Hàng chục triệu người đang trong cơn nguy khốn

Dịch COVID-19 khiến nguồn ngân sách dành cho các hoạt động cứu trợ Yemen dần cạn kiệt trong khi các nguồn lực quốc tế dành cứu trợ nhân đạo ở Yemen không còn được như trước.

Bộ Y tế bất lực

Cùng với thông báo của Hội Chữ thập đỏ, Chính phủ Yemen cảnh báo rằng đất nước không còn nguồn lực để hỗ trợ ngay cả các lĩnh vực quan trọng - bệnh viện là nơi đầu tiên hứng chịu ảnh hưởng.

"Không có cách nào để cung cấp điện và theo đó, không biết bây giờ sẽ tuân thủ các điều kiện vệ sinh dịch tễ như thế nào nữa. Có lẽ, vẫn có thể bằng cách nào đó hỗ trợ công việc của họ, ít nhất là cho công việc cấp cứu ban đầu", Thứ trưởng Bộ Y tế Yemen Ali Jahaf nói.

Một đứa trẻ Yemen kiếm sống ở bãi rác tại Thủ đô Sana'a.

Theo đánh giá của quan chức, bước đi bắt buộc này sẽ khiến chính phủ ở Sana'a phải trả giá bằng hàng ngàn mạng sống - cả người lớn lẫn trẻ em.

Đại diện chính thức của Bộ Y tế Yemen và Tổng giám đốc Trung tâm Giáo dục Sức khỏe Quốc gia về dân số, Yusef al-Hadry, xác nhận rằng tình hình ở Yemen thực sự rất khó khăn - nguyên nhân vì một số yếu tố, bao gồm thiếu sự trợ giúp thực sự từ tổ chức quốc tế.

"Hiện tại tình hình cực kỳ nguy hiểm: đất nước thiếu thức ăn và nước uống. Dịch tễ và bùng phát các bệnh khác nhau làm cho tình trạng thậm chí còn khó khăn hơn, trong điều kiện hiện tại là rất khó điều trị. Chúng tôi thậm chí không thể thực sự kiểm soát lây lan bệnh", ông Yusef al-Hadry nói.

Theo ông Yusef al-Hadry, các bệnh viện và các cơ sở y tế khác đơn giản là không có đủ nguồn lực để hỗ trợ sự tồn tại của cơ quan y tế. "Trong 40 ngày qua, không một tàu dầu nào ghé cảng cảng Yemen. Về cơ bản không có nhiên liệu trong nước. Chúng tôi có 2.000 bệnh viện và trung tâm y tế cần nhiên liệu, thậm chí cả diesel. Nhiều cơ sở y tế không thể làm việc bình thường, mặc dù đã quá đông bệnh nhân. Vì điều này, chúng tôi mất hàng trăm người mỗi ngày - đơn giản là chúng tôi không thể giúp họ. Và không ai có thể giúp chúng tôi".

Nhận xét về số liệu thống kê của Hội Chữ thập đỏ, ông Yusef al-Hadry lưu ý rằng việc thiếu thực phẩm và nước đủ gây ra một số vấn đề nhân đạo lớn hơn nhiều so với khi thoáng nhìn đầu tiên. Và mọi việc dường như khó hơn nhiều so với báo cáo thống kê.

Ông Yusef al-Hadry cho biết, thiếu hụt thực phẩm và nước sạch khẩn cấp khiến cho không chỉ các bệnh dịch như sốt rét hoặc dịch tả lây lan, mà còn gây ra một số bệnh tự miễn, và thậm chí là rối loạn tâm thần. Điều này đặc biệt khó khăn đối với phụ nữ mang thai và cho con bú: những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến tình trạng của trẻ em. Vị đại diện chính thức của Bộ Y tế Yemen lưu ý rằng một số bác sĩ đã không nhận được tiền lương, và bị buộc phải làm việc miễn phí.

Không ai giúp đỡ

Theo ông Yusef al-Hadry hiện Yemen không nhận được hỗ trợ của các tổ chức nhân đạo quốc tế.

"Tất cả điều này đang diễn ra trước mắt cộng đồng quốc tế và đại diện của phái bộ Liên Hợp Quốc tại Sana'a. Tình hình thật thảm khốc, họ biết rõ điều này, nhưng sự giúp đỡ của họ không vượt quá lời nói. Bản thân họ chưa sẵn sàng liên lạc, chỉ thu thập dữ liệu thống kê ở đây.

Lần cuối cùng chúng tôi yêu cầu sơ tán ít nhất một số công dân của chúng tôi cần chăm sóc y tế khẩn cấp ở nước ngoài. Tổng cộng, chúng tôi có 120.000 bệnh nhân như vậy, nhưng chúng tôi hiểu rằng không thể vận chuyển tất cả mọi người ít nhất đến các nước láng giềng. Nhưng ngay cả với yêu cầu này, chúng tôi chỉ nghe thấy câu trả lời là sự sự im lặng", ông Yusef al-Hadry cho biết.

Yemen là một quốc gia sa mạc ở Trung Đông, nằm ở mũi phía Nam của bán đảo Ả Rập. Phía Tây giáp với Biển Đỏ và eo biển Babe el Mandeb, phía Nam giáp Vịnh Aden, phía Bắc giáp với Ả-rập Xê-út và phía Đông Bắc giáp với Oman. Với tổng diện tích 527.970 km2, Yemen là quốc gia lớn thứ 49 thế giới về diện tích. Quốc gia này có diện tích ngang với Thái Lan và tiểu bang California của Mỹ.

Sau 30 năm thống nhất, đất nước Yemen vẫn chưa có hòa bình. Kể từ khi lực lượng phiến quân Houthi chiếm giữ Thủ đô Sana'a vào cuối năm 2014, buộc Tổng thống Mansour Hadi phải lưu vong ở Saudi Arabia, Yemen đã chìm trong xung đột.

Ngày 26-3-2015, liên minh quân sự do Saudi Arabia dẫn đầu đã phát động chiến dịch nhằm vào phiến quân Houthi ở Yemen. Và kể từ khi Thủ đô Sana'a thất thủ, thành phố cảng Aden được coi là thành trì mới của Chính phủ Tổng thống Hadi được quốc tế công nhận.

Cuộc chiến kéo dài nửa thập kỷ đã nhấn chìm quốc gia này trong bạo lực và nghèo đói. Hiện có hơn 24 triệu người, chiếm khoảng hai phần ba dân số Yemen, cần viện trợ khẩn cấp. Do chiến tranh, số người nghèo đói tại Yemen đã tăng lên mức 47% dân số vào năm 2014 và được dự báo sẽ chiếm 75% dân số vào năm 2020.

Chương trình Phát triển LHQ (UNDP) cảnh báo, nếu chiến sự tiếp tục kéo dài đến năm 2022, Yemen sẽ trở thành quốc gia nghèo đói nhất thế giới, với 79% dân số sống dưới mức nghèo khổ và 65% dân số xếp vào hạng nghèo đói cùng cực.

Ngọc Trang (tổng hợp)