Hàng chục ngàn du khách đổ về chùa Ba Vàng - Quảng Ninh trong dịp đầu năm mới

Chùa Ba Vàng - ngôi chùa lịch sử lâu năm

Chùa nằm ở độ cao 340m trên một vị trí rất đẹp ở phía tây thành phố Uông Bí, phía trước là Bạch Đằng giang uốn lượn, xa xa là thành phố cảng Hải Phòng, hút tầm mắt là biển Đồ Sơn với muôn trùng sóng vỗ. Bên trái là những dãy núi Thanh Long trùng điệp chầu về, bên phải là những dãy núi Bạch Hổ hùng vĩ phục xuống.

Cho đến nay, vẫn chưa có câu trả lời chính xác chùa Ba Vàng được khai sơn từ khi nào. Theo nội dung khắc trên cây hương đá trước cửa chùa thì chùa xưa được dựng vào năm Ất Dậu, triều vua Lê Dụ Tông, niên hiệu Vĩnh Thịnh (tức năm 1706) và ngôi chùa lúc đó được gắn liền với tên tuổi Ngài Trúc Lâm Ma Ha Sa Môn Tuệ Bích Phổ Giác (1659 - 1758). Tuy nhiên, căn cứ vào những dấu tích di chỉ được các nhà khảo cổ thêm thì ngôi chùa còn có thể được xây dựng từ sớm hơn, tức là vào thời Trần thế kỷ thứ 13.

Chùa Ba Vàng cũ (1993)

Phòng khách của chùa Ba Vàng vào năm 2007

Ban Tam Bảo của chùa Ba Vàng

Hiện vật đáng chú ý nhất của chùa Ba Vàng còn sót lại tới hôm nay là một số di vật bằng đá, bao gồm 1 bia đá cao 0,52 m, rộng 0,38 m, dày 0,12 m, 2 con rùa đá và 1 cây hương bằng đá cao 1,2 m 4 mặt, mỗi mặt rộng 0,22 m. Theo dòng chảy thời gian, chữ Hán trên bia đá và cây hương đá đã mòn, rất khó đọc. Riêng cây hương bằng đá, phần lớn chữ ở mặt bia đã bị phai mờ, chỉ còn lại một số chữ lớn giáp đầu bia ghi các chữ: Thành Đẳng Sơn, Bảo Quang tự, Thiên đài trụ. Nghĩa là trụ đài đá chùa Bảo Quang, núi Thành Đẳng.

Bia đá trên lưng Rùa khắc tên Ngài Tuệ Bích

Cây hương đá khắc tên chùa Ba Vàng và tên núi

Tuy nhiên, chùa xưa chỉ còn là phế tích, để phát huy giá trị văn hóa lịch sử ngôi chùa liên tiếp được đầu tư tôn tạo. Ban đầu chùa được xây dựng bằng gỗ và sau đó năm 1993 chùa được trùng tu lại bằng xi măng.

Đến năm 2007, Đại đức Thích Trúc Thái Minh – đã được chính quyền và nhân dân địa phương tha thiết thỉnh cầu về làm trụ trì chùa Ba Vàng.

Tháng 1 năm 2011, để đáp ứng nhu cầu tu học của Tăng Ni, Phật tử và hoằng dương Phật Pháp, ngôi chùa một lần nữa được khởi công xây dựng lần thứ tư với quy mô to lớn khang trang.

Sau 3 năm xây dựng, chùa đã hoàn thiện một số hạng mục như Ngôi Đại Hùng Bảo Điện (4500m2), Lầu Chuông (112 m2), Lầu Trống (112 m2), Hành Lang La Hán (200m2), Nhà Bảo Tàng (700 m2), Thư Viện (700 m2), Khu Nhà Tăng (1600 m2), Thiền Đường (960 m2), Cổng Đá, Cổng Tam Quan Trung, Cổng Tam Quan Nội, và một số công trình phụ.

Ngày 9/3/2014 (9/2/ Giáp Ngọ ) chùa Ba Vàng tổ chức Đại Lễ Khánh Thành và nhận bằng kỷ lục"Ngôi chùa trên núi có Chính Điện lớn nhất Đông Dương.

Núi Thành Đẳng bắt nguồn từ dãy núi Yên Tử, thế núi chạy theo hướng Bắc – Nam nhưng khi về đến Uông Bí chuyển hướng Đông – Tây và hạ thành tam cấp: Đỉnh 550m, hạ đoạn 340m và 200m (so với mặt nước biển). Ngôi chùa được xây dựng tại hạ đoạn cấp 3 (200m).

Cắt nghĩa tiếng Hán của những địa danh nơi đây, Đại đức Thích Trúc Thái Minh – trụ trì chùa – giảng giải: Núi có tên là Thành Đẳng Sơn, “Thành” có nghĩa là thành tựu, thành đạt; “Đẳng” hàm ý là vô thượng Chính đẳng Chính giác. Còn “Bảo Quang” có nghĩa là ánh sáng quý. Ý tứ sâu xa của tiền nhân chính là xưng tụng công trình quý giá này như ánh sáng Chính pháp, dẫn dắt con người đến với Chính đẳng Chính giác.

Theo tài liệu xưa để lại, vào thời Trần (thế kỷ thứ 13), vua Trần Nhân Tông rời bỏ cung vàng điện ngọc về non xanh Yên Tử tu hành, sáng lập ra Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. Chùa Ba Vàng là sơn môn thuộc Trúc Lâm Yên Tử. Từ thế kỷ thứ 13 đến thế kỷ 21, qua 800 năm, chùa Ba Vàng đã qua 1 lần khai sơn lập tự và 4 lần trùng tu.

Với những giá trị về lịch sử, tâm linh, chùa Ba Vàng đang trở thành một điểm đến hấp dẫn của du lịch tâm linh tại Việt Nam và là địa chỉ hành hương tin cậy của đông đảo tăng ni, phật tử khắp mọi miền tổ quốc.

Hình ảnh du khách đổ về chùa Ba Vàng trong dịp đầu xuân 2018:

Tháng 1/2011, ngôi chùa được khởi công xây dựng với quy mô rộng lớn nhờ sự quan tâm của chính quyền các cấp và các ngành; đặc biệt là tấm lòng hảo tâm của các phật tử, của nhân trong nước và kiều bào ở nước ngoài đã đóng góp xây dựng chùa ngày càng khang trang với ngôi Đại Hùng Bảo Điện (4500m2), lầu chuông (112m2), lầu trống (112m2), hành lang La Hán (200m2), nhà bảo tàng (700m2).

Từ khi khánh thành đưa vào sử dụng đến nay chùa Ba Vàng không chỉ là điểm hành hương tâm linh của các tăng ni, phật tử mà còn là một trong những điểm thu hút nhiều du khách tới tham quan.

Một góc chùa Ba Vàng nhìn từ chính điện

Bên trong Chính Điện, nơi du khách hành lễ

Video: Chùa Ba Vàng đẹp lung linh với hàng vạn du khách tham quan khi hoàng hôn