Hành động của Mỹ tại Greenland: Bước khởi động 'mạnh tay' với Trung, Nga tại Bắc Cực

Mỹ hôm thứ Tư đã mở lại một cơ sở ngoại giao ở thủ phủ của Greenland, lãnh sự quán thứ hai ở một vị trí chiến lược gần Iceland. Đây là một phần trong nỗ lực gần đây từ Nhà Trắng để mở rộng sự hiện diện của Mỹ tại Bắc Cực và nhằm hạn chế ảnh hưởng của Nga và Trung Quốc.

Loạt động thái tại Bắc Cực

Thông báo trên từ Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo được đưa ra chỉ một ngày sau khi Nhà Trắng chỉ đạo các cơ quan đưa ra kế hoạch phát triển một hạm đội tàu phá băng mới để đảm bảo sự hiện diện của Hoa Kỳ được lâu dài tại khu vực Bắc Cực và Nam Cực.

Nuuk, thủ phủ của Greendland. Ảnh: Shuttertock.

Việc mở lại lãnh sự quán cũng diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cân nhắc mua Greenland vào mùa hè năm ngoái. Vụ việc được khởi đầu bằng một bản tin của Nhật báo phố Wall về ý tưởng mua đảo của ông Trump và kết thúc bằng việc Tổng thống Trump hủy chuyến đi tới Copenhagen.

Và động thái ngoại giao lần này cũng là bước đi hoàn toàn khác đề xuất mua bán "không tưởng" đó và gắn liền với những mối lo ngại mới ở Bắc Cực.

Việc mở lại lãnh sự quán ở Nuuk phản ánh "cam kết của Mỹ về việc tăng cường hợp tác với người dân Greenland và toàn bộ Vương quốc Đan Mạch. Sự hiện diện của chúng tôi ở Nuuk sẽ thúc đẩy sự thịnh vượng mà chúng tôi chia sẻ với bạn bè ở Đan Mạch và Greenland, khi chúng tôi làm việc cùng với các đồng minh và đối tác khác ở Bắc Cực để đảm bảo sự phát triển ổn định và bền vững trong khu vực, ông Pompeo nói trong một tuyên bố.

Phái đoàn ngoại giao Hoa Kỳ tại Nuuk từng hoạt động từ năm 1940 đến 1953.

Chính quyền Trump, trong yêu cầu ngân sách tháng hai, cũng dành 587.000 USD cho Bộ Ngoại giao để xây dựng một cơ quan lãnh sự lâu dài nhằm thúc đẩy phát triển các ngành du lịch, y tế và tài nguyên thiên nhiên tại Greenland.

Yêu cầu ngân sách cho Greenland vào tháng Hai dự kiến sẽ được đáp ứng do nhìn thấy cơ hội từ khối lượng khoáng sản đất hiếm cao của hòn đảo cũng như vị trí của nó. Đất hiếm rất quan trọng để chế tạo các thiết bị công nghệ cao cho quân đội, như tên lửa dẫn đường bằng laser, máy bay chiến đấu F-35 và tàu ngầm, cũng như điện thoại thông minh và xe điện.

Thêm cơ hội tại vùng cực

Bộ Ngoại giao Mỹ hồi tháng Tư từng tuyên bố cũng sẽ viện trợ 12,1 triệu USD cho Greenland, theo nội dung mà quan chức Mỹ mô tả là một nỗ lực nhằm đối phó lại lợi ích của Trung Quốc và Nga trong khu vực.

Việc mở lại lãnh sự quán Nuuk là một sự mở rộng đầu tư vào mối quan hệ mà chúng tôi hướng đến thúc đẩy về an ninh, kinh tế và giao lưu nhân dân giữa Hoa Kỳ, Greenland và Vương quốc Đan Mạch, một quan chức cao cấp của Bộ Ngoại giao Mỹ thông tin với các phóng viên vào tháng Tư.

Carla Sands, Đại sứ Mỹ tại Đan Mạch, hoan nghênh động thái này. Lãnh sự quán là một dấu hiệu tích cực khác về sự hợp tác mạnh mẽ giữa chính phủ Hoa Kỳ và chính phủ Greenlandvà Đan Mạch, bà Sands cho biết trong một tuyên bố.

Bà tuyên bố rằng Sung Choi, người trước đây từng làm tại Đại sứ quán Mỹ ở Copenhagen kể từ năm 2018 và tập trung vào các vấn đề liên quan đến Greenland và chính trị nội bộ của Đan Mạch, sẽ dẫn dắt phái đoàn ở Nuuk.

Nick Solheim, người sáng lập Viện An ninh Bắc cực Wallace và cũng từng làm việc với Quốc hội và chính quyền Mỹ về các vấn đề Bắc Cực, cho biết lãnh sự quán không nhằm tăng cường sự giám sát quân sự đối với Greenland, mà chủ yếu là vì lợi ích hợp tác kinh tế. Nhận định này được đưa ra sau khi Nhà Trắng thông báo về tàu phá băng hôm thứ ba.

Solheim cho biết chính quyền Mỹ đang xem xét vấn đề ở khu vực này một cách nghiêm túc hơn. Hai thông báo trên là những điều có giá trị nhất mà chúng tôi đã thực hiện về chính sách Bắc Cực trong 40 năm qua. Đây là một bước đi lớn đầu tiên đối với Hoa Kỳ và Bắc Cực, ông nói. "Tôi được truyền động lực từ những người được chính quyền Mỹ giao trọng trách để đưa ra những quyết định như vậy".

"Tình thế này sẽ cho chúng ta hiểu được thực tế việc đầu tư 12,1 triệu USD vào các dự án dân sự ở Greenland sẽ diễn ra như thế nào và mức độ ảnh hưởng của nó tới nền kinh tế Greenland và chúng ta có thể hỗ trợ tốt hơn như thế nào trong tương lai, làm thế nào chúng ta có thể giúp phát triển ngành du lịch ở Greenland, làm thế nào chúng ta có thể giúp tinh chế khoáng sản đất hiếm thuộc sở hữu của công dân Greenland.. Và nó mở ra cơ hội thương mại và hợp tác nhiều hơn tại mặt trận này trong tương lai".

An Bình