Góc nhìn khác cho 'Ai đã đặt tên cho dòng sông': Liệu có thể đưa câu chuyện của Hương Giang để bàn luận cho đoạn trích trong đề thi Ngữ Văn?

Ngữ Văn là môn thi đầu tiên trong kì thi THPT Quốc gia 2019. Với nội dung của đề thi nói về ý chí của con người và phân tích một đoạn trong tác phẩm "Ai đã đặt tên cho dòng sông", đề văn năm nay được đánh giá khá dễ và có tính phân loại cao. Các câu hỏi đều rất rõ ràng, không lắt léo khiến các bạn học sinh có thể dễ dàng hiểu đề và làm bài tốt.

"Ai đã đặt tên cho dòng sông" hiện đang là tác phẩm văn học được bàn tán nhiều nhất trên cộng đồng mạng. Ngoài những câu chuyện vui về việc đề đã được dự đoán trước đó hay việc nhiều sĩ tử học tủ trong trúng đề thì việc nên hiểu về đoạn trích trong đề thi Ngữ Văn thế nào cho đúng và đậm chất nghệ thuật cũng là điều được nhiều người quan tâm.

Đề thi môn Ngữ Văn, kì thi THPT Quốc gia 2019.

Ngoài cách giải theo đúng giáo trình giảng dạy và bám sát đúng ý truyền tải của nội dung bài học, một khía cạnh khác mà có thể các bạn học sinh khai thác được qua đoạn trích trong đề Văn năm nay liên quan đến "Ai đã đặt tên cho dòng sông" là về hành trình của Hoa hậu chuyển giới quốc tế 2018 Hương Giang.

“Trong những dòng sông đẹp ở các nước mà tôi thường nghe nói đến, hình như chỉ sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất. Trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn, và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng.

Giữa lòng Trường Sơn, sông Hương đã sống một nửa cuộc đời của mình như một cô gái Digan phóng khoáng và man dại. Rừng già đã hun đúc cho nó một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng. Nhưng chính rừng già nơi đây, với cấu trúc đặc biệt có thể lý giải được về mặt khoa học, đã chế ngự sức mạnh bản năng ở người con gái của mình để khi ra khỏi rừng, sông Hương nhanh chóng mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở.

Nếu chỉ mải mê nhìn ngắm khuôn mặt kinh thành của nó, tôi nghĩ rằng người ta sẽ không hiểu một cách đầy đủ bản chất của sông Hương với cuộc hành trình gian truân mà nó đã vượt qua, không hiểu thấu phần tâm hồn sâu thẳm của nó mà dòng sông hình như không muốn bộc lộ, đã đóng kín lại ở cửa rừng và ném chìa khóa trong những hang đá dưới chân núi Kim Phụng". - Cảm nhận của anh chị về hình tượng sông Hương trong đoạn trích trên. Từ đó nhận xét cách nhìn về dòng sông của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường?

Dòng sông Hương chính là cảm hứng cho tác phẩm "Ai đã đặt tên cho dòng sông" của Hoàng Phủ Ngọc Tường.

Đoạn trích này có nhiều hình ảnh gợi mở để các bạn học sinh có thể viết ra được những liên tưởng của mình. Nếu bay bổng một chút có thể thoát ra những khuôn mẫu để nói về những vấn đề khác có liên quan, ví dụ như hành trình của nàng hậu Hương Giang.

Nếu phiên ra đúng Sông Hương chính là Hương Giang. Những câu từ như: "sông Hương nhanh chóng mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ"; "sông Hương với cuộc hành trình gian truân mà nó đã vượt qua, không hiểu thấu phần tâm hồn sâu thẳm của nó mà dòng sông hình như không muốn bộc lộ"; " cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn, và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng"...

Nhưng hình ảnh này đều có thể ẩn dụ cho cuộc đời của Hoa hậu Hương Giang, từ một chàng trai mang trong mình tâm hồn của một cô gái, luôn khao khát được sống thật với bản thân. Cô đã vượt qua bao nhiêu đau đớn cả về thể xác lẫn tinh thần, những định kiến dè bĩu của xã hội, sự kì thị của người đời và cả những giọt nước mắt không thể chấp nhận của bố mẹ để được là chính mình.

Tự Hương Giang đã vượt qua một quãng đường dài cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng để tìm lại con người thật sâu thẳm bên trong cô. Để rồi tất cả những đau đớn, buồn tủi đó được đền đáp rất xứng đáng khi Hương Giang trở thành một người con gái đẹp và mạnh mẽ như chính những gì cô muốn.

Không những vậy Hương Giang còn là đại diện cho sắc đẹp Việt vươn cao trên đấu trường quốc tế khi đăng quang ngôi vị cao nhất cuộc thi Hoa hậu chuyển giới quốc tế 2018 tại Thái Lan. Hiện tại không ai có thể phủ nhận những nỗ lực, cố gắng của Hương Giang. Dù cô có là người chuyển giới hay gì đi nữa, Hương Giang vẫn là một cô gái đẹp, trọn vẹn, thông minh và khiến lòng người say đắm, ngưỡng mộ.

Hương Giang - Một cô gái đẹp và thông minh.

Dòng sông Hương đó thực sự là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho những những người trẻ khi đứng trước những ngã rẽ, những gian khó của cuộc đời. Ai rồi cũng sống một lần, hãy sống sao cho thật xứng đáng, sự thay đổi đôi khi lại cần thiết để khám phá ra những điều sâu thẳm bên trong mình mà ngay chính bản thân cũng chưa hề biết tới.

Phuong Thao