Hartley Gosline: Cảnh sát da màu đầu tiên của Canada

Ước mơ cháy bỏng

Hartley Gosline sinh năm 1949 tại Saint John, New Brunswick, Canada. Năm 1959, mẹ Gosline đưa cậu bé đi xem Nữ hoàng Elizabeth trong chuyến công du ở Canada. Nữ hoàng đang đến thăm một bệnh viện của cựu chiến binh ở ngay trên đường từ nhà của họ ở Saint John.

Lần đầu tiên cậu bé Gosline nhìn thấy lực lượng Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Canada (RCMP), hộ tống Nữ hoàng trong những bộ quân phục màu đỏ thật đẹp. Lúc này, Gosline gần 10 tuổi, cậu bé lập tức biết rằng khi lớn lên mình cũng sẽ là một Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Canada.

Gosline bày tỏ mong muốn trở thành một sĩ quan cảnh sát với mọi người trong gia đình. Mặc dù cậu bé được thông báo rằng không có người da đen nào trong lực lượng Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Canada, nhưng mẹ của Gosline đã khuyến khích cậu con trai không được bỏ cuộc và theo đuổi giấc mơ cho đến cùng. Bởi trước đó đã có những người da màu hết sức nỗ lực để được gia nhập RCMP. Đó là Leslie Bryan và Alfred Coward, năm 1941 đã đăng ký vào RCMP. Tuy nhiên, về sau không biết vì lý do nào đó, họ không bao giờ trở thành Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Canada.

Cảnh sát da màu đầu tiên

RCMP được thành lập năm 1874. Mặc dù lực lượng Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Canada rất nổi tiếng ở trong nước cũng như ở nước ngoài, nhưng trong những năm 1960, đây là một tổ chức vẫn còn rất bảo thủ, họ không nhận phụ nữ cũng như người da màu. RCMP không tuyển dụng và đào tạo các nữ học viên cảnh sát, mãi đến năm 1973 mới có nữ cảnh sát đầu tiên. Và trước khi Hartley Gosline trở thành cảnh sát, RCMP cũng không có một thành viên da màu nào.

Năm 1968, khi Hartley Gosline nộp đơn vào lực lượng cảnh sát Canada, ông đã biết những khó khăn thử thách cũng như rào cản đang chờ mình. Theo lời của Gosline, ông đã được giúp đỡ bởi chủ tịch hội cựu chiến binh địa phương, người đã chứng thực ông là một công dân tốt và tiến cử ông gia nhập RCMP.

Hartley Gosline được huấn luyện tại Học viện đào tạo cảnh sát Hoàng gia Canada tại Regina, Saskatchewan. Trong quá trình huấn luyện, Gosline đã bị một sĩ quan huấn luyện nói một câu đầy phân biệt chủng tộc: “Mày nên là một thằng da trắng vào lúc 6 giờ sáng!”.

Nhưng với quyết tâm cao độ, năm 1969, Gosline đã hoàn thành quá trình huấn luyện khắc nghiệt và chính thức trở thành Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Canada, được ghi nhận là người da màu đầu tiên trong lực lượng Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Canada. Ông được phân công công tác đến bang Nova Scotia, miền Đông của Canada.

Nhiệm vụ đầu tiên của Hartley Goslin là tuần tra đường cao tốc và hỗ trợ cộng đồng. Lúc đó, nhiều công dân Canada không quen nhìn thấy một người da màu trong bộ quân phục cảnh sát, họ cứ nhìn chằm chằm vào Gosline, như thể chỉ là câu chuyện trên phim ảnh chứ không phải ngoài đời. Về sau Gosline tiếp tục được điều chuyển đến nhiều thành phố như Dartmouth, Toronto, Jasper và Edmonton.

Vào những năm 1970, Gosline chuyển sang Cục An ninh và Tình báo của RCMP, rồi lực lượng phòng chống ma túy của RCMP. Ông đã góp công lớn trong việc phá các đường dây buôn bán ma túy trong cộng đồng người da màu.

Thay đổi hình ảnh người cảnh sát

Đầu những năm 1970, rất nhiều cảnh sát thi hành chính sách bất bình đẳng giữa người da màu và người da trắng. Cảnh sát trở thành một biểu tượng của sự áp bức đối với người da màu. Vì vậy, khi thấy một người da màu trong quân phục cảnh sát đã làm cho dân chúng bất ngờ. Thật vậy,thời bấy giờ có một sự phân chia sâu sắc giữa người da trắng và người da màu. Tuy nhiên, trong 9 năm công tác trong lực lượng Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Canada (RCMP), Gosline đã không để sự phân biệt chủng tộc ảnh hưởng đến công việc của mình.

Goslin nhớ có lần khi một người dân gọi báo cảnh sát có một cậu bé, vừa đi vừa đá vào các hộp thư bưu điện bên đường. Khi ấy, Gosline mới ngoài 20 tuổi, đã lái chiếc xe tuần tra của mình theo hướng North Preston, một cộng đồng chủ yếu là người da đen ở Halifax. Gosline đến trước nhà cậu bé. Mẹ cậu bé ra mở cửa, bà đưa con trai đến gặp cảnh sát, bảo cậu bé hãy nói với cảnh sát sự thật. Sau khi cậu bé thừa nhận có phá các hộp thư, cảnh sát Gosline đã đưa lời nhắc nhở và lời khuyên đối với cậu bé. Hai mẹ con cậu bé cảm ơn cảnh sát Goslin rối rít.

Khi Gosline quay trở lại xe, có khoảng chục người da đen vây quanh anh. Một cụ già đã đến bên Gosline vừa khóc vừa ôm chầm lấy anh: “Tôi không bao giờ nghĩ rằng tôi còn sống để nhìn thấy ngày này”. Vì trong cuộc đời của cụ chưa bao giờ nhìn thấy một cảnh sát da màu nào. Khoảnh khắc này, Gosline nhận ra cộng đồng chấp nhận anh là một Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Canada.

Isaac Saney, giáo sư lịch sử cộng đồng người da màu tại Đại học Dalhousie, cho biết: “Hình ảnh anh cảnh sát da màu Gosline đã gây bất ngờ cho cộng đồng”. Ngược lại thời gian vào năm 1964, sau khi từ chối cư dân gốc Phi - một cộng đồng da đen ở ngoại ô thành phố Halifax - người dân thành phố Halifax đã bỏ phiếu và đồng thuận buộc cộng đồng da đen phải rời bỏ nhà cửa và san bằng nhà của họ. Mãi đến năm 2010, Chính phủ Cadana mới đưa ra lời xin lỗi công khai về chuyện này.

Niềm tự hào của cộng đồng da màu

Sỹ quan cảnh sát Craig Smith, một người da màu tham gia Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Canada vào năm 1997. Đồng thời Craig Smith còn là một nhà văn, ông là tác giả cuốn sách "Mày nên là một thằng da trắng vào lúc 6 giờ sáng!”.Câu chuyện dựa trên cuộc đời của cảnh sát da màu Gosline. Cuốn sách đã khiến mọi người kinh ngạc về sự phân biệt chủng tộc trong Cảnh sát Canada. Qua câu chuyện này, công chúng thấy được sự nỗ lực phi thường của Gosline trong những năm học tập và công tác trong lực lượng cảnh sát.

Sau 9 năm phục vụ, HartleyGosline đã rời lực lượng Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Canada năm 1978 vì lý do cá nhân. Nhưng ông vẫn tiếp tục quan tâm đến việc thực thi pháp luật. Ông sau đó đã thành lập công ty thám tử tư. Ông cũng tham gia vào việc thanh tra và kiểm soát rượu ở Alberta. Ngoài ra, Gosline còn là điều tra viên vụ gian lận trong việc phát triển nguồn nhân lực Canada.

Năm 2003, Gosline nhận được một đề cử cho Giải thưởng Canadian National Griot tại thành phố Edmonton, giải thưởng vinh danh những người da màu đã cống hiến cho đất nước và cộng đồng. Những thanh niên da màu thế hệ sau này đã mô tả người Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Gosline như là hình mẫu của họ trong việc dám sống và theo đuổi ước mơ của mình.

Hoa Nam (Tổng hợp)