Hà Tĩnh: Nâng tầm Nông thôn mới từ khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu

Bền vững từ khu dân cư mẫu, vườn mẫu

Thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM, nhiều năm qua, tỉnh Hà Tĩnh đã huy động cả hệ thống chính trị tổ chức thực hiện. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy sau khi được công nhận xã đạt chuẩn NTM, các địa phương vẫn chưa thật sự phát huy có chiều sâu, bền vững. Hơn nữa, cảnh quan nông thôn bị phá vỡ bởi việc bê tông hóa, gạch hóa hàng rào, kinh tế vườn hộ gần như bị lãng quên, nhiều giá trị văn hóa truyền thống ở làng quê chưa phát huy hiệu quả...

Trước thực trạng đó, lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh vẫn luôn xác định Chương trình MTQG xây dựng NTM là một cơ hội để thay đổi toàn diện nông nghiệp, nông thôn. Hà Tĩnh tiếp tục đưa ra những chủ trương, chính sách đúng đắn để phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững, nâng cao đời sống người dân nông thôn.

Qua đó, Ban Chỉ đạo NTM tỉnh đã đã chỉ đạo xây dựng Khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu ban hành nhiều chính sách thực hiện. Đồng thời, bổ sung Khu dân cư NTM kiểu mẫu, Vườn mẫu“ là tiêu chí số 20 trong Bộ tiêu chí xã đạt chuẩn NTM và mang lại kết rất thuyết phục. Xã đạt chuẩn NTM có chiều sâu rõ nét hơn, người dân và cộng đồng thôn xóm đồng tình, ủng hộ, chủ động tự giác thực hiện.

Sự khởi sắc ở xã miền núi Hương Trà (Hương Khê) là một trong những minh chứng cụ thể cho sự áp dụng hiệu quả tiêu chí số 20 vào xây dựng NTM ở làng quê nghèo này. Sau 2 năm thực hiện, đến nay xã đã liên tục đón hàng trăm đoàn khách đến tham quan, học tập mô hình xây dựng vườn mẫu, khu dân cư mẫu (tiêu chí 20). Đến với Hương Trà, khách tham quan như bị hút hồn trước những khu vườn mẫu sum suê cây trái và hệ thống hàng rào xanh phủ khắp các tuyến đường trục chính, ngõ xóm. Đến nay, toàn xã đã có hơn 40.000m hàng rào xanh, 3 KDC mẫu đạt chuẩn, 7 vườn mẫu cấp tỉnh và hàng chục vườn mẫu cấp huyện, cấp xã.

Mô hình xây dựng KDC mẫu, vườn mẫu cử người dân xã Hương Trà, huyện Hương Khê thực sự phát triển bền vững mang lại hiệu quả kinh tế cao với người dân

Thu nhập bình quân của người dân đạt trên 40 triệu đồng. Kết quả của phong trào xây dựng KDC kiểu mẫu ở Hương Trà không chỉ được thể hiện ở sự xanh, sạch, đẹp bên ngoài. Thực hiện tiêu chí này, các thôn đã chỉ đạo sắp xếp, di dời nhiều công trình phụ bất hợp lý, xóa nhà tạm bợ, dột nát. “Thực hiện đạt chuẩn 5 tiêu chí vườn mẫu, 10 tiêu chí KDC mẫu là kết tinh của NTM kiểu mẫu - nơi đây người dân có đời sống vật chất, đời sống văn hóa, tinh thần được nâng cao, vệ sinh môi trường, an ninh trật tự thôn xóm đảm bảo” – ông Ngô Viết Hạ, Bí thư Đảng ủy xã Hương Trà chia sẻ.

Đánh giá về kết quả triển khai thực hiện tiêu chí 20 - “Khu dân cư mẫu, vườn mẫu” tại xã Hương Trà, ông Trần Huy Oánh - Chánh văn phòng Điều phối NTM tỉnh Hà Tĩnh khẳng định: “Quá trình xây dựng KDC mẫu, vườn mẫu của cán bộ, nhân dân xã Hương Trà đã trở thành một phong trào lan tỏa mạnh mẽ. Các hộ dân ngoài ứng dụng công nghệ vi sinh đã ứng dụng công nghệ hữu cơ trong xây dựng vườn kiểu mẫu hướng tới một nền nông nghiệp sạch, hiệu quả kinh tế cao, thân thiện với môi trường. Tổng kết cuộc thi thi “KDC nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu lần thứ nhất 2017” vừa qua, thôn Nam Trà, xã Hương Trà (Hương Khê) đã đạt giải đặc biệt và được tôn vinh trong hội nghị toàn quốc triển khai xây dựng khu dân cư nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu, vườn mẫu diễn ra tại TP Hà Tĩnh sáng 15/4/2018 vừa qua…”.

Nhiều đoàn khách đánh giá cao khi đến tham quan, học tập mô hình xây dựng vườn mẫu, khu dân cư mẫu ở Hà Tĩnh

Nâng tầm chất lượng NTM

Trước yêu cầu và thực tiễn phát triển KT-XH, Hà Tĩnh không thỏa mãn với những kết quả đạt được, tỉnh Hà Tĩnh đã tiếp tục có nhiều chủ trương, giải pháp đồng bộ nhằm xây dựng NTM một cách toàn diện, có chiều sâu, thực chất, bền vững. Xác định trọng tâm xây dựng NTM theo hướng gắn với phát triển đô thị văn minh, xây dựng NTM kiểu mẫu.

Bên cạnh tập trung cao cho phát triển sản xuất, đầu tư hạ tầng, xây dựng các KDC mẫu, vườn mẫu, Hà Tĩnh đã, đang tập trung chỉ đạo các địa phương có tiềm năng, lợi thế phát triển loại hình du lịch chiêm ngưỡng và trải nghiệm NTM. Sau khi triển khai thử nghiệm tuyến du lịch NTM tại huyện Nghi Xuân, Văn phòng Điều phối xây dựng NTM tỉnh đang xây dựng các tuyến du lịch làng xã NTM ở các huyện Thạch Hà, Hương Sơn, Đức Thọ, Hương Khê, Cẩm Xuyên.

Tại huyện Nghi Xuân, mô hình du lịch cộng đồng chiêm ngưỡng các KDC kiểu mẫu,vườn mẫu gắn với trải nghiệm được thực hiện nhằm hướng tới việc khai thác và bảo tồn nền văn hóa nông nghiệp, khai thác tiềm năng, thế mạnh của làng quê Hà Tĩnh. Đồng thời, góp phần đa dạng hóa, phát triển ngành du lịch tỉnh, từ đó nâng cao thu nhập cho người dân.

Tham quan các nhà văn hóa thôn, KDC kiểu mẫu, vườn mẫu du khách sẽ có thời gian trải nghiệm cuộc sống thực tế sản xuất nông nghiệp của nông dân xưa và nay như đánh bắt cá ...

Khi tham gia vào các tour tuyến du lịch chiêm ngưỡng, trải nghiệm làng quê NTM, du khách được tìm hiểu nền văn hóa lúa nước mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam: được tham quan các nhà văn hóa thôn, khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu với hệ thống hàng rào xanh được thiết kế, đầu tư xây dựng quy mô theo chuẩn NTM. Du khách sẽ có thời gian trải nghiệm cuộc sống thực tế sản xuất nông nghiệp của nông dân xưa và nay như đánh bắt cá, ném cổ vịt, bắt lươn trong chum, xay lúa, giã gạo theo phương thức truyền thống; cùng chế biến, thưởng thức các sản phẩm vừa thu hoạch…; nghe và thực hành lẩy Kiều, xẩm Kiều, trò Kiều, ngâm Kiều; nghe ca trù; tham quan các điểm du lịch tâm linh.

Xay lúa, giã gạo theo phương thức truyền thống...

Ông Nguyễn Văn Vinh thôn Phong Giang, xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân cho biết, có rất nhiều đoàn du khách đã tới các làng quê NTM để được bắt cá, làm nông và thưởng thức các đặc sản nông nghiệp tại vườn của nông dân. Căn nhà cấp 4 của ông được sửa sang lại với kiến trúc đặc trưng của địa phương nhưng có đầy đủ phòng khách, phòng ngủ, nhà bếp sạch sẽ, thoáng đãng; vườn hộ và công trình chăn nuôi đảm bảo vệ sinh, không gây ô nhiễm môi trường... phát triển với mô hình du lịch homestay. Theo ông Vinh, thời gian vừa qua đã có rất nhiều đoàn khách du lịch trong nước và Quốc tế về làng thăm quan và nghỉ lại, khách rất thích thú loại hình này…

XD NTM gắn liền với phát triển với mô hình du lịch homestay...

Ông Đặng Quốc Vinh – Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết, được triển khai thử nghiệm đầu tiên tại huyện Nghi Xuân, đến nay Văn phòng điều phối xây dựng NTM Hà Tĩnh xây dựng các tour tuyến du lịch làng xã NTM ra nhiều huyện khác như Thạch Hà, Hương Sơn, Đức Thọ, Hương Khê, Cẩm Xuyên, Can Lộc. Trong đó, một số tuyến kết nối các huyện với nhau như: Đức Thọ - Nghi Xuân; Cẩm Xuyên - Thạch Hà; Hương Khê - Can Lộc. “Xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu phát triển bền vững gắn liền với du lịch trải nghiệm, một mặt thôn Phong Giang tập trung hiện đại hóa hạ tầng nông thôn, khuyến khích phát triển các mô hình kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân. Mặt khác, địa phương chú trọng gìn giữ, phát triển các giá trị văn hóa, thể hiện đậm nét bản sắc mảnh đất, con người xứ Nghệ” – ông Vinh cho biết.

Mô hình KDC kiểu mẫu, vườn mẫu không chỉ tạo cảnh quan đẹp mà còn trực tiếp đóng góp vào phát triển kinh tế, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho người dân

Đánh giá về những kết quả đạt được trong phong trào này, tại hội nghị toàn quốc triển khai xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu tổ chức tại Hà Tĩnh vào ngày 15/4/2018 vừa qua, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT, Phó Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM Trung ương Nguyễn Xuân Cường khẳng định: “Mô hình KDC kiểu mẫu, vườn mẫu không chỉ tạo cảnh quan đẹp mà còn trực tiếp đóng góp vào phát triển kinh tế, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho người dân địa phương. Mô hình KDC kiểu mẫu, vườn mẫu được triển khai thành công ở Hà Tĩnh là kết tinh của NTM kiểu mẫu, đảm bảo mục tiêu “nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân”. Và đây cũng là mô hình cần được nhân rộng trên cả nước”…

VĂN TUÂN