Hàng loạt dự án ở Hải Phòng đội vốn khủng, chậm tiến độ
Sau quá trình thanh tra việc quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật về đầu tư xây dựng tại TP Hải Phòng từ nguồn vốn ngân sách, nguồn vốn vay giai đoạn 2010-2017, TTCP đã chỉ ra loạt dự án 'đội vốn' đầu tư rất lớn từ vài trăm tỷ đồng đến hàng nghìn tỷ đồng.
Theo TTCP, trong giai đoạn 2010 đến 2017, Hải Phòng được Trung ương quan tâm hỗ trợ vốn đầu tư phát triển từ các chương trình mục tiêu, vốn trái phiếu Chính phủ. Công tác phân bổ vốn đầu tư được UBND TP Hải Phòng chủ động ưu tiên phân bổ cho lĩnh vực giao thông, nông nghiệp, giáo dục, y tế, xây dựng trụ sở, an ninh quốc phòng.
Tuy nhiên, giai đoạn 2010 - 2015, việc phân bổ vốn đầu tư tại địa phương này còn dàn trải, dẫn đến nhiều dự án không bố trí được kế hoạch vốn, kéo dài thời gian thực hiện dự án, hiệu quả đầu tư thấp, lãng phí vốn đầu tư, như ở Dự án Đê biển Bạch Đằng (giai đoạn 2) phải dừng thực hiện; Dự án Đê tả Lạch Tray, phê duyệt năm 2010 đến nay mới bố trí được 53% kế hoạch vốn; Dự án cải tại nâng cấp đường 356 phê duyệt năm 2010 đến nay bố trí được 22,1% kế hoạch vốn, không hoàn thành dự án theo kế hoạch.
Cũng theo TTCP, việc xác định cơ cấu nguồn vốn không có cơ sở thực hiện dẫn đến thực hiện dự án không khả thi, mất cân đối, dự án kéo dài như: Dự án Đường bao phía Đông Nam quận Hải An phê duyệt năm 2009 với tổng mức đầu tư 886,5 tỷ đồng, điều chỉnh dự án năm 2012 với tổng mức đầu tư 2.066 tỷ đồng. Đến năm 2016, mới bố trí vốn được hơn 507 tỷ đồng, khối lượng thực hiện đạt 30%, do đó phải điều chỉnh kéo dài gian thực hiện tới năm 2020.
Đáng chú ý, qua thanh tra, TTCP đánh giá việc Hải Phòng quyết định đầu tư dự án Đê biển Nam Đình Vũ là không phù hợp với thực tế sử dụng. Dự án này được phê duyệt năm 2010 với tổng mức đầu tư 998,4 tỷ đồng, thời gian thực hiện 2011-2013, nhưng đến cuối năm 2013 đã điều chỉnh với tổng mức đầu tư lên gần 3.249 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, việc xác định nguồn vốn không có cơ sở thực hiện dẫn đến hiện nay tổng số vốn bố trí cho dự án mới đạt 3,5%. Ngày 4/8/2017, UBND TP Hải Phòng cho Chủ đầu tư làm thủ tục chấm dứt thực hiện các gói thầu của dự án với chi phí đã thực hiện rà phá bom mìn là 71 tỷ đồng cùng với các gói thầu tư vấn khác, gây lãng phí vốn đầu tư.
Ngoài các dự án nêu trên, TTCP còn chỉ ra một số dự án phải điều chỉnh tổng mức đầu tư gấp nhiều lần và kéo dài thêm nhiều năm so với kế hoạch ban đầu, như: Dự án khu neo đậu tầu cá Cát Bà được phê duyệt năm 2005 với tổng mức đầu tư trên 64 tỷ đồng, sau 4 lần phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư được phê duyệt lần cuối năm 2013 lên tới 185 tỷ đồng, tăng gấp 3 lần và kéo dài thực hiện tới năm 2017 (chậm 8 năm). Dự án đầu tư xây dựng Trường THPT chuyên Trần Phú (giai đoạn 1) được phê duyệt năm 2008 với tổng mức đầu tư trên 240 tỷ đồng, đến năm 2016 điều chỉnh lên thành 356 tỷ đồng, tăng gần 116 tỷ đồng, thời gian thực hiện kéo dài thêm 4 năm.
Dự án đầu tư xây dựng cầu Khuể được phê duyệt năm 2007 với tổng mức đầu tư trên 236,4 tỷ đồng, sau 3 lần điều chỉnh, phê duyệt lần cuối năm 2016 đã có tổng mức đầu tư 479 tỷ đồng (tăng gần 236 tỷ đồng), điều chỉnh tiến độ hoàn thành chậm 7 năm.
Ngoài ra, TTCP cũng chỉ rõ, tại Dự án đầu tư xây dựng cầu Khuể, Thủ tướng Chính phủ có văn bản đồng ý chủ trương đầu tư theo hình thức BT (xây dựng- chuyển giao) nhưng quá trình thực hiện theo hình thức này gặp khó khăn, UBND TP Hải Phòng có văn bản đồng ý thực hiện dự án với hình thức đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhưng không báo cáo xin chủ trương của Thủ tướng về việc thay đổi hình thức đầu tư.
Dự án xây dựng công trình khu nhà ở sinh viên giai đoạn 1 được phê duyệt năm 2009 với tổng mức đầu tư trên 177,6 tỷ đồng, sau 5 lần điều chỉnh, trong đó có 3 lần điều chỉnh tổng mức đầu tư đã lên tới 368 tỷ đồng, tăng 190,4 tỷ đồng.
Kết luận của TTCP cũng cho biết, giai đoạn 2010-2016, UBND TP Hải Phòng đã tổ chức lập, thẩm định và phê duyệt mới 282 dự án với tổng mức đầu tư trên 51.159 tỷ đồng; điều chỉnh 236 lượt dự án. Trong quá trình tổ chức thực hiện còn tồn tại, hạn chế, thiếu sót ở một số khâu như: Trình tự thủ tục phê duyệt dự án đầu tư chưa chấp hành đúng quy định, nội dung phê duyệt và phê duyệt điều chỉnh dự án đầu tư chưa phù hợp về thời gian thực hiện và nội dung phê duyệt một số chi phí không đúng quy định. Điển hình, tại Dự án đường trục Khu công nghiệp Bến Rừng, mặc dù sắp hết thời hạn thực hiện dự án nhưng vẫn phê duyệt tăng chi phí dự phòng lên tới 66 tỷ đồng (trong đó dự phòng trượt giá gần 31 tỷ đồng) không có cơ sở.
