Hà Nội: Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp

Quang cảnh Hội nghị.

Ngày 1/7, Thành ủy Hà Nội tổ chức Hội nghị quán triệt, triển khai Đề án số 15-ĐA/TU về “Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp thành phố (TP) Hà Nội giai đoạn 2021-2026 gắn với thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và củng cố chính quyền nông thôn tại TP Hà Nội” (Đề án số 15-ĐA/TU).

Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến từ điểm cầu Hội trường Thành ủy Hà Nội đến điểm cầu 30 quận, huyện, thị xã.

Xác định rõ vai trò, trách nhiệm, tính chuyên nghiệp các cơ quan dân cử

Tại Hội nghị, Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội Vũ Đức Bảo đã giới thiệu, quán triệt một số nội dung cơ bản của Đề án số 15-ĐA/TU ngày 12/5/2022 của Ban Thường vụ Thành ủy. Theo đó, Đề án có kết cấu 4 phần: Sự cần thiết, căn cứ xây dựng Đề án; quan điểm chỉ đạo, mục tiêu và chỉ tiêu cụ thể; nhiệm vụ, giải pháp; tổ chức thực hiện. Mục tiêu chính đặt ra là tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của HĐND các cấp; nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp, chất lượng hoạt động của đại biểu dân cử; phát huy hơn nữa vai trò của HĐND thực sự là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân Thủ đô. Đồng thời, nhằm thực hiện hiệu quả về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP Hà Nội theo Kết luận số 46-KL/TW ngày 19/4/2019 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 97/2019/QH14 ngày 28/11/2019 của Quốc hội.

Quán triệt và triển khai đề án, Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Vũ Đức Bảo nhấn mạnh, Đề án số 15-ĐA/TU đề ra 5 quan điểm chỉ đạo, gồm: Tăng cường vai trò lãnh đạo và đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của các cơ quan dân cử; tiếp tục thực hiện phương châm hành động của HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 về “Đổi mới - Sâu sát - Khoa học - Hiệu quả”; bảo đảm HĐND các cấp thành phố hoạt động hiệu lực, hiệu quả, nhất là trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 97/2019/QH14 ngày 28/11/2019 của Quốc hội và các nghị quyết của Quốc hội, nghị định của Chính phủ về tổ chức thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hà Nội; đổi mới nội dung phải thiết thực, xuất phát từ thực tiễn hoạt động của HĐND và yêu cầu nâng cao vị trí, vai trò của cơ quan quyền lực Nhà nước, đại diện cho ý chí, nguyện vọng của cử tri Thủ đô; thống nhất trong lãnh đạo và chỉ đạo triển khai ở cả 3 cấp HĐND, nhằm nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp giai đoạn 2021-2026 và những năm tiếp theo.

Đề án đề ra 2 mục tiêu và 7 nhóm chỉ tiêu cụ thể. Trong đó, 100% cấp ủy quận, huyện, thị xã và xã, thị trấn ban hành văn bản lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động của HĐND quận, huyện, thị xã và xã, thị trấn; đồng thời, xây dựng kế hoạch triển khai và quán triệt đề án đến 100% chi bộ cơ sở trực thuộc và chi bộ, đảng viên.

100% mục tiêu, chỉ tiêu, giải pháp được nêu trong Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XVII Đảng bộ TP, các chương trình, đề án, kế hoạch của Thành ủy và cấp ủy các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 được cụ thể hóa tại các nghị quyết của HĐND các cấp; phấn đấu đạt và vượt chỉ tiêu của nghị quyết Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025.

100% đại biểu HĐND các cấp được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng hằng năm, đặc biệt quan tâm đến các đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách. HĐND, Thường trực HĐND, các ban HĐND các cấp, các tổ đại biểu HĐND cấp TP và cấp huyện tăng cường hoạt động giám sát, khảo sát chuyên đề bảo đảm số lượng và chất lượng.

100% đại biểu HĐND thực hiện tiếp công dân theo quy định; 100% kiến nghị cử tri, đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến HĐND, đại biểu HĐND được chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết. Hằng năm, Thường trực HĐND, tổ đại biểu HĐND tổ chức ít nhất 1 cuộc tiếp xúc cử tri chuyên đề. Hằng quý, Thường trực HĐND thành phố tổ chức giao ban chuyên đề về hoạt động của HĐND các cấp với Thường trực HĐND cấp huyện, cấp xã.

Về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu, đề án đưa ra 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp. Trong đó, tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với tổ chức bộ máy và hoạt động của HĐND các cấp TP được coi là một giải pháp trọng tâm trong việc thực hiện đề án. Bởi thực tế, ở đâu có sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của cấp ủy thì ở đó HĐND hoạt động rất hiệu quả.

Xác định rõ vai trò, trách nhiệm, tính chuyên nghiệp của thường trực, các ban, các tổ đại biểu và đại biểu HĐND các cấp trong việc thực hiện các nhiệm vụ quyền hạn, chức năng chủ yếu của HĐND; tăng thời gian thảo luận, tranh luận tại hội trường và thảo luận tại các tổ đại biểu để phát huy trí tuệ của đại biểu HĐND đối với các nội dung kỳ họp. Tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa HĐND và các cơ quan liên quan trong hệ thống chính trị bằng việc xây dựng và ký kết các quy chế, quy trình phối hợp công tác và quan tâm kiện toàn tổ chức, hoạt động của bộ máy tham mưu, giúp việc HĐND, trong đó lưu ý bố trí đủ số cán bộ chuyên trách giúp việc thường trực HĐND, các ban HĐND các cấp.

Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng ở những nơi thực hiện chính quyền đô thị

Cũng tại Hội nghị, Phó Chủ tịch HĐND TP Phạm Quí Tiên đã trình bày những nội dung cơ bản trong Kế hoạch 245-KH/ĐĐ ngày 6/6/2022 của Đảng đoàn HĐND TP về triển khai thực hiện Đề án số 15-ĐA/TU. Trong Kế hoạch này, Đảng đoàn HĐND TP xác định các nội dung chính gồm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quán triệt, xây dựng kế hoạch, kiểm tra giám sát việc thực hiện Đề án và thực hiện các nhóm giải pháp về: Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với tổ chức bộ máy và hoạt động của HĐND các cấp TP; nâng cao vai trò, trách nhiệm, tính chuyên nghiệp của Thường trực HĐND, các ban, các tổ đại biểu và đại biểu HĐND TP; nâng cao chất lượng, hiệu quả tổ chức các kỳ họp HĐND TP; nâng cao chất lượng, đổi mới hoạt động giám sát của HĐND TP; nâng cao chất lượng công tác tiếp xúc cử tri, tiếp công dân và đôn đốc giải quyết kiến nghị của cử tri, đơn thư khiếu nại của công dân; nâng cao chất lượng, tính chuyên nghiệp trong công tác tham mưu, phục vụ của bộ máy giúp việc HĐND TP; nâng cao chất lượng hoạt động HĐND tại các quận, thị xã không tổ chức HĐND phường.

Tại hội nghị, đại diện các cơ quan, đơn vị đã phát biểu tham luận, tập trung vào quá trình triển khai thực hiện đề án tại đơn vị mình; nêu những vấn đề đặt ra khi triển khai thực hiện đề án, đề xuất các giải pháp thực hiện đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Các đại biểu cho rằng, việc không tổ chức HĐND phường là phù hợp với đặc điểm, tính chất của quản lý đô thị và các địa phương đang đô thị hóa. Qua thực tiễn thời gian qua cho thấy, cơ quan hành chính cấp phường đã giảm thời gian thực hiện thủ tục hành chính, biên chế tinh giản, tiết kiệm được chi ngân sách.

Để triển khai Đề án số 15-ĐA/TU hiệu quả, thời gian tới, các đại biểu nhấn mạnh cần phải tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng ở những nơi thực hiện chính quyền đô thị, nghiên cứu thực hiện mô hình bí thư cấp ủy kiêm chủ tịch UBND. Bên cạnh đó, HĐND các cấp cần tăng cường phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp trong giám sát, phản biện, tiếp công dân, nắm bắt tình hình Nhân dân. Mặt khác, HĐND các cấp phải luôn đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng, trách nhiệm, tính chuyên nghiệp ngang tầm nhiệm vụ…

Sự chủ động trong hoạt động của HĐND là nòng cốt

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn khẳng định, trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Thành ủy, HĐND các cấp TP đã chủ động, năng động, sáng tạo, hoạt động chất lượng, hiệu quả, ngày càng khẳng định rõ vị trí, vai trò trong hệ thống chính trị. Tuy nhiên, thực tế là chất lượng hoạt động của HĐND vẫn chưa đồng đều, chưa tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ ở cả 3 cấp.

Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn phát biểu kết luận Hội nghị.

Trước tình hình đó, căn cứ Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XVII Đảng bộ TP, Chương trình số 01-CTr/TU của Thành ủy (khóa XVII) về “Tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị thành phố trong sạch, vững mạnh; đẩy mạnh cải cách hành chính giai đoạn 2021-2025”, Ban Thường vụ Thành ủy đã chỉ đạo Đảng đoàn HĐND TP tham mưu xây dựng Đề án số 15-ĐA/TU nhằm tiếp tục đổi mới, khắc phục các tồn tại, hạn chế; phát huy những kết quả tích cực đã đạt được để tạo sự chuyển biến đồng bộ, nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động của HĐND các cấp trong hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu thực tiễn TP.

Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn đề nghị các cấp ủy, tổ chức Đảng cần nghiên cứu, quán triệt, nhận thức đầy đủ, sâu sắc từng nội dung; phải thống nhất cao trong nhận thức về các mục tiêu, chỉ tiêu và nhiệm vụ, giải pháp. Xác định rõ đây là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, chứ không phải chỉ là nhiệm vụ của HĐND, Thường trực HĐND, các ban HĐND hay các đại biểu HĐND TP; trong đó, nhấn mạnh sự lãnh đạo của Đảng giữ vai trò quan trọng, sự chủ động trong hoạt động của HĐND là nòng cốt.

Các quận, huyện, thị ủy khẩn trương ban hành kế hoạch và tổ chức quán triệt, triển khai, thực hiện Đề án số 15-ĐA/TU; định kỳ hằng năm, sơ kết báo cáo cấp ủy, HĐND và Thường trực HĐND cấp trên tình hình, kết quả thực hiện. Tiếp tục tăng cường công tác phối hợp giữa HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - phải xác định đây là nhiệm vụ chính trị, vì mục tiêu chung của thành phố và các địa phương.

Trong quá trình triển khai, cần chú trọng thực hiện đồng bộ các giải pháp để nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp và gắn với thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và củng cố chính quyền nông thôn. Nội dung này đòi hỏi sự chủ động, đổi mới, trách nhiệm, tính chuyên nghiệp của Thường trực HĐND, các ban HĐND, các tổ đại biểu HĐND và mỗi đại biểu HĐND các cấp.

Xác định công tác cán bộ là cốt yếu, Chủ tịch HĐND TP Hà Nội đề nghị tiếp tục quan tâm, kiện toàn tổ chức bộ máy, đảm bảo số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách ở các cấp theo của luật. Ban Thường vụ các quận, huyện, thị ủy nhất là ở các quận, huyện, thị xã còn thiếu số đại biểu chuyên trách theo quy định phải có phương án kiện toàn; xây dựng lộ trình từng bước bổ sung nhân sự Ban Chấp hành Đảng bộ có các đồng chí là Ủy viên Thường trực HĐND tham gia trong cơ cấu.

Thường trực HĐND các cấp cũng cần tăng chủ động tham mưu cấp ủy đảng về công tác quy hoạch, bồi dưỡng, đào tạo, giới thiệu, bổ nhiệm, điều động, luân chuyển cán bộ là đại biểu HĐND, nhất là số đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách và cán bộ tham mưu giúp việc trực tiếp cho HĐND; bố trí kinh phí, cơ sở vật chất phục vụ hiệu quả hoạt động HĐND. Riêng với các quận và thị xã Sơn Tây thực hiện Nghị quyết 97 của Quốc hội không tổ chức HĐND tại các phường, các tổ đại biểu HĐND TP, Thường trực HĐND, các ban và đại biểu HĐND cần tăng cường hơn vai trò, trách nhiệm, quyền hạn trong các hoạt động, tập trung thực hiện một số nhiệm vụ nhằm triển khai hiệu quả Nghị quyết này…

Nhóm PV