Hải quan Lạng Sơn gặp khó khi triển khai hệ thống quản lý hải quan tự động

Hàng hóa ra vào kho ngoại quan của Công ty Thiên Trường (cửa khẩu Cốc Nam- Lạng Sơn). Ảnh: H.Nụ

Theo Hải quan Lạng Sơn, việc tổ chức triển khai hệ thống quản lý hải quan tự động tại cảng, kho, bãi là nhiệm vụ trọng tâm của Ngành, đơn vị đã tập trung mọi nguồn lực để triển khai thực hiện. Đồng thời hướng dẫn, tuyên truyền rộng rãi đến các tổ chức, cá nhân, cộng đồng DN làm thủ tục XNK qua địa bàn tích cực tham gia, thực hiện. Mặt khác kết hợp các hình thức tuyên truyền như niêm yết các nội dung, kế hoạch tại trụ sở làm việc của các chi cục để các DN, người khai hải quan nắm được.

Tính đến thời điểm hiện tại, Hải quan Lạng Sơn đã hoàn thành việc khảo sát, rà soát, đánh giá hiện trạng tất cả các DN kinh doanh kho, bãi, theo đó đánh giá khả năng triển khai, xây dựng kế hoạch triển khai chi tiết hệ thống.

Hải quan Lạng Sơn cũng chủ động làm việc với các đối tác cung cấp phần mềm đầu cuối phía DN; hướng dẫn, hỗ trợ, kiểm tra các DN kinh doanh kho, bãi trong việc lựa chọn phần mềm đầu cuối đảm bảo các điều kiện kết nối với hệ thống.

Theo đó, đến nay đã có 19/19 DN kinh doanh kho, bãi thuộc địa bàn quản lý đã được cài đặt phần mềm phía DN, đảm bảo sẵn sàng kết nối với hệ thống quản lý hải quan tự động. Rà soát cấp tài khoản, phân quyền cho tất cả các cán bộ trong dây chuyền giám sát khai thác, sử dụng và tác nghiệm trên hệ thống, sẵn sàng cho việc triển khai, thực hiện.

Tuy nhiên, Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết, do đặc thù cửa khẩu đường bộ, hàng hóa XNK được vận chuyển trên các phương tiện là ô tô, không có vận đơn, do vậy không có thông tin hàng hóa trên phương tiện vận tải chở vào kho, bãi; cơ quan Hải quan và DN kinh doanh kho, bãi không có thông tin hàng hóa để so sánh với thực tế hàng hóa xếp dỡ.

Cũng theo Cục Hải quan Lạng Sơn, quy định tại Điểm a.2.2, Khoản 5, Điều 52 Thông tư 39/2018/TT-BTC sửa đổi một số điều của Thông tư 38/2015/TT-BTC, DN kinh doanh kho, bãi có trách nhiệm: “sau khi hoàn thành việc xếp dỡ, cập nhật thông tin hàng hóa hạ bãi theo chỉ tiêu thông tin quy định tại mẫu số 14 (hàng container), mẫu số 15 (hàng rời) Phụ lục X ban hành kèm theo Thông tư này”. Như vậy DN kinh doanh kho, bãi gặp rất nhiều khó khăn trong việc thu thập, cập nhật dữ liệu vào hệ thống.

Cụ thể, hàng hóa NK vận chuyển bằng phương tiện ô tô Trung Quốc vào kho, bãi phía Việt Nam để làm thủ tục NK, xếp, dỡ, sang tải… tập trung vào thời điểm từ 13h- 17h hàng ngày, với số lượng khoảng từ 300-700 xe/ ngày. Lượng xe nhiều, tập trung vào một thời gian nhất định (cao điểm), DN kinh doanh kho, bãi gặp rất nhiều khó khăn trong việc thu thập thông tin hàng hóa, cập nhật vào hệ thống. Do không có nguồn thông tin trước, phương tiện, hàng hóa vào đến cửa khẩu mới thu thập thông tin, DN kinh doanh kho, bãi không chủ động trong việc xây dựng kế hoạch vận hành khai thác dẫn đến ách tắc tại khu vực cửa khẩu, ảnh hưởng không nhỏ đến thời gian thông quan hàng hóa của DN XNK.

Do đó, để triển khai hệ thống quản lý hải quan tự động tại kho, bãi có hiệu quả, không làm ảnh hưởng đến các hoạt động XNK tại các cửa khẩu đường bộ, Cục Hải quan Lạng Sơn kiến nghị Tổng cục Hải quan (Cục CNTT & thống kê hải quan) cần xây dựng quy trình phù hợp với đặc thù cửa khẩu đường bộ, quy định chủ hàng hoặc người NK phải khai báo thông tin hàng hóa trước khi hàng hóa đến cửa khẩu.

Bên cạnh đó, để có cơ sở thu thập, xử lý thông tin hàng hóa phục vụ công tác giám sát hải quan, Hải quan Lạng Sơn cho rằng, nên xây dựng biểu mẫu để chủ hàng hoặc người NK khai báo trước trên hệ thống một cửa quốc gia (quy định cụ thể thời gian khai báo trước), thông qua việc tích hợp khai báo ngay tại phần mềm phía đầu DN đang khai tờ khai hải quan hiện nay (các chỉ tiêu thông tin nhập vào tương tự như thông tin eManifest); từ đó thông tin được chia sẻ cho DN kinh doanh kho, bãi làm cơ sở thông tin đầu vào cho lô hàng.

Hải quan Lạng Sơn cũng cho rằng, như vậy mới giải quyết vấn đề ách tắc hàng hóa tại khu vực cửa khẩu, góp phần giảm thời gian thông quan hàng hóa. Đồng thời, điều này không chỉ giúp các DN kinh doanh kho, bãi chủ động hơn trong việc xây dựng kế hoạch vận hành, khai thác, giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh, tăng lưu lượng hàng hóa mà còn giúp cho cơ quan Hải quan tăng cường năng lực quản lý giám sát hàng hóa ra, vào, tồn đọng tại kho, bãi.

Đảo Lê