Giọt nước tràn ly khi Thổ dùng F-16 làm bia cho S-400
Hôm 21/7, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật về áp trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ vì mua hệ thống phòng thủ S-400 từ Nga.
Tổng cộng có 295 phiếu ủng hộ và 125 phiếu chống, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật bổ sung sửa đổi về trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ, một phần trong dự luật cấp phép quốc phòng hàng năm. Dự luật do Hạ nghị sĩ Adam Kinzinger đảng Cộng hòa và Abigail Spanberger của đảng Dân chủ đồng bảo trợ.
"Thổ Nhĩ Kỳ đã phớt lờ cảnh báo của các thành viên NATO về thương vụ vũ khí với Nga và đã tiếp nhận những lô thiết bị đầu tiên trong tổ hợp tên lửa phòng không S-400 của Nga. Chúng tôi tuyên bố rõ rằng Mỹ sẽ không tha thứ cho hành động này và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải gánh chịu hậu quả", Hạ nghị sĩ Adam Kinzinger cho biết.
Cùng với đó, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện James Risch cho biết ông cũng đã trình một dự thảo sửa đổi về dự luật cấp phép quốc phòng ra Thượng viện. Hiện chưa rõ Thượng viện có bổ sung phần sửa đổi về cấm vận Thổ Nhĩ Kỳ vào dự luật này hay không.
Hiện toàn bộ nội dung của văn bản dự luật chưa được công khai. Vì vậy, việc Mỹ sẽ trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ như thể nào hiện vẫn là điều bí mật.
Được biết, hồi cuối năm 2019, Ủy ban đối ngoại Thượng viện Mỹ cũng đã thông qua một dự luật áp đặt trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ do đã tiến hành chiến dịch quân sự ở Đông Bắc Syria và mua hệ thống tên lửa của Nga.
Văn bản này được thông qua bất chấp việc tại quốc hội Mỹ văn bản bị chỉ trích do một số đại biểu không muốn áp đặt thêm biện pháp trừng phạt Ankara, một đồng minh khó có thể thay thế của Washington.
Dự luật trừng phạt Thổ vừa được Hạ viện Mỹ thông qua đã được hoàn tất từ trước khi Ankara tuyên bố dùng F-16 và F-35 làm bia cho hệ thống S-400 thử nghiệm.
Theo thông báo của Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ trước đo, để kiểm tra khả năng phát hiện, bám và khóa mục tiêu của hệ thống S-400 mua từ Nga, Không quân Thổ Nhĩ Kỳ đã dùng tiêm kích F-16 và F-4 Phantom II làm mục tiêu. Theo nội dung thử nghiệm, những tiêm kích này đã thực hiện nhiều bài bay với tốc độ khác nhau.
Ban đầu là bay tốc độ cao ở trần bay lớn, sau đó bay kiểu bám địa hình. Dù không thông báo chi tiết về các thông số trong thử nghiệm nhưng phía Thổ khẳng định, S-400 đã hoàn thành xuất sắc các nội dung đề ra.
Nhưng điều đặc biệt trong những cuộc thử nghiệm vừa qua của Thổ với S-400 là không chỉ giới hạn ở việc phát hiện máy bay thế hệ 4 như F-16 mà nó còn theo dõi hoạt động của tiêm kích tàng hình F-35 vày F-22 của Mỹ trong khu vực.
Trong quá trình thử nghiệm, radar của S-400 đã phát hiện và theo dõi được F-22 và F-35 của Mỹ ít nhất 3 lần. Nhưng không rõ khoảng cách trong những làn phát hiện này. Nguồn tin quân sự Mỹ cho rằng, chính thông tin về vụ thử nghiệm S-400 đã khiến dự luật trừng phạt Thổ được thông qua một cách nhanh hơn.
Phát biểu sau dự luật trừng phạt của Mỹ, phát ngôn viên của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Ibrahim Kalin cho biết, bất chấp tất cả, các lệnh trừng phạt của Mỹ sẽ không ảnh hưởng tới việc Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga.
Dù chưa biết Mỹ sẽ áp dụng biện pháp trừng phạt nào với Thổ nhưng theo nhận định của giới chuyên gia, dự thảo trừng phạt của Mỹ không khiến Ankara quá bận tâm bởi họ đang nắm thế chủ động trong cuộc chơi với Mỹ.
Hồi đầu tháng 7/2020, Thượng viện Mỹ vừa công bố thông tin gây bất ngờ lớn, đồng ý cho Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục tham gia chương trình máy bay tàng hình F-35 của Tập đoàn Lockheed Martin.
Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục tham gia chương trình máy bay chiến đấu thế hệ 5 F-35 của Mỹ, bất chấp quyết định của Mỹ loại trừ Ankara ra khỏi chuỗi cung ứng do mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga trước đó.
"Việc loại Thổ khỏi chuỗi cung ứng được Quốc hội thông qua, được Tổng thống Trump ký kết đã gửi một tín hiệu rõ ràng tới Thổ Nhĩ Kỳ về hậu quả của việc mua hệ thống S-400 và công nghệ quốc phòng của Nga.
Nhưng thật không may, tín hiệu mạnh mẽ này đã bị hủy bỏ bởi sự chậm trễ và không dứt khoát trong việc loại bỏ Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chuỗi cung ứng của phía Mỹ", tuyên bố của Thượng viện Mỹ cho biết.
Tuyên bố tiếp tục dùng linh kiện của Thổ cho thấy, vai trò của Ankara không thể thiếu với cả chương trình máy bay tàng hình F-35 vào lúc này và Ankara biết quá rõ thế mạnh của mình.
Chính vì vậy, giới chuyên gia cho rằng Thổ mới là bên đang dẫn dắt cuộc chơi chứ không phải là Mỹ bởi chính Mỹ biết rất rõ điều đó. Vì vậy, dự luật trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ vừa được Hạ viện Mỹ đã thông qua có thể chỉ được coi là mặt hình thức.