Hai bộ trưởng Nhật Bản mất chức vì tặng cử tri dưa, xoài

Tặng hàng xóm một ít bánh hay vài thứ trái cây cho những người mình quý mến là một phần trong văn hóa của Nhật Bản. Người ta thậm chí còn gửi chút quà thay cho lời xin lỗi, chẳng hạn vì tiếng khóc của con nhỏ làm phiền láng giềng. Tiền mừng trong các dịp như đám cưới hay tiền phúng điếu cũng là điều bình thường ở Nhật Bản. Tuy nhiên, các chính trị gia nước này bị cấm trao tặng bất cứ thứ gì có thể được ngầm hiểu là quà tặng lấy lòng cử tri.

Do đó, chỉ trong vòng một tuần, hai bộ trưởng trong nội các của Thủ tướng Shinzo Abe đã phải từ chức sau khi bị cáo buộc có hành vi hối lộ. Pháp luật Nhật Bản đưa ra những quy định không khoan nhượng với hành vi hối lộ dưới mọi hình thức, dù đó chỉ là trái cây hay rau củ… Luật này nghiêm đến mức hồi năm 2014, một bộ trưởng đã mất ghế chỉ vì phát quạt giấy cho cử tri ủng hộ mình giữa trời nắng nóng.

Bộ trưởng Thương mại Isshu Sugawara bị cáo buộc tặng dưa cho cử tri

Hai bộ trưởng trong nội các của Thủ tướng Shinzo Abe đã từ chức trong tuần trước, chưa đầy 2 tháng nhận nhiệm sở sau khi họ bị cáo buộc về hành vi hối lộ.

Trước tiên là Bộ trưởng Thương mại Isshu Sugawara. Ông Sugawara bị cáo buộc vi phạm luật bầu cử khi tặng quà là dưa lưới và cua cho cử tri trong khu vực bầu cử ở Tokyo. Có lần ông nhờ thư ký gửi tiền phúng điếu tới đám tang của một người hết mình ủng hộ ông. Theo Hãng thông tấn Kyodo, trong phong bì là 20.000 yen (gần 4,25 triệu đồng) và bên ngoài ghi tên ông Sugawara. Một vài tờ báo địa phương còn chụp được bức ảnh người thư ký của ông Sugawara đang cúi đầu và đưa phúng điếu cho gia đình người mất ngày 17/10.

Tạp chí Shukan Bunshun cũng tố cáo nhiều sai phạm khác của ông Sugawara như mạt sát các thư ký, tặng dưa và hải sản đắt tiền như cua cho các cử tri địa phương suốt nhiều năm qua. Sau khi bài báo được đăng tải, các nghị sĩ đối lập đã gây áp lực buộc Bộ trưởng Thương mại Sugawara phải ra đi. Phe đối lập cảnh báo, nếu ông Sugawara không có lời giải thích rõ ràng liên quan đến các cáo buộc của tờ Shukan Bunshun, họ sẽ tẩy chay mọi phiên họp quốc hội ở cả Hạ viện và Thượng viện. Vụ việc đã khiến Thủ tướng Shinzo Abe thừa nhận bản thân ông cũng phải chịu trách nhiệm vì bê bối liên quan đến ông Sugawara, do bổ nhiệm chính khách này vào ghế lãnh đạo Bộ Thương mại. Ông Abe đã xin lỗi toàn thể người dân Nhật.

Bộ trưởng Tư pháp Nhật Bản Katsuyuki Kawai

Chưa đầy một tuần sau, Bộ trưởng Tư pháp Nhật Bản Katsuyuki Kawai tuyên bố từ chức sau khi các phương tiện truyền thông đưa tin rằng bộ của ông đã hối lộ cho các cử tri bằng ngô, khoai. Thông thường giỏ quà của ông Kawai gửi cho các cử tri lúc nào cũng có khoai tây và bắp, có khi là vài quả xoài. Ngoài ra, nguyên nhân ông Kawai quyết định ra đi phần cũng vì vợ ông là bà Anri Kawai, người đắc cử vào Thượng viện hồi tháng 7. Theo cáo buộc của tuần báo Shukan Bunshun, cấp dưới của bà Anri Kawai trả 30.000 yen (khoảng 6,4 triệu đồng) mỗi ngày cho các nữ nhân viên dán khẩu hiệu trên các xe của đội vận động bầu cử. Mức trả này vượt qua giới hạn cho phép là 15.000 yen/ngày. Chưa hết, thư ký của bà Kawai cũng tặng quà là khoai tây, ngô và xoài cho các cử tri địa phương trong tháng này. Luật pháp Nhật Bản quy định hạn mức chính xác số tiền các ứng viên trả cho các nhân viên làm việc cho chiến dịch tranh cử của họ. Những quy định này nhằm ngăn chặn tình trạng những nhân vật lắm tiền có thể giành được ưu thế không công bằng trong chính trị.

Nhật Bản đưa ra các quy tắc nghiêm ngặt về tặng quà trong chính trường kể từ một số vụ bê bối liên quan tới số tiền hàng triệu USD làm rung chuyển Nhật Bản trong thập niên 1970 và 1980. Cựu Thủ tướng Nhật Bản Kakuei Tanaka đã bị kết tội năm 1983 khi nhận hối lộ 2,1 triệu USD để dàn xếp thương vụ mua máy bay Lockheed cho hãng hàng không All Nippon Airways (Nhật Bản). Năm 2000, nghị sĩ Hạ viện Itsunori Onodera mất việc sau khi ông gửi tiền hương cho cử tri ủng hộ. Ông Onodera giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2003 và từng là Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản.

Nhu Thụy Shukan Bunshun, Kyodo