Hậu phương thời chiến giữa thế kỷ XX

Dân quân thời chiến ở xã An Thượng, huyện Hoài Đức, Hà Nội (Hà Tây cũ), năm 1967.

Triển lãm giới thiệu hơn 100 tác phẩm của ông về hậu phương miền Bắc hỗ trợ đắc lực sức người, sức của cho “thành đồng” miền Nam ruột thịt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Với tinh thần mỗi người làm việc bằng hai, tay cày tay súng, nhân dân miền Bắc khi đó mà lực lượng chủ yếu là phụ nữ đã phát huy tinh thần tự lực tự cường, hăng hái lao động sản xuất để chi viện cho miền Nam, góp phần đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đi đến thắng lợi hoàn toàn vào mùa xuân năm 1975.

Ngay từ ngày đầu Mỹ phát động cuộc chiến tranh bằng không quân và hải quân vào miền Bắc nước ta, kèm theo lời tuyên bố của 2 đời Tổng thống Mỹ, biến Việt Nam trở về thời kỳ đồ đá, được quân dân ta đáp trả một cách đích đáng, chỉ riêng trận cầu Hàm Rồng lịch sử ngày 4/4/1965, “Rồng Thanh Hóa” nuốt chửng 34 máy bay chiến thuật. Kết thúc chiến dịch Điện Biên Phủ trên không (từ ngày 18 đến ngày 30/12/1972), có thêm 33 B52 bị chôn vùi trên lãnh thổ Việt Nam, mất 30% không quân chiến lược của quân đội Mỹ có lúc bấy giờ. Mỹ chấp nhận rút quân về nước kéo theo hàng vạn quân chư hầu tham chiến cùng Mỹ trên lãnh thổ Việt Nam.

Ở miền Bắc, đối đầu với không quân và hải quân Mỹ, hầu hết các tỉnh thành phố đều bị máy bay Mỹ đánh phá và càn quét hàng ngày, cuộc chiến tranh diễn ra ngày càng ác liệt. Nhà nhiếp ảnh Mầu Hoàng Thiết cũng như các nghệ sĩ nhiếp ảnh cả nước, xung phong đến các điểm nóng nơi diễn ra cuộc đối đầu để ghi lại những tội ác của máy bay Mỹ gây ra, chiến công của những người hùng trong nhân dân và quân đội lập được trong cuộc đọ sức, nhà nhiếp ảnh Mầu Hoàng Thiết cũng như bao người dân Việt Nam lúc đó, sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu khi Tổ quốc cần. Cuộc kháng chiến chống Mỹ, giải phóng dân tộc, thống nhất hai miền Nam Bắc đã thôi thúc mạnh mẽ nhân dân miền Bắc thi đua lao động sản xuất, chiến đấu, góp phần làm nên sức mạnh tổng hợp trên mặt trận đấu tranh chính trị, quân sự, ngoại giao; thể hiện tinh thần đoàn kết, yêu chuộng và mong muốn hòa bình của dân tộc Việt Nam, góp phần đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đi đến thắng lợi hoàn toàn mùa xuân năm 1975. Những hình ảnh của tác giả Mầu Hoàng Thiết vào thời kỳ đó đã được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng và lưu giữ đến ngày hôm nay đưa ra triển lãm để giới thiệu đến người xem.

BTC cho biết hoạt động được tổ chức nhằm tuyên truyền, phổ biến ý nghĩa và tôn vinh giá trị của tài liệu nói chung và tài liệu ảnh nói riêng trong đời sống xã hội và công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bên cạnh đó, triển lãm sẽ giúp công chúng hiểu hơn về cuộc sống bình dị, đời thường của nhân dân miền Bắc, về hậu phương lớn cho cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ của một dân tộc bất khuất kiên cường, khát khao và yêu chuộng hòa bình. Triển lãm chuyên đề “Hậu phương thời chiến giữa thế kỷ XX” không chỉ phần nào tái hiện bức tranh sinh động về lịch sử dân tộc giai đoạn 1954-1975 trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống Mỹ, mà còn phản ánh một dân tộc khát vọng độc lập, tinh thần chiến đấu, hy sinh vì nền độc lập thống nhất đất nước.

Theo kế hoạch, sau triển lãm, nghệ sĩ nhiếp ảnh Mầu Hoàng Thiết và gia đình sẽ bàn giao cho Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV, thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước – Bộ Nội vụ những tác phẩm được sử dụng trong triển lãm và những film gốc mà ông còn lưu trữ tại gia đình. Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV được quyền sử dụng, bảo quản, lưu trữ cho thế hệ mai sau.

Bẩy đá mở đường, năm 1967

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Mầu Hoàng Thiết là hội viên sáng lập Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam năm 1965 tại Hà Nội. Ông là nghệ sĩ có thâm niên hơn 50 năm chụp ảnh thông tấn, ảnh nghệ thuật. Là tác giả của 5 tác phẩm được Chủ tịch nước tặng Giải thưởng Nhà nước ngày 19/4/2017.

Hoàng Minh