chính bị bắt giữ.

Mâu thuẫn trong phản ứng của Nhà Trắng

Trước thông tin tờ Washington Post đăng tải, Nhà Trắng từ chối trả lời câu hỏi liên quan đến các cuộc gặp mặt bí ẩn với Venezuela. Chính quyền ông Trump cho biết, điều quan trọng là phải tham gia vào đối thoại với tất cả những người dân Venezuela mong muốn thay đổi nhằm “mang lại những chuyển biến tích cực đối với đất nước đang do ông Maduro điều hành”.

Tuy nhiên, nhìn vào tên của một trong những sỹ quan quân đội của Venezuela tham gia vào các cuộc đối thoại bí mật đó, khó có thể thấy, ông này là nhân vật “lý tưởng”, mong muốn thay đổi tình hình bởi chính người này nằm trong danh sách các quan chức tham nhũng tại Venezuela bị Mỹ trừng phạt.

Ông này cùng nhiều thành viên khác trong bộ máy an ninh của Venezuela bị Washington cáo buộc thực hiện hàng loạt những vấn đề mà Mỹ coi là “nghiêm trọng” về nhân quyền, buôn lậu hàng cấm...

Mỹ đã đồng tình về mặt chiến lược?

Mặt khác, dù cuối cùng Washington quyết định không hỗ trợ các sỹ quan quân đội Venezuela âm mưu lật đổ chính phủ và kế hoạch này buộc phải tạm ngừng nhưng việc chính quyền ông Trump sẵn sàng gặp gỡ nhiều lần với nhiều quan chức khác nhau nhằm lật đổ một tổng thống chính danh có thể làm phản tác dụng chính trị.

Tờ Washington Post nhận định, Tổng thống Venezuela Maduro vốn dĩ luôn cáo buộc chính quyền Washington tìm mọi cách lật đổ ông và những cuộc đàm phán bí mật vừa được hé lộ sẽ là cơ hội để ông Maduro tận dụng xoay chuyển lập trường trong khu vực vốn đang ở trạng thái chống lại mình.

Ông Peter Kornbluh, nhà sử học tại Trung tâm Lưu trữ An ninh Quốc gia thuộc Đại học George Washington cho rằng, dù Mỹ đã bác bỏ yêu cầu từ phía Venezuela nhưng những người âm mưu đảo chính tại Caracas có thể coi những cuộc họp này là thái độ đồng tình của Mỹ về mặt chiến lược đối với kế hoạch của họ.

“Chỉ cần sự hiện diện đơn thuần của một quan chức Mỹ tại những cuộc gặp mặt (với những kẻ đảo chính) như vậy là đủ để coi đây là động thái khuyến khích”, ông Kornbluh nhận định.

Trang Trần