Gỡ trừng phạt Rusal, Mỹ ép thành công tài phiệt Nga?

Bloomberg dẫn thông báo từ Bộ Tài chính Mỹ cho biết, cơ quan này sẽ gỡ bỏ lệnh cấm đối với đế chế nòng cốt của tỉ phú Nga Oleg Deripaska, gồm nhà khổng lồ sản xuất nhôm Rusal và công ty mẹ của nó là En+.

Tỷ phú nhôm Nga Oleg Deripaska

Lệnh dỡ bỏ trừng phạt đưa ra sau khi cơ quan này đạt được một "thỏa thuận" với Oleg Deripaska rằng ông sẽ giảm đi đáng kể số sở hữu của mình trong các Tập đoàn trên.

Bộ tài chính Mỹ phát đi tuyên bố khẳng định, Oleg Deripaska sẽ vẫn bị trừng phạt bởi Mỹ, các tài sản của ông ở Mỹ vẫn bị đóng băng nhưng Bộ Tài chính Mỹ sẽ gỡ bỏ các hạn chế tài chính đối với Công ty Cổ phần Rusal, Tập đoàn En+ và Công ty năng lượng EuroSibEnergo.

Việc gỡ bỏ lệnh trừng phạt sẽ có hiệu lực trong vòng 30 ngày trừ khi Quốc hội Mỹ ngăn chặn hành động này.

Cổ phiếu của Rusal đã tăng vọt tới 27% tại Hồng Kông (Trung Quốc), cổ phiếu của En+ đã tăng 27% tại Moscow.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Steven Mnuchin cho biết, tỷ phú Oleg Deripaska chứ không phải các công ty Nga là mục tiêu của các lệnh trừng phạt Mỹ áp đặt hồi tháng 4/2018 đối với các nhân vật tài phiệt thân cận Tổng thống Nga Vladimir Putin về sự can thiệp của Moscow trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016.

Lãnh đạo đảng Dân chủ Thượng viện Chuck Schumer cùng các Nghị sĩ Dân chủ khác thuộc Ủy ban Quan hệ Đối ngoại và Ngân hàng của Mỹ cho biết, quyết định gỡ bỏ trừng phạt với một số công ty mà Deripaska nắm giữ số đông cổ phần sẽ dẫn tới một nội dung quan trọng nữa: đó là sự thay đổi cấu trúc và quản trị ở các công ty trên sẽ ra sao để đảm bảo Oleg Deripaska không còn được nắm giữ vị trí điều hành?

Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ Richard Burr khẳng định rằng, thỏa thuận với Oleg Deripaska sẽ được giám sát minh bạch và liên tục, đảm bảo tài phiệt Nga này không dùng cách này hay cách khác để có quyền điều hành các công ty trên.

Mỹ đồng thời vừa gỡ bỏ trừng phạt với một số công ty do Oleg Deripaska điều hành, vừa áp lệnh trừng phạt mới nhằm vào 15 thành viên của cơ quan tình báo quân sự Nga và bốn thực thể dính dáng đến các hoạt động can thiệp bầu cử, tấn công mạng của Cơ quan Chống Doping Thế giới.

Brian O'Toole, một thành viên cao cấp tại Hội đồng Đại Tây Dương, người đã từng làm việc trong đơn vị xử phạt của Kho bạc Mỹ nhận xét, bước đi đồng hành của chính quyền Mỹ đã rõ ràng. "Xử phạt nhằm vào người sáng lập Rusal và bây giờ là trừng phạt gián tiếp các cổ đông thiểu số ở Rusal" - ông nói và nhận xét rằng, số phận của Deripaska sẽ khiến những đầu sỏ chính trị khác của Nga phải sợ hãi.

Thỏa thuận của Deripaska với Kho bạc Mỹ bao gồm việc cắt giảm quyền sở hữu cổ phần trực tiếp và gián tiếp dưới 50% trong mỗi công ty. Thay đổi thành viên Hội đồng của En+ và Rusal, đồng thời cam kết minh bạch hoàn toàn với Kho bạc Mỹ bằn cách thực hiện các yêu cầu kiểm toán, chứng nhận và báo cáo liên tục.

Ông Oleg Deripaska sẽ giảm số cổ phần của mình tại En+ từ khoảng 70% xuống còn 44,95%.

Ngân hàng VTB hoặc một thực thể khác được Bộ Tài chính Mỹ phê duyệt sẽ nắm quyền sở hữu một khối cổ phần trong En+ làm tài sản thế chấp cho các nghĩa vụ trước đây mà ông Deripaska kiểm soát. Khối cổ phần của Deripaska bị giảm đi cũng đóng góp một phần cho quỹ từ thiện.

Một nửa Hội đồng quản trị tái cấu trúc của En+ sẽ bao gồm các công dân Mỹ hoặc Vương quốc Anh và chủ tịch hội đồng quản trị hiện tại của Rusal - ông Oleg Deripaska sẽ từ chức.

Deripaska cũng sẽ không được phép nhận tiền mặt để đổi lấy cổ phiếu mà ông từ bỏ hoặc từ cổ tức trong tương lai mà ông có thể nhận được từ các công ty.

Mỹ thành công "chuyển giao quyền lực" của Tập đoàn nhôm hàng đầu thế giới.

Bước đi mới nhất từ chính quyền Tổng thống Trump rõ ràng là tính toán nhằm làm sụp đổ không chỉ đế chế nhôm của Oleg Deripaska mà còn làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị trường nhôm thế giới, biến giá nhôm - một vật liệu đặc biệt cần thiết của Mỹ - tăng vọt tới 20%.

Xử phạt một trong những nhà cung cấp nhôm lớn đã đe dọa sự thiếu hụt kim loại trên toàn thế giới đã khiến Mỹ phải cân nhắc. Tuy nhiên, Mỹ đã tung ra các lệnh trừng phạt và muốn có được các lợi ích từ lệnh trừng phạt đó.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ đã giám sát chặt chẽ việc áp đặt trừng phạt mở rộng đối với Rusal trong quá trình Bộ Tài chính Mỹ đang tiến hành đàm phán thỏa thuận với Oleg Deripaska để "giúp" ông này thoát khỏi các hạn chế tài chính mà chính họ tung ra.

Đông Phong