Hai lí do buộc Mỹ phải giao F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ

Giới quan chức lãnh đạo Mỹ cho biết, Quốc hội Hoa Kỳ có ý định đề xuất cung cấp cho Thổ Nhĩ Kỳ giải pháp thay thế cho hệ thống phòng không S-400 Triump của Nga. Trong trường hợp Ankara từ chối, Washington có kế hoạch chặn việc giao máy bay chiến đấu F-35 Lightning II.

Quốc hội Mỹ trước đó đã tuyên bố họ có ý định đình chỉ việc cung cấp máy bay chiến đấu F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ vì nước này dự định mua sắm hệ thống tên lửa phòng không S-400 Triump của Nga.

Các thượng nghị sĩ đã sửa đổi ngân sách quốc phòng, theo đó Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ lập một báo cáo đánh giá những khả năng "thay đổi đáng kể" trong việc cung cấp máy bay cho Thổ Nhĩ Kỳ.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlüt Cavusoglu ngày 02/12 đã khẳng định sự kiên định của Ankara trong thương vụ mua sắm các hệ thống phòng không S-400 Triump của Nga và đưa ra lời giải thích lý do tại sao Thổ Nhĩ Kỳ lại quyết mua hệ thống phòng không này.

Thỏa thuận cho vay để cung cấp hệ thống phòng không S-400 Triump cho Thổ Nhĩ Kỳ đã được ký kết vào tháng 12 năm 2017 tại Ankara. Thổ Nhĩ Kỳ tự thanh toán một phần tiền theo hợp đồng, phần còn lại được tính vào khoản vay do Nga cung cấp.

Thỏa thuận giữa Moscow và Ankara đã được ký kết với nội dung chính là Nga sẽ cung cấp cho Thổ Nhĩ Kỳ 4 trung đoàn S-400 Triump với tổng giá trị hợp đồng là 2,5 tỷ USD. Ngoài ra, Nga cũng sẽ chuyển giao một phần công nghệ để chế tạo S-400 tại Thổ Nhĩ Kỳ,

Bất chấp những đe dọa của Mỹ, giới phân tích cho rằng, cuối cùng thì Mỹ sẽ phải bàn giao các máy bay F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ bởi hai nguyên nhân sau:

Thổ Nhĩ Kỳ mua số lượng F-35 quá lớn, đã đóng tiền cho dự án F-35

Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu đã từng lưu ý rằng, Ankara không thấy có vấn đề gì với việc cung cấp máy bay chiến đấu F-35. Nước này không tin rằng Hoa Kỳ có thể từ chối cung cấp máy bay chiến đấu F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ.

Ông Ibrahim Kalyn, cố vấn cho Tổng thống Erdogan nói với các phóng viên rằng, Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ là người mua, mà là một phần trong dự án này, có liên quan đến một loạt quốc gia khác và sẽ phát sinh nhiều câu hỏi, do đó không dễ từ chối cung cấp các máy bay chiến đấu này cho nước này.

Mỹ sẽ bàn giao F-35 Lightning II, bất chấp việc Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400 Triump Nga

Ông Kalyn tự tin rằng vấn đề sẽ được giải quyết vào thời điểm các máy bay sẵn sàng để giao hàng.

Sở dĩ ông này tự tin như vậy là bởi vì Thổ Nhĩ Kỳ là một đối tác quan trọng trong NATO và đến nay đã đầu tư hơn 1,25 tỷ USD cho chương trình phát triển máy bay chiến đấu tàng hình F-35 mang tên Chương trình “Máy bay chiến đấu tấn công chung” (JSF Joint Strike Fighter - JSF) từ những ngày đầu tiên.

Hơn nữa, Thổ Nhĩ Kỳ dự định mua ít nhất 100 chiếc F-35 Lightining II, với mỗi chiếc trị giá hơn 120 triệu USD (nếu tính cả tiền vũ khí). Đây là khoản tiền rất lớn nếu so với các đồng minh khác chỉ mua vài chục chiếc như Na Uy, Đan Mạch, Hà Lan, Hàn Quốc, Italia…

Do đó, Mỹ sẽ không thể loại Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chương trình này, nếu không, tập đoàn Lockheed Martin vừa mất đi khoản lợi nhuận béo bở, vừa phải trả lại tiền đầu tư và bồi hoàn thiệt hại.

Thổ Nhĩ Kỳ để ngỏ khả năng mua Patriot 3 của Mỹ

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlüt Cavusoglu vừa qua đã giải thích tại sao Ankara mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 Triumph. Theo ông, Moscow đã đưa ra đề xuất tốt nhất trong bối cảnh Ankara có nhu cầu mua hệ thống phòng không, trong khi Mỹ không thèm đoái hoài tới nguyện vọng của họ.

Ông nhắc rằng, trong vòng 10 năm qua Thổ Nhĩ Kỳ đã kiên trì nỗ lực mua tổ hợp MIM-104 Patriot 3 (PAC 3) của Tập đoàn Raytheon - Mỹ nhưng vẫn chưa thành công. Lá thư cuối cùng giới lãnh đạo nước này cho Washington cách đây đã một năm rưỡi, nhưng chưa có hồi đáp.

Tuy nhiên, trước yêu cầu hấp dẫn từ Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ đã bất ngờ này tỏ ý định muốn mua cả S-400 và Patriot. Ankara tuyên bố sẽ nghiêm túc đánh giá khả năng mua tên lửa Patriot, nếu như Washington đề nghị một mức giá hợp lý và cam kết chuyển giao công nghệ sản xuất.

Ông Mevlüt Cavusoglu nhấn nhấn mạnh rằng, trong tương lai Thổ Nhĩ Kỳ sẽ cần mua thêm các hệ thống phòng không và “nếu có được triển vọng hợp tác sản xuất và giá cả hợp lý, nước này nhất định sẽ nắm bắt cơ hội”.

Như vậy, với 2 nguyên nhân trên thì rõ ràng là Mỹ sẽ cung cấp F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ theo đúng kế hoạch, chiêu dọa dẫm của Quốc hội Mỹ chỉ nhằm khiến sự việc thêm rắc rối và buộc Thổ Nhĩ Kỳ phải xem xét đến việc mua PAC 3 trong tương lai mà thôi.

Nhật Nam