HĐND Vĩnh Long nóng chuyện trộm cát sông

Ngày 12-7, Kỳ họp thứ 12 HĐND tỉnh Vĩnh Long khóa IX, nhiệm kỳ 2016-2021 bước vào ngày họp thứ hai.

Tại phiên chất vấn, các đại biểu có nhiều câu hỏi đặt ra cho Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) liên quan đến tình trạng khai thác cát, ô nhiễm môi trường và giảm rác thải nhựa.

Trộm cát ngày càng manh động

Đại biểu Đào Thị Tuyết Vân (huyện Mang Thít) phản ánh tình trạng khai thác cát sông trái phép đang là vấn nạn khiến dư luận bức xúc, không chỉ làm cạn kiệt tài nguyên khoáng sản, ảnh hưởng kinh tế mà còn dẫn nhiều hệ lụy kéo dài như phá vỡ môi trường sinh thái, sạt lở, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân.

Bà yêu cầu Giám đốc Sở cho biết tình hình phối hợp kiểm tra xử khai thác trái phép và khai thác ngoài phạm vi cấp phép trên địa bàn tỉnh và những giải pháp để hạn chế vấn nạn này.

Thông tin về tình tình khai thác cát sông trái phép, Giám đốc Sở TNMT tỉnh Vĩnh Long Nguyễn Văn Hiếu cho biết trong sáu tháng đầu năm, cấp tỉnh và huyện đã tiến hành kiểm tra tổng cộng là 269 cuộc và phát hiện 231 trường hợp vi phạm, xử phạt tổng cộng hơn 2,4 tỉ đồng. Trong đó có 226 trường hợp khai thác không có giấy phép.

Theo ông Hiếu, trộm cát không chỉ là vấn nạn gây bức xúc nhân dân trong tỉnh mà còn cả các tỉnh thành khu vực ĐBSCL và cả nước.

Ông Hiếu cho biết thêm “Tình hình trộm cát hiện nay diễn ra cũng phức tạp, các đối tượng đi thành từng nhóm rất manh động. Điển hình như khoảng một tháng nay có nhóm khai thác cát sông ở Vũng Liêm đi trộm ở mỏ của doanh nghiệp. Khi công nhân phát hiện và ra đuổi thì nhóm đối tượng lại tụ tập vài chục người lên sà lan đuổi đánh ngược lại công nhân và đốt phá sà lan. Hiện Công an tỉnh đang thụ lý điều tra truy tìm thủ phạm”.

Trước vấn nan khai thác cát sông trái phép, Sở TNMT đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Chỉ thị tăng cường công tác quản lý kiểm tra xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác cát sông, trong đó giao trách nhiệm cụ thể cho Sở ngành và chính quyền địa phương cụ thể là Sở TNMT, Công an tỉnh, và Chủ tịch các địa phương.

Song song đó, Sở TNMT tỉnh còn ký kết với Sở TNMT địa phương giáp ranh để thực hiện quy chế phối hợp nhà nước trong quản lý khoáng sản, tài nguyên nước cũng như bảo vệ môi trường. Đồng thời kiến nghị tỉnh gửi Bộ TNMT trình Chính phủ tăng hình thức xử phạt hành chính đối với việc khai thác cát sông trái phép. Thời gian tới Sở sẽ tiếp tục phối hợp với các ngành, địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý và tuyên truyền người dân.

Hai ghe sắt hút trộm cát trên sông Hậu bị ngành chức bắt quả tang trước đó.

Đại biểu Vân hỏi thêm, đối với các trường hợp bị xử lý hành chính nhưng vẫn tiếp tục vi phạm thì trong thời gian qua (sáu tháng đầu năm) Sở có kiến nghị xử lý hình sự trường hợp nào không. Với những giải pháp Sở đưa ra như trên, liệu Giám đốc Sở có dám khẳng định, để cử tri tin tưởng là thời gian tới tình hình vi phạm khai thác cát sông được ngăn chặn đẩy lùi hay không.

Lúc này Giám đốc Sở TNMT nói “Với vai trò của mình Sở TNMT sẽ phối hợp với các ngành, sẽ làm hết chức năng nhiệm vụ của mình, còn vấn nạn khai thác cát trái phép có giảm được hay không thì rất khó trả lời”.

Còn về xử lý hình sự thì Giám đốc cho biết chưa xử lý hình sự trường hợp nào, chủ yếu là lập biên bản xử lý hành chính, nhưng việc lập biên bản xử lý cũng rất khó, phải có đầy đủ chứng cứ nếu không xử phạt xe khiếu nại khiếu kiện ra tòa. Hơn nữa, Sở TNMT cũng không có biện pháp xử lý chế tài như ngành công an.

Đại biểu chưa thỏa mãn với trả lời

Đối đáp lại, nhiều đại biểu cảm thấy không thỏa mãn và cho rằng Giám đốc Sở TNMT chưa quyết liệt trong việc kiểm tra xử lý vấn nạn khai thác trái phép cát sông.

Đại biểu Phương (TP Vĩnh Long) đặt vấn đề vì sao các trường hợp khai thác lậu bị phát hiện vi phạm nhiều lần nhưng không xử lý được hình sự, do pháp luật chưa quy định hay có khó khăn gì.

“Cử tri TP Vĩnh Long rất bức xúc vấn đề này, cử tri luôn theo dõi tình cả ngày lẫn đêm, cá nhân tôi cũng ba lần gọi cho Thanh tra sở để báo về tình trạng này. Không đâu xa, ngay đầu vàm Tân Bình khai thác cát cách bờ chỉ 50m, hoàn toàn sai rồi. Tôi chụp hình lại và gửi nhưng lại không xử lý được. Một lần tôi được trả lời là do rửa ghe nhưng đâu phải như vậy”, đại biểu Phương nêu.

Giải thích vấn đề này, ông Hiếu cho rằng chỉ Sở TNMT thì không đủ nguồn nhân lực để giải quyết. Thưc hiện Chỉ thị của tỉnh, Sở cũng đã phối hợp với các ngành tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm.

“Muốn đưa qua hình sự phải đúng quy định pháp luật. Bây giờ đối tượng trộm cát ranh ma, tìm cách lách luật đối phó ngành chức năng hết. Theo quy định ghe hút dưới 30 khối cát chỉ xử hành chính, không tạm giữ phương tiện nên họ canh hút dưới 30 khối thôi. Hay hôm trước, ghe lớn 200 khối đang đưa máy bơm xuống bơm. Lực lượng chức năng bắt lại thì họ xuất trình mua cát bên Đồng Tháp, nói là chỉ hút nước, bơm cát lên công trình. Khi bắt mình đâu lặn xuống coi ống bơm có bơm cát không. Vì thế rất khó xử lý, nói thì dễ nhưng vô từng vụ việc rất khó”, Giám đốc Sở TNMT giải thích.

Tuy nhiên giải thích của Giám đốc Sở vẫn không thỏa mãn vẫn đề các đại biểu đặt ra.

Trước tình hình này, Phó Chủ tịch phụ trách UBND tỉnh Lữ Quang Ngời ghi nhận và tiếp thu ý kiến của các đại biểu. “Đối tượng trộm cát bây giờ manh động lắm, gặp ngành chức năng là tiên chiến, đối phó. Cồn không ai quản lý là nó hút san bằng luôn. Được UBND giao phụ trách, sau kỳ họp tôi sẽ chủ trì cuộc họp liên ngành để giải quyết triệt để quyết liệt hơn. Tăng cường, kiểm tra xử lý và tuyên truyền dân giám sát nhưng cũng phải có lực lượng đủ mạnh để chấn áp”, ông Ngời nói.

Chủ tọa kỳ họp Bùi Văn Nghiêm - Chủ tịch HĐND tỉnh Vĩnh Long cũng đề nghị Giám đốc Sở TNMT cần có những hành động cụ thể hơn. “Giám đốc Sở với vai trò là ngành chủ quản phải có biện pháp thực hiện cụ thể, trong công tác phối hợp nếu có vấn đề gì cũng đề xuất để thực hiện tốt hơn. Chứ nhiều lần đại biểu có ý kiến, Sở cũng có giải pháp nhưng càng thực hiện thì sự vụ sự việc càng nhiều, tình trạng khai thác lậu nó lớn lên”.

HẢI DƯƠNG