Hàng nghìn 'bom nước' đang chảy tràn qua đỉnh đập

Ông Đồng Văn Tự, Cục trưởng Quản lý công trình thủy lợi (Tổng cục Thủy lợi) cho biết, hầu hết các hồ chứa nhỏ gần như đầy nước và để tràn tự do. “Các tỉnh từ Hà Tĩnh trở ra, nhiều hồ tràn qua đỉnh đập, may không vỡ vì nước ở ngoài đang lớn. Nếu nước bên ngoài thấp có lẽ nhiều hồ đã bị vỡ”-ông Tự nói.

Theo Ban chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai, hiện ở các tỉnh miền Bắc gần 3.000 hồ chứa, trong đó 138 hồ chứa xung yếu (64 hồ lớn, 74 hồ nhỏ). Trong đó, gần 2.700 hồ nhỏ cơ bản đã đạt hoặc xấp xỉ mực nước dâng bình thường; riêng tại Bắc Giang và Lạng Sơn, mực nước các hồ nhỏ thấp hơn mức nước dâng bình thường 1-3,5m.

Còn với hồ thủy lợi lớn, tới 85/286 hồ chứa ở khu vực này đã đạt hoặc xấp xỉ mực nước dâng bình thường.

Trong khi đó, ở các tỉnh Bắc Trung bộ có 1.920 hồ (132 hồ chứa lớn, 1.788 hồ chứa nhỏ). Hiện 74/132 hồ lớn đã đạt hoặc xấp xỉ mực nước dâng bình thường (Thanh Hóa 24/26 hồ, Nghệ An 27/37 hồ; Hà Tĩnh 23/29 hồ); còn lại các hộ có mực nước còn thấp hơn 0,5-1,5m.

Tại Hà Tĩnh, đập hồ chứa Cố Châu (dung tích 300 nghìn m3) tại xã Gia Hanh, huyện Can Lộc bị vỡ với với chiều dài 28m, sâu từ 3-3,5m

Toàn khu vực có 32 hồ lớn có cửa van, hiện có 11 hồ đang xả nước. Đáng lưu ý, có hồ Cửa Đạt (Thanh Hóa) xả cao nhất 3.600m3/s vào ngày 11/10, đến 8giờ30 hôm nay 12/10 đã đóng các cửa xả, mực nước thượng lưu hồ ở mức 110,1m, trên mực nước dâng bình thường là 110m.

Tuy nhiên, điều đáng lo ngại, là hồ chứa nhỏ ở Bắc Trung bộ chủ yếu là đập đất, làm từ hàng chục năm trước đang trong tình trạng đầy nước, cơ xảy ra sự cố rất cao. Trong đó Thanh Hóa có 530/584 hồ; Nghệ An 516/588 hồ; Hà Tĩnh 300/316.

Nếu tính diện xung yếu, khu vực Bắc Trung bộ có 83 hồ (15 hồ lớn, 68 hồ nhỏ), chủ yếu là Thanh Hóa 20 hồ, Nghệ An 19 hồ, Hà Tĩnh 16 hồ...

Do mưa lớn, đến nay nhiều sự cố về hồ xảy ra. Tại Hòa Bình, đập hồ Cháu Mè bị sạt mái hạ lưu (hồ có dung tích 400.000 m3), hiện địa phương đang xử lý.

Tại Thanh Hóa, hồ Ông Già (huyện Tĩnh Gia) bị tràn qua đỉnh đập 10cm. Hiện nước đã rút về ngưỡng tràn tự do. Trong khi đó, mưa lớn đã làm vỡ 12m đập Cồ Bương (Cẩm Thủy) và sạt mái hồ Đập Cầu (Hà Trung), chiều dài sạt 60m. Hiện nay địa phương đang khắc phục sự cố trên.

Trong khi đó, ở Nghệ An, đâp Trại Gà (xã Nghi Văn, huyện Nghi Lộc) có dung tích 100 nghìn m3, do mưa lớn tràn qua thân đập, đã mở rộng tràn 5m để xả lũ, đảm bảo an toàn đập.

Còn tại Hà Tĩnh, đập hồ chứa Cố Châu (dung tích 300 nghìn m3) tại xã Gia Hanh, huyện Can Lộc bị vỡ với với chiều dài 28m, sâu từ 3-3,5m, khối lượng ước tính khoảng 810 m3.

Về hồ chứa thủy điện, theo Bộ Công Thương, trong đó 166 hồ cập nhật thông tin, có 56 hồ xả qua tràn. Lưu lượng về các hồ đang tăng và các hồ vận hành bình thường.

Phạm Anh