Hàn Quốc hối thúc Nhật Bản dỡ bỏ các lệnh hạn chế thương mại và nhập cảnh

Du khách Hàn Quốc chờ đợi tại khu vực cách ly ở sân bay quốc tế Ben Gurion, gần Tel Aviv, Israel sau khi bị từ chối nhập cảnh vào nước này, ngày 24/2/2020. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong một tuyên bố, Bộ trưởng Công nghiệp Hàn Quốc Sung Yun-mo cho biết nước này đã nỗ lực tăng cường năng lực kiểm soát xuất khẩu và xử lý những vấn đề phía Nhật Bản nêu ra để giải quyết tranh cãi thương mại giữa hai nước. Ông Sung Yun-mo cho biết thêm, mặc dù Hàn Quốc hiện vận hành một hệ thống toàn diện thực hiện đầy đủ chức năng, song nước này có kế hoạch sửa đổi luật ngoại thương để tăng cường hơn nữa việc kiểm soát xuất khẩu. Hàn Quốc cũng đã tăng 25% số nhân viên làm việc tại Cơ quan an ninh Thương mại và Công nghiệp nhằm quản lý tốt hơn hệ thống kiểm soát xuất khẩu. Bộ trưởng Sung Yun-mo nhấn mạnh: “Chúng tôi kêu gọi Nhật Bản có hành động tương ứng và bình thường hóa (các quy định) ở mức trước tháng 7 năm ngoái”.

Tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh Nhật Bản và Hàn Quốc dự kiến tổ chức cuộc họp tại Seoul ngày 10/3 tới để thảo luận các chính sách thương mại của hai nước.

Quan hệ Nhật - Hàn đã xuống mức thấp nhất trong nhiều năm qua, sau khi các tòa án Hàn Quốc cuối năm 2018 phán quyết các công ty Nhật Bản phải bồi thường cho các nạn nhân bị cưỡng bức lao động trong thời chiến. Căng thẳng leo thang khi Nhật Bản tháng 7/2019 siết chặt các quy định xuất khẩu các loại vật liệu công nghệ cao sang Hàn Quốc. Sau đó, Nhật Bản loại Hàn Quốc ra khỏi danh sách các đối tác thương mại đáng tin cậy, với lý do hệ thống kiểm soát xuất khẩu của Seoul đối với các mặt hàng nhạy cảm lỏng lẻo.

Phía Hàn Quốc đã phản đối mạnh các động thái trên của Nhật Bản, cho rằng đó là hành động trả đũa các phán quyết trên của tòa án Hàn Quốc và có thể phá hỏng các nguyên tắc thương mại tự do cũng như ảnh hưởng tới kinh tế toàn cầu. Tháng 8/2019, Hàn Quốc thông báo rút khỏi Hiệp định bảo đảm thông tin quân sự chung (GSOMIA). Tháng 9/2019, Hàn Quốc cũng chính thức loại Nhật Bản ra khỏi danh sách các đối tác thương mại đáng tin cậy của Seoul.

Tháng 12/2019, Nhật Bản đã nới lỏng hạn chế xuất khẩu đối với Hàn Quốc, một động thái được cho là tạo thiện chí trước thềm hội nghị cấp cao giữa Thủ tướng Shinzo Abe và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in. Tuy nhiên, hội nghị này kết thúc mà không đạt được tiến bộ đáng kể.

Giữa lúc căng thẳng giữa hai nước láng giềng Đông Bắc Á chưa hạ nhiệt, Nhật Bản ngày 5/3 quyết định siết chặt hạn chế nhập cảnh đối với Hàn Quốc, trong đó có biện pháp cách ly 2 tuần và tạm dừng chương trình miễn thị thực (visa), nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19. Bên cạnh đó, toàn bộ thị thực nhập cảnh đã cấp trước đó cho những người đến từ Trung Quốc và Hàn Quốc sẽ bị hủy. Đồng thời, Chính phủ Nhật Bản sẽ hạn chế các đường bay đến Nhật Bản từ hai nước trên và chỉ cho phép lên xuống ở 2 sân bay quốc tế Narita và Kansai. Tất cả các biện pháp này sẽ có hiệu lực từ ngày 9-31/3.

Trong phản ứng đưa ra cùng ngày 6/3, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc bày tỏ “vô cùng tiếc” đối với kế hoạch của Nhật Bản cách ly du khách tới từ Hàn Quốc, đồng thời cảnh báo phía Hàn Quốc có thể áp dụng "tất cả các biện pháp tương ứng".

Tuyên bố bằng văn bản của Bộ Ngoại giao Hàn Quốc gửi báo giới nhấn mạnh: “Chúng tôi vô cùng tiếc về việc Nhật Bản đã thực hiện biện pháp vô lý và thái quá như vậy mà không có bất kỳ tham vấn nào với chúng tôi, mặc dù chính phủ chúng tôi đã nhiều lần hối thúc Nhật Bản cân nhắc một cách cẩn trọng những biện pháp bổ sung”. Theo đó, Hàn Quốc hối thúc Nhật Bản lập tức xem xét lại biện pháp này. Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Hàn Quốc nêu rõ: “Trong khi đặt ưu tiên hàng đầu đối với sức khỏe và sự an toàn của công dân, Chính phủ Hàn Quốc sẽ cân nhắc mọi biện pháp có thể để đáp trả biện pháp của Nhật Bản".

Thứ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Cho Sei-young dự định sẽ triệu Đại sứ Nhật Bản tại Hàn Quốc Koji Tomita để chính thức trao công hàm phản đối về biện pháp trên.

Nguyễn Hằng (TTXVN)