Giúp học sinh thích nghi môi trường học tập mới
Sự khác biệt giữa hai môi trường học tập ở mầm non và tiểu học cùng các yếu tố tác động khác đã gây ra những khó khăn cho học sinh lớp 1. Trong đó, khó khăn gây cản trở nhiều nhất có lẽ là việc thích nghi với môi trường - nội quy học tập. TS Nguyễn Hữu Long, Phó Giám đốc Phân viện miền Nam (Học viện Thanh thiếu niên), chia sẻ các biện pháp nhằm giúp học sinh lớp 1 giảm bớt các khó khăn này.
Ảnh minh họa
Phụ huynh, giáo viên cùng đồng hành
Từ nghiên cứu của mình, TS Nguyễn Hữu Long nhận thấy rằng: Việc củng cố hay phát triển kĩ năng ứng phó cho học sinh lớp 1 trước những khó khăn khi thực hiện nội quy học tập cần phải có sự tham gia của giáo viên mầm non, giáo viên tiểu học và phụ huynh, song song với sự cố gắng của học sinh.
Với thầy cô giáo, TS Nguyễn Hữu Long cho rằng, nếu giáo viên đang dạy lớp 1 được bổ sung thêm về kiến thức tâm lí lứa tuổi hoặc kĩ thuật dạy học theo phương châm “học mà chơi - chơi mà học” giống như giáo viên mầm non thì giờ học sẽ bớt căng thẳng, kích thích được sự hiếu động từ phía học sinh.
Nhóm biện pháp dành cho phụ huynh được quan tâm nhiều hơn các biện pháp còn lại. Phụ huynh cần được trang bị kiến thức - tâm lí về lứa tuổi, biết cách kiến tạo động cơ học tập cho học sinh, biết cách giúp đỡ và hỗ trợ khi học sinh gặp khó khăn hay các trở ngại trong việc thực hiện nội quy học tập. Đồng thời, các bậc làm cha mẹ cũng cần phải được trang bị các kĩ năng cần thiết như: Hỗ trợ trẻ khi trẻ có yêu cầu, đặt ra các phần thưởng hay đáp ứng một vài yêu cầu của trẻ trong giai đoạn này...
“Một học sinh lớp 1 bộc bạch: Con sợ đi học lớp 1 lắm vì lúc nào cũng phải làm bài, học bài, lúc nào vào lớp cũng phải ngồi ngay ngắn để học. Về nhà mẹ cũng bắt chép bài nữa” - TS Nguyễn Hữu Long kể lại.
Thiết lập nội quy dựa trên đặc điểm tâm lí HS
Nội dung học tập của học sinh lớp 1 gồm 3 phần: Học về kiến thức khoa học, học về các vấn đề xã hội, học kĩ năng để thích nghi với môi trường học tập hay học cách thực hiện nội quy học tập.
Trong đó, học thực hiện nội quy học tập là nội dung quan trọng nhất, vì việc thực hiện tốt nội quy và tiếp thu được phương pháp học tập không những giúp các em thực hiện tốt hoạt động học tập mà còn không làm ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động học tập của tập thể lớp, cũng như hoạt động dạy học của giáo viên. Tuy nhiên, năm học lớp 1 là giai đoạn đầu tiên trẻ tiếp cận với hoạt động học tập theo đúng bản chất của nó nên khó tránh khỏi những khó khăn, bỡ ngỡ.
Nhấn mạnh điều này, TS Nguyễn Hữu Long nêu quan điểm: Việc thiết lập nội quy học tập một mặt theo yêu cầu của các cấp quản lí nhưng mặt khác cần dựa trên đặc điểm phát triển tâm lí của học sinh - đặc biệt là học sinh đầu lớp 1 nhằm giúp các em hiểu và biết cách thực hiện tốt hơn, tránh những khó khăn làm ảnh hưởng đến chất lượng học tập của học sinh.
