Hàng không 'kẹt cứng' giữa cọ xát Mỹ - Trung

Washington đã cáo buộc Bắc Kinh chặn các hãng hàng không Mỹ nối lại các chuyến bay đến Trung Quốc, điều khiến chính quyền Mỹ có những hành động đáp trả nhằm vào các hãng hàng không Trung Quốc.

Cuộc ăn miếng trả miếng này bắt đầu vào tuần trước sau khi Bộ Giao thông Vận tải Hoa Kỳ tuyên bố rằng các cơ quan quản lý ở Bắc Kinh đã kiến các hãng hàng không Mỹ " không thể" bay giữa hai nước.

Hoạt động khác biệt

United Airlines (UAL) và Delta Air Lines (DAL) muốn khởi động lại các tuyến bay Mỹ - Trung vào đầu tháng 6 và đã nộp đơn lên Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC), theo Bộ Giao thông Vận tải Hoa Kỳ. Giống như các hãng khác, United và Delta đã đình chỉ các chuyến bay đến Trung Quốc vào tháng 2 do nhu cầu giảm vì dịch virus corona.

Các chuyến bay Mỹ - Trung vẫn chưa thể nối lại như bình thường. Ảnh: CNN.

Vấn đề mà các hãng hàng không Mỹ phải đối mặt là CAAC, trong nỗ lực ngăn chặn các trường hợp nhập khẩu Covid-19, đã ra lệnh cho tất cả các hãng hàng không sử dụng lịch bay của họ trong tuần 16 - 22/3 như một chuẩn mực để xác định số lượng chuyến bay họ có thể khai thác đến Trung Quốc cho đến khi có thông báo mới. Tính đến thời điểm đó, các hãng hàng không Mỹ đã "ngừng hoàn toàn dịch vụ chở khách đến Trung Quốc", theo Bộ Giao thông Vận tải Mỹ.

Các trường hợp nhiễm virus mới ở Trung Quốc rất ít về số lượng và phần lớn xuất phát từ những người từ nơi khác trở về nước. Công chúng Trung Quốc vẫn còn rất lo ngại là có thể thấy sự gia tăng các trường hợp mới nếu số lượng lớn các chuyến bay quốc tế được phép nối lại - đặc biệt là từ các quốc gia như Hoa Kỳ, nơi chỉ riêng số người chết đã lên tới gần 100.000 ca và các trường hợp được xác nhận đã lên tới hơn 1,6 triệu.

CAAC đã không trả lời các yêu cầu của United và Delta về việc tiếp tục cho họ hoạt động, theo phía Hoa Kỳ.

Trong khi đó, một số hãng hàng không Trung Quốc đã tiếp tục bay các tuyến Mỹ - Trung trong suốt đại dịch. Nhưng cơ quan quản lý hàng không Trung Quốc giới hạn mỗi hãng trong số trên chỉ khai thác một chuyến bay hàng tuần đến Hoa Kỳ.

Cơ quan quản lý hàng không Trung Quốc nói với các quan chức Mỹ rằng họ đang xem xét loại bỏ điểm chuẩn tháng 3, nhưng hạn mức tối đa các chuyến bay hàng tuần đến Trung Quốc cũng sẽ được áp dụng đối với các hãng hàng không Mỹ. Theo CNN, điều này sẽ vi phạm thỏa thuận vận tải hàng không giữa hai nước.

Đáp lại, Bộ Giao thông Vận tải Mỹ hôm thứ Sáu tuần trước đã yêu cầu các hãng hàng không Trung Quốc bay đến Hoa Kỳ nộp lịch trình chuyến bay với chính phủ Hoa Kỳ, bao gồm chi tiết về loại thiết bị được sử dụng, tần suất của mỗi chuyến bay, các sân bay cụ thể được phục vụ tại mỗi điểm, và thời gian đến và đi.

Sau khi các chi tiết đó được gửi, bộ sẽ xác định liệu các chuyến bay "có thể trái với luật hiện hành hay ảnh hưởng xấu đến lợi ích công cộng hay không", theo nội dung yêu cầu. Các hãng hàng không Trung Quốc - bao gồm Air China, China Eastern, China Southern và Hhai Airlines - phải nộp thông tin vào thứ Tư này.

Sức ép và vai trò quan trọng của thị trường Trung Quốc

Bắc Kinh hôm thứ Hai đã chỉ trích những hạn chế mới trên.

"Trung Quốc phản đối bất kỳ biện pháp nào của Hoa Kỳ có thể làm gián đoạn hoặc hạn chế các chuyến bay chở khách thương mại thông thường của các hãng vận tải Trung Quốc", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Zhao Lijian nói trong cuộc họp báo thường kỳ.

Ông Zhao cũng phản bác tuyên bố của Washington rằng họ đang ngăn chặn các hãng hàng không Mỹ hoạt động tại Trung Quốc, đồng thời bổ sung rằng các biện pháp của nước này là "công khai, công bằng và minh bạch."

Theo một nguồn thạo tin, một phần trong các yêu cầu của Trung Quốc đối với các hãng hàng không Mỹ, CAAC có thể cũng muốn các hãng này chịu trách nhiệm pháp lý nếu bất kỳ hành khách nào trên chuyến bay của họ kiểm tra dương tính với Covid-19 tại Trung Quốc – điều cũng được cho là không đúng với thỏa thuận vận tải hàng không của các nước.

Trong khi đó, các hãng vận tải Trung Quốc đã nộp một số lượng yêu cầu chưa từng có để mở các chuyến bay bao trọn - hơn một chục đề xuất mỗi tuần, người này nói. Những chuyến bay này đang được Bộ Ngoại giao tổ chức để hồi hương sinh viên Trung Quốc.

Các chuyến bay này cũng đang chở theo hành khách thương mại Trung Quốc đến và đi từ Hoa Kỳ, người này nói. Còn các hãng hàng không Mỹ thì được thông tin rằng chỉ có các hãng hàng không Trung Quốc đủ điều kiện mới được cung cấp các dịch vụ hồi hương này, cũng theo nguồn tin trên.

United Airlines từ chối bình luận về vấn đề này. Phát ngôn viên của United Leslie Scott cho biết hãng hàng không này mong muốn nối lại các chuyến bay chở khách giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc "khi môi trường pháp lý cho phép chúng tôi làm như vậy".

Delta Airlines không trả lời yêu cầu bình luận.

Trung Quốc là một thị trường quốc tế quan trọng đối với tất cả các hãng hàng không Mỹ, theo John Grant, một nhà phân tích của công ty phân tích hàng không OAG.

Tháng Năm vừa qua, Trung Quốc là thị trường quốc tế lớn thứ sáu của United Airlines dựa trên số vé và thị trường quốc tế lớn thứ chín cho Delta, Grant nói.

"Việc tiếp cận Trung Quốc trong việc phục hồi các chuyến bay sau dịch Covid-19 rất quan trọng từ cả góc độ doanh thu hành khách và hàng hóa và quan trọng đây cũng là chất xúc tác rộng hơn để mở lại thương mại toàn cầu một lần nữa, "Grant nói.

United đã báo cáo doanh thu 40,8 tỷ USD cho năm 2019, và khoảng 4% trong số đó đến từ Trung Quốc, theo Forbes. Delta, báo cáo doanh thu 43 tỷ USD cho năm 2019, cũng nhận được khoảng 4% doanh thu từ nước này, theo Forbes.

An Bình