Hàng mua rồi có được đổi, trả lại?

Nhà sản xuất hoặc kinh doanh hàng hóa có nghĩa vụ thu hồi hàng hóa có khuyết tật (ảnh minh họa).

Chỉ hỗ trợ chi phí sửa chữa, chứ không nhận lại máy hư

Sau khi kiểm tra máy tính ở cửa hàng, anh A thấy bình thường nên trả tiền và nhận máy về nhà. Nhưng khi về nhà, anh A mở máy thì máy không hoạt động mà cứ liên tục báo lỗi ổ cứng. Ngay lập tức anh A đem máy tính đến cửa hàng, yêu cầu đổi chiếc máy khác, nhưng bị nhân viên cửa hàng khước từ vì lý do anh A không chịu sử dụng gói bảo hành nên không thể đổi máy tính.

Anh A rất bực mình vì cho rằng mình mới mua máy, chưa sử dụng lần nào mà máy tính đã bị hư, như vậy chiếc máy này bị lỗi ngay từ đầu, nên cửa hàng phải có nghĩa vụ đổi máy tính mới cho anh. Mặc cho anh A phân tích lý lẽ rất nhiều, nhân viên cửa hàng vẫn khăng khăng giữ quan điểm và nói rằng đây là chính sách của công ty và mong anh thông cảm.

Thuyết phục nhân viên không được, anh A đề nghị gặp người quản lý. Sau khi lắng nghe anh A phản ánh, chị quản lý vẫn cho rằng anh A không thể đổi lại máy tính vì không sử dụng gói bảo hành. Chị còn phân tích, trước khi anh A mang máy về nhà, cửa hàng đã kiểm tra máy với sự chứng kiến của anh A và không phát hiện lỗi.

Do đó, anh A đã đồng ý trả tiền và cầm máy về nhà, nên không thể buộc cửa hàng đổi lại máy tính mới cho anh được. Cửa hàng chỉ hỗ trợ sửa chữa máy tính cho anh với mức giảm 50% chi phí. Không đồng ý với cách giải quyết của cửa hàng X, anh A nhờ luật sư tư vấn cách giải quyết trường hợp của anh thế nào.

Điều 447 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về Quyền yêu cầu bảo hành như sau: “Trong thời hạn bảo hành, nếu bên mua phát hiện được khuyết tật của vật mua bán thì có quyền yêu cầu bên bán sửa chữa không phải trả tiền, giảm giá, đổi vật có khuyết tật lấy vật khác hoặc trả lại vật và lấy lại tiền”. Điều 21 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 có quy định về trách nhiệm bảo hành hàng hóa, linh kiện, phụ kiện, cụ thể: Hàng hóa, linh kiện, phụ kiện được bảo hành theo thỏa thuận của các bên hoặc bắt buộc bảo hành theo quy định của pháp luật.

Trường hợp hàng hóa, linh kiện, phụ kiện được bảo hành, tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa có trách nhiệm: 1. Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ bảo hành hàng hóa, linh kiện, phụ kiện do mình cung cấp; 2. Cung cấp cho người tiêu dùng giấy tiếp nhận bảo hành, trong đó ghi rõ thời gian thực hiện bảo hành.

Thời gian thực hiện bảo hành không tính vào thời hạn bảo hành hàng hóa, linh kiện, phụ kiện. Trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa thay thế linh kiện, phụ kiện hoặc đổi hàng hóa mới thì thời hạn bảo hành linh kiện, phụ kiện hoặc hàng hóa đó được tính từ thời điểm thay thế linh kiện, phụ kiện hoặc đổi hàng hóa mới;

3. Cung cấp cho người tiêu dùng hàng hóa, linh kiện, phụ kiện tương tự để sử dụng tạm thời hoặc có hình thức giải quyết khác được người tiêu dùng chấp nhận trong thời gian thực hiện bảo hành;

4. Đổi hàng hóa, linh kiện, phụ kiện mới tương tự hoặc thu hồi hàng hóa, linh kiện, phụ kiện và trả lại tiền cho người tiêu dùng trong trường hợp hết thời gian thực hiện bảo hành mà không sửa chữa được hoặc không khắc phục được lỗi.

5. Đổi hàng hóa, linh kiện, phụ kiện mới tương tự hoặc thu hồi hàng hóa và trả lại tiền cho người tiêu dùng trong trường hợp đã thực hiện bảo hành hàng hóa, linh kiện, phụ kiện từ ba lần trở lên trong thời hạn bảo hành mà vẫn không khắc phục được lỗi;

6. Chịu chi phí sửa chữa, vận chuyển hàng hóa, linh kiện, phụ kiện đến nơi bảo hành và từ nơi bảo hành đến nơi cư trú của người tiêu dùng;

7. Chịu trách nhiệm về việc bảo hành hàng hóa, linh kiện, phụ kiện cho người tiêu dùng cả trong trường hợp ủy quyền cho tổ chức, cá nhân khác thực hiện việc bảo hành.

Phải thu hồi, nếu hàng hóa bị khuyết tật

Tuy nhiên, trong trường hợp của anh A, do anh đã thỏa thuận với cửa hàng không mua gói bảo hành, như vậy anh không có quyền yêu cầu cửa hàng X, nơi anh mua máy tính thực hiện nghĩa vụ bảo hành đối với chiếc máy đã mua.

Mặc dù vậy, nếu anh A chứng minh được chiếc máy tính mà anh đã mua bị khuyết tật thì anh hoàn toàn có thể yêu cầu nhà sản xuất hoặc kinh doanh hàng hóa có nghĩa vụ thu hồi hàng hóa theo quy định của điều 22 của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 và bồi thường thiệt hại do hàng hóa có khuyết tật gây ra theo điều 23 của luật này.

Theo đó: 1. Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa có trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp hàng hóa có khuyết tật do mình cung cấp gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người tiêu dùng, kể cả khi tổ chức, cá nhân đó không biết hoặc không có lỗi trong việc phát sinh khuyết tật, trừ trường hợp quy định tại điều 24 của Luật này.

2. Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa quy định tại khoản 1 điều này bao gồm: a) Tổ chức, cá nhân sản xuất hàng hóa; b) Tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa; c) Tổ chức, cá nhân gắn tên thương mại lên hàng hóa hoặc sử dụng nhãn hiệu, chỉ dẫn thương mại cho phép nhận biết đó là tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu hàng hóa;

d) Tổ chức, cá nhân trực tiếp cung cấp hàng hóa có khuyết tật cho người tiêu dùng trong trường hợp không xác định được tổ chức, cá nhân có trách nhiệm bồi thường thiệt hại quy định tại các điểm a, b và c khoản này. 3. Việc bồi thường thiệt hại được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự.

Do đó, nếu anh A chứng minh được chiếc máy tính anh mua có khuyết tật thì anh có quyền yêu cầu nhà sản xuất và đơn vị kinh doanh phải có nghĩa vụ thu hồi lại sản phẩm và bồi thường thiệt hại cho anh. Nếu họ không thực hiện, anh A có quyền khởi kiện các đơn vị này ra tòa án có thẩm quyền.

Từ vụ việc trên cho thấy, khi người tiêu dùng mua bất kỳ sản phẩm nào thì cũng nên kiểm tra kỹ về chất lượng sản phẩm cũng như các chính sách bảo hành, đồng thời phải lưu giữ kỹ những giấy tờ liên quan đến việc mua sản phẩm như biên lai, phiếu thanh toán, phiếu bảo hành… để có cơ sở bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp tốt nhất cho bản thân nếu có sự cố xảy ra.

LS Nguyễn Thị Thúy Hường