Hé lộ cuộc chiến chống khủng bố bí mật của Donald Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang quan sát một chiếc UAV

Kể từ khi nhậm chức, ông chủ Nhà Trắng Donald Trump đã không ít lần công khai chỉ trích kế hoạch chống khủng bố của chính quyền tiền nhiệm (Tổng thống Barack Obama) là “ngu xuẩn” và “hoàn toàn thất bại”. Theo báo Atlantic, ông Trump đã khẳng định sẽ định hình lại cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ bằng một kế hoạch bí mật nhưng hiệu quả hơn.

Tăng cường độ không kích bằng máy bay không người lái

Báo Motherboard nhận định, ngay khi bước chân vào Nhà Trắng, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết liệt tăng số vụ tấn công bằng UAV vũ trang nhằm vào các nhóm phiến quân đáng nghi tại Yemen, Somalia và Afghanistan.

Trong năm 2017, quân đội Hoa Kỳ và Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã thực hiện ít nhất 161 vụ không kích tại Yemen và Somalia, gấp ba lần so với cùng kỳ năm 2016, theo thống kê do tổ chức phi lợi nhuận về thông tin điều tra Bureau of Investigative Journalism của Anh.

Phần lớn các cuộc tấn công tại Somalia và Yemen đều liên quan tới các UAV có vũ trang hạng nặng. Lầu Năm Góc cùng Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) ngày càng dựa dẫm vào những phương tiện bay không người lái sở hữu khả năng bay xa và bay chậm trong vòng 12 tiếng/lần tại những khu vực giao tranh.

Hoạt động không kích bằng UAV tiếp tục tăng vào năm 2018. Tính đến nay, người ta đã ghi nhận ít nhất 15 vụ tấn công tại Somalia và 27 vụ tại Yemen, khiến 81 người thiệt mạng, 10 người trong số họ là những người dân vô tội hứng cảnh “tên rơi đạn lạc”.

Tại Afghanistan, số vụ không kích năm 2017 tăng gấp đôi so với năm 2016 và chỉ hơi giảm nhẹ trong 5 tháng đầu năm 2018 do tình hình tại quốc gia Trung Đông này đã yên ổn trở lại, thống kê chính thức do Bộ Chỉ huy Trung ương Mỹ (CENTCOM) cung cấp.

Dù giảm số lượng các vụ tấn công khủng bố bằng UAV nhưng cường độ và tính chất nghiêm trọng của mỗi vụ lại tăng. Theo đó, máy bay Mỹ đã thả hoặc bắn 1.337 quả bom cùng tên lửa trong năm 2016, tương tự là 4.361 quả trong năm 2017 và riêng trong 5 tháng đầu năm 2018 đã là 2.339 quả.

Lầu Năm Góc từ chối nêu cụ thể có bao nhiêu vụ không kích do máy bay không người lái thực hiện. Tuy nhiên, đáng chú ý, trong tháng 1/2018, Không lực Mỹ đã tăng số lượng “sát thủ không người lái” Reapers tới Afghanistan và tăng cường lực lượng UAV quân sự tại đây với quy mô lớn chưa từng có. Một đội UAV điển hình của Không lực Mỹ có khoảng hơn chục chiếc máy bay.

Hoạt động leo thang không chiếm tỉ lệ thuận với số lượng thương vong của dân thường. Trong 9 tháng đầu năm 2017, đơn vị của Liên hợp quốc tại Afghanistan ghi nhận 466 dân thường thương vong vì không kích, tăng 52% so với cùng kỳ năm 2016.

Loại bỏ rào cản, mở đường cho không kích bằng UAV

Để dọn đường cho việc leo thang chiến tranh bằng UAV, lãnh đạo Mỹ đã dẹp bớt nhiều rào cản dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama vốn được dựng lên để hạn chế tối thiểu thương vong do các cuộc không kích bao gồm tấn công sử dụng phương tiện bay không người lái.

Việc quyết định tấn công bằng UAV trong hầu hết những nỗ lực chống khủng bố đều phức tạp và đa dạng, đòi hỏi phải cân đo đong đếm giữa tính cấp bách trong quân sự với những khái niệm đạo đức, pháp lý, hạn chế gây ảnh hưởng tới dân thường.

Theo thông tin rò rỉ được đăng tải trên tờ The New York Times và một số tờ báo khác, cách đây không lâu, ông Trump đã ra chính sách mới chuyển trách nhiệm quyết định hoạt động chống khủng bố bên ngoài những khu vực chiến tranh truyền thống sang cho các chỉ huy cấp thấp hơn đồng thời giảm ngưỡng tấn công (tức là không nhất thiết chỉ nhắm tới những mục tiêu đặt ra mối đe dọa với Mỹ trong tương lai).

Báo The Atlantic cho rằng, quy định mới còn cho phép các tướng lĩnh quân đội Mỹ có thể ra quyết định tấn công bằng UAV ở hải ngoại mà không cần sự đồng ý từ Nhà Trắng.

Ngoài ra, báo The Motherboard cho biết, chính sách dưới thời ông Trump cũng bỏ yêu cầu bắt buộc phải xác minh mức độ nguy hại tới dân thường trước khi ra lệnh tấn công. “Mọi hạn chế, ràng buộc đối với UAV dựng lên dưới thời Obama đều đã được nới lỏng hoặc đơn giản là xé bỏ”, Motherboard dẫn lời ông Andrew Cockburn, tác giả cuốn không kích bằng UAV “Kill Chain” cho biết.

Trang Trần