Hành trình tìm kiếm máy bay MiG-21U mất tích

Đại tá Ngô Hồng Thái - Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thái Nguyên là người trực tiếp tham gia cuộc tìm kiếm máy bay MiG-21U sườn núi Tam Đảo cho biết, cuộc tìm kiếm diễn trong suốt khoảng thời gian dài, các nhóm tham gia đã phải phát cây rừng mở đường, lập lán trại chuẩn bị công tác hậu cần, không quản ngày đêm... để tìm được chiếc máy rơi và hài cốt của hai phi công ngôi trên đó.

Máy bay MiG-21U gặp tai nạn vào năm 1971, trong suốt 47 năm đã có nhiều cuộc tìm kiếm được triển khai nhưng do hoàn cảnh khó khăn nên các lần tìm kiếm đều phải hoãn lại mà chưa thu được kết quả cuối cùng.

Đến năm 2017, niềm hy vọng lại được nhen nhóm khi người dân địa phương tìm thấy mảnh vỡ của chiếc máy bay MiG-21U trên sườn núi Tam Đảo, Quân chủng Phòng không – Không quân đã phối hợp với Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Thái Nguyên lập sở chỉ huy tại chỗ và nhiều lần cử các đội đi tìm kiếm.

Đến đầu tháng 8/2018, công tác tìm kiếm tiếp tục được Ban chỉ đạo Khảo sát, xác minh, tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ được tiến hành. Cuộc tìm kiếm được chia làm nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn được bố trí lên tới 20 chiến sĩ tham gia.

Di vật được tổ tìm kiếm phát hiện tại khu vực sườn núi Tam Đảo (Ảnh báo Thái Nguyên)

Đến cuối tháng 9/2018, tổ tìm kiếm đã phát hiện một số mảnh nhôm nhỏ dưới khe suối, một số cây cổ thụ bị phăng cụt ngọn. Nhận định đây có thể là dấu vết mà chiếc MiG-21U để lại nên từ điểm phát hiện di vật, cuộc tìm kiếm được mở rộng ra xung quanh. Dần dần, con đường cũng dẫn tới 2 bộ hài cốt, nghi là của 2 phi công lái chiếc MiG-21U gặp nạn vào năm 1971.

Đại tá Thái kể: “Di vật đầu tiên đoàn khai quật xác định được là dây lưng dài khoảng 30cm, một số vải quần áo, bao tay chuyên dụng, vỏ súng ngắn; một mẩu xương khớp gối, xương cổ tay, một đốt xương sống… Căn cứ vào kích thước, đặc điểm của di vật, chúng tôi nhận định đây là di vật của Đại úy Yuri Poyarkov - huấn luyện viên người Liên Xô cũ”.

Mở rộng tìm kiếm, cách vị trí di vật được cho là của huấn luyện viên bay người Liên Xô cũ, lực lượng tìm kiếm đã xác định được vị trí di cốt của liệt sỹ Công Phương Thảo nằm cách đó khoảng 20m.

Đến khoảng trưa ngày 29/9, việc quy tập hài cốt được cho là của hai liệt sỹ hy sinh trong khi bay huấn luyện đã hoàn tất. 13h30 phút cùng ngày, di cốt được đưa về lưu giữ tại Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thái Nguyên.

Theo Đại tá Ngô Hồng Thái, do thời gian quá lâu, phần hài cốt không còn được nguyên vẹn. Vị trí máy bay bị rơi nằm ở độ cao hơn 1.200m, dốc thẳng đứng, cạnh một khe núi. Vị trí đầu máy bay lao vào vẫn còn nguyên một hốc đất sâu cả mét, rộng vài mét. Có lẽ, phần thân máy bay đã bị nổ và văng xuống khe núi gần đó.

Hiện đại diện Bộ Quốc phòng đã đến Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thái Nguyên để làm việc, đồng thời thông báo cho thân nhiên liệt sĩ Công Phương Thảo để cùng đến Thái Nguyên thực hiện giám định ADN mẫu vật để xác định chính xác nhân thân của từng liệt sỹ.

Được biết, phi công người Nga ngồi trên chiếc MiG-21U mất tích vào năm 1971 tại Tam Đảo là Đại úy Poyarkov (sinh năm 1933). Vào tháng 9/2017, trên mạng xã hội ở nước Nga rộ lên câu chuyện về một cô gái có tên Anna Poyarkova đang tìm kiếm người ông của mình - Đại úy Poyarkov.

Đại úy Poyarkov sang Việt Nam với nhiệm vụ huấn luyện phi công chiến đấu cho trung đoàn không quân Quân đội nhân dân Việt Nam.

Trong số những người Yuri Poyarkov huấn luyện bay có Phạm Tuân - một trong những phi hành gia đầu tiên của Việt Nam.

Ngọc Mai (Tổng hợp)