Grab ý đồ gì khi đẩy kê khai thuế cho các HTX vận tải?

Tổng cục Thuế đã có văn bản yêu cầu Grab phải kê khai thuế, nhưng Grab lại đẩy về cho các HTX vận tải

Theo Nghị định 126/2020, từ 5/12/2020, các doanh nghiệp kinh doanh vận tải công nghệ như Grab có nghĩa vụ phải khai thuế và nộp 10% thuế GTGT trên toàn bộ doanh thu từ khách hàng. Bên cạnh đó, các đơn vị còn phải khấu trừ, khai và nộp thay 1,5% thuế TNCN của các tài xế. Tuy nhiên, vừa qua Grab lại đề nghị các hợp tác xã vận tải phải đứng ra thực hiện nghĩa vụ này.

Bất hợp lý khi để HTX kê khai thuế

Công ty TNHH Grab vừa có văn bản gửi các hợp tác xã (HTX) vận tải về việc thực hiện Nghị định 126/2020 quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế.

Theo nội dung văn bản của Grab thì từ ngày 5/12/2020, Grab xuất hóa đơn GTGT với thuế suất 10% đối với toàn bộ doanh thu của chuyến xe cho khách hàng. HTX sẽ xuất hóa đơn phần doanh thu hợp tác của mình với cá nhân kinh doanh cho phần doanh thu vận tải chia sẻ của HTX và cá nhân kinh doanh qua ứng dụng của Grab.

Với các HTX thực hiện kê khai khấu trừ (thuế GTGT 10%) sẽ xuất hóa đơn GTGT phần doanh thu vận tải hợp tác cho Grab tương ứng với phần doanh thu vận tải thông qua ứng dụng HTX và của cá nhân hợp tác với HTX.

Với các HTX đang kê khai thuế phương pháp trực tiếp, phương pháp khoán sẽ xuất hóa đơn bán hàng doanh thu vận tải hợp tác cho Grab tương ứng với phần doanh thu vận tải trước thuế GTGT 10%. Nội dung xuất hóa đơn là dịch vụ vận chuyển tháng. HTX có nghĩa vụ khai thuế TNCN cho chủ xe có thu nhập trên 100 triệu đồng/năm.

Nhận định về động thái trên của Grab, ông Nguyễn Tiến Long, Giám đốc taxi Thăng Long cho rằng, sau khi tăng thuế VAT từ 3% lên 10%, Grab tăng mức chiết khấu và giá cước khiến lái xe bức xúc. Nếu làm công tác hạch toán chi phí đầu vào sẽ phải nuôi bộ máy cồng kềnh, mất thêm chi phí nên Grab đẩy cho các HTX.

“Pháp luật không có quy định một tổ chức nào đó cho dù là HTX, công ty cổ phần, công ty TNHH sinh ra chỉ là làm mỗi nhiệm vụ kê khai thay thuế. HTX kê khai thay thuế cũng nửa vời vì không nắm được giá thành, các chi phí đầu vào của hoạt động kinh doanh, không quản lý doanh thu, không quản lý lái xe”, ông Long nói.

Cũng theo ông Long, khi đứng ra kê khai thuế, các HTX sẽ thu thêm được phí quản lý đối với tài xế. Cuối tháng, Grab sẽ chuyển doanh thu cho các HTX với con số bình quân khoảng 15 - 20 tỷ đồng cho mỗi HTX, tương đương với 1,5 - 2 tỷ đồng tiền thuế VAT.

“Số tiền này, HTX chưa phải nộp ngay cho cơ quan thuế và được quyền nợ trong 3 tháng không mất lãi. Vì vậy, HTX được chiếm dụng dòng tiền này trong vòng 90 ngày để sử dụng. Bên cạnh đó, lái xe cũng sẽ phải phụ thuộc vào các HTX. Thêm nữa, HTX sẽ phải nuôi bộ máy làm việc này và sẽ thu phí quản lý đối với tài xế để nuôi bộ máy này”, ông Long phân tích.

Phân tích cụ thể về bất hợp lý khi các HTX kê khai thuế, ông Nguyễn Tuấn Anh, Giám đốc Taxi Thành Lợi cho biết, chi phí cơ bản của vận tải là khấu hao phương tiện, xăng dầu, tiền lương. Đây là các yếu tố HTX không xác định được vì doanh thu vận tải do Grab nắm, các chi phí đầu vào khác như quản lý phương tiện, xăng xe lại do lái xe quản lý.

Có công bằng về thuế?

Grab có nghĩa vụ phải khai thuế và nộp 10% thuế GTGT trên toàn bộ doanh thu từ khách hàng. Ảnh: Tạ Hải

Đề cập về mức thuế giữa doanh nghiệp taxi và HTX, ông Nguyễn Tiến Long cho rằng, hiện mới chỉ công bằng về thuế VAT, còn thuế thu nhập doanh nghiệp đang có sự bất hợp lý.

Theo ông Long, HTX là chủ thể xin cấp phép kinh doanh vận tải, phù hiệu vận tải cấp cho HTX, các quy định về điều kiện kinh doanh vận tải cũng là các HTX phải thực hiện, nhưng riêng thuế lại cho kê khai theo thuế khoán của hộ cá thể với mức chịu thuế thu nhập cá nhân 1,5%.

Theo ông Long, mô hình giữa doanh nghiệp taxi và HTX vận tải là giống nhau. Trong khi doanh nghiệp taxi đang phải nộp thuế VAT 10% và thuế thu nhập doanh nghiệp 20%, nhưng HTX lại vẫn áp dụng thuế khoán của hộ kinh doanh cá thể là các lái xe. HTX là doanh nghiệp vận tải nên không có lý do gì được hưởng mức thuế thu nhập cá nhân 1,5%.

Doanh thu vận tải của tài xế đang được hưởng phải được coi là doanh thu của HTX. HTX hạch toán đóng thuế sau khi đã khấu trừ đầu vào như tiền lương, mua phương tiện, khấu hao xe, xăng xe.

“HTX đứng ra đại diện cho tất cả hộ kinh doanh cá thể nên phải áp thuế thu nhập doanh nghiệp, không phải theo hộ kinh doanh. HTX phải nộp 20% thuế thu nhập doanh nghiệp trên lợi nhuận của doanh nghiệp vận tải. Sau khi Grab đẩy kê khai thuế về cho các HTX, cơ quan quản Thuế cần yêu cầu HTX nộp thuế như doanh nghiệp taxi mới đảm bảo công bằng. Hộ kinh doanh cá thể trực tiếp kinh doanh vận tải mới được hưởng thuế thu nhập cá nhân 1,5%. Nếu muốn hưởng mức thuế của hộ kinh doanh cá thể, từng lái xe phải làm thủ tục xin cấp phép kinh doanh vận tải và xin cấp phù hiệu vận tải theo hợp đồng”, ông Long nói.

Ông Nguyễn Công Hùng, Chủ tịch Hiệp hội taxi Hà Nội cho rằng, Tổng cục Thuế đã có văn bản yêu cầu Grab phải kê khai thuế, nhưng Grab lại đẩy về cho các HTX. HTX xin phù hiệu kinh doanh vận tải nhưng lại do các hộ cá thể kinh doanh. Grab đẩy về cho HTX nhưng HTX lấy cơ sở nào để kê khai thuế? Trong khi đó, toàn bộ doanh thu, điều hành lái xe, quyết định giá cước đều do Grab làm. Việc làm này Nhà nước rất dễ thất thu thuế vì Grab đẩy doanh thu về cho các HTX bao nhiêu thì HTX biết bấy nhiêu.

Trong khi đó, trao đổi với một số HTX như: Nam Anh, Toàn Cầu, An Phát Khánh, Bạch Mã... hầu hết giám đốc các HTX này đều tỏ ra e ngại khi nói về việc này. Đa số họ cho biết, Grab mới gửi thông tin, chưa HTX nào triển khai do chưa biết cụ thể ra sao với lý do chờ công văn hướng dẫn của Tổng cục Thuế.

Cơ quan Thuế nói gì?

Trao đổi với PV Báo Giao thông, bà Tạ Thị Phương Lan, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh, Tổng cục Thuế cho biết, “không nên hiểu là Grab đẩy nghĩa vụ kê khai và nộp thuế sang cho các HTX”.

“Có thể hiểu là họ khá thận trọng. Họ đã có công văn gửi sang các HTX và các HTX cũng gửi văn bản hỏi Tổng cục Thuế về việc này. Theo Nghị định 126/2020 về hướng dẫn Luật Quản lý thuế chính thức có hiệu lực từ ngày 5/12/2020, về câu chữ, tổ chức hợp tác kinh doanh với cá nhân là bên thực hiện kê khai thuế”, bà Lan nói.

Theo bà Lan, trong mối quan hệ ba bên: Cá nhân chạy xe - HTX - Grab, bên ký với cá nhân là HTX và Grab đang hiểu là ai ký hợp đồng thì là người hợp tác, kinh doanh với cá nhân chạy xe. Grab hiểu là ai hợp tác, kinh doanh với cá nhân thì bên đó phải kê khai thuế. Nếu HTX không kê khai thuế, phải có giấy ủy quyền để Grab kê khai thuế.

“Họ muốn chặt chẽ về pháp lý để khi họ khai thuế thì không vi phạm pháp luật. Bây giờ, trong số các HTX có HTX muốn ủy quyền cho Grab, có HTX lại muốn tự khai thuế. Vậy trường hợp này hiểu như thế nào? Khi dự thảo Nghị định 126, Tổng cục Thuế đã lường trước nội dung này và viết là tổ chức hợp tác, kinh doanh với cá nhân, chứ không viết là tổ chức ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với cá nhân. Như vậy, về bản chất, ai là đối tượng thực chất kinh doanh với cá nhân thì đối tượng đó phải kê khai thuế”, bà Lan nói và cho hay, trong Luật Quản lý Thuế cũng có điều quy định về nguyên tắc này là quản lý thuế theo bản chất chứ không theo hình thức.

Về hình thức là có thể HTX ký hợp đồng với cá nhân, thông qua HTX để hợp pháp hóa pháp nhân kinh doanh theo quy định của Chính phủ về điều kiện là kinh doanh vận tải phải là pháp nhân. “Nên ở đây, về bản chất, Grab mới là pháp nhân hợp tác kinh doanh với cá nhân. Grab trực tiếp trả tiền, trực tiếp điều hành xe, trực tiếp thỏa thuận các quyền lợi, lợi ích với các cá nhân. Tổng cục Thuế cũng trả lời các HTX như vậy. Nên Grab kê khai thuế là đúng. Còn khi Grab yêu cầu các HTX có ủy quyền để họ thực hiện kê khai thuế cũng không sai”, bà Lan nói.

Lưu Thủy

Trần Duy