Gìn giữ truyền thống và trách nhiệm công dân

Trước đó vài ngày, Chủ tịch UBND xã Tân Châu (huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa) kiêm Trưởng ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 của xã này, đã bị đình chỉ công tác 7 ngày để kiểm điểm vì để người dân tổ chức đám cưới trong mùa chống dịch Covid-19. Vấn đề đặt ra từ hai sự việc này là câu chuyện văn hóa truyền thống “ma chay - cưới hỏi” và quyền lợi “riêng - chung” của mỗi công dân trong bối cảnh “chống dịch như chống giặc” đòi hỏi việc suy nghĩ, lựa chọn và quyết định ứng xử như thế nào?

Phòng, chống dịch Covid-19 là trách nhiệm chung của mọi người. Mục tiêu lớn nhất của các biện pháp đồng bộ phòng, chống dịch do Đảng, Chính phủ triển khai trong thời gian qua chính là nhằm bảo vệ sức khỏe, tính mạng của người dân. Nhưng thực tế đáng buồn là tại không ít địa phương, vẫn còn những người do thiếu ý thức trách nhiệm công dân, thiếu trách nhiệm với cộng đồng hoặc vì tư lợi, thậm chí trục lợi đã cố tình vi phạm quy định về phòng, chống dịch.

Diễn biến của đại dịch toàn cầu Covid-19 ngày càng phức tạp, khó lường, trực tiếp tác động, ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực của đời sống. Ngay cả chuyện cưới hỏi, ma chay thời điểm này cũng khiến người dân phải tính toán. Đám cưới thì có thể trì hoãn, còn đám ma không thể, vậy phải làm sao? Dù người dân ai cũng biết dịch bệnh rất nguy hiểm, nhưng có những tục lệ trong ma chay nhiều nơi rất khó bỏ. Hạn chế người vào viếng một chốc một lát thì có thể, nhưng lúc khâm liệm người quá cố thì khó mà giảm bớt sự có mặt của con cháu. Thành ra đám hiếu chính là nơi tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh. Vẫn biết, tổ chức đám hiếu là việc chẳng đặng đừng, nhưng trong “thời dịch Covid-19” thì nhất quyết phải được làm trong một khuôn khổ cho phép. Khi mỗi người dân đều nâng cao ý thức, trách nhiệm công dân, cân nhắc chuyện riêng - chung, đoàn kết chung tay thì chắc chắn dịch Covid-19 sẽ sớm bị đẩy lùi. Thực tế trong “thời dịch Covid-19”, nhiều gia đình đã có ý thức thay đổi suy nghĩ và hành động một cách tích cực, không làm đám cưới rùm beng, không tổ chức thượng thọ, giỗ chạp hàng chục mâm cỗ; đám tang cũng chỉ cử đại diện người trong nội tộc, họ hàng thực hiện lễ nghi truyền thống... Chính điều này đã góp phần không nhỏ phòng, chống và đẩy lùi sự lây lan vi-rút SARS-CoV-2 trong cộng đồng. Diễn viên Mai Phương về cõi giữa lúc đại dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, nên lễ tang của cô được gia đình tổ chức đơn giản, hạn chế tụ tập đông người. Lễ tang diễn ra kín đáo, lặng lẽ. Túc trực bên linh cữu cố nghệ sĩ chỉ là người thân và một số ít bạn bè, đồng nghiệp. Và hầu hết những lễ tang “thời Covid-19” chỉ có những người thuộc nội tộc tham dự; bạn bè, họ hàng, đồng nghiệp đều có thể chia buồn qua điện thoại, qua mạng xã hội. Nếu có chút tiền phúng viếng, họ sẽ gửi qua tài khoản nhờ gia đình thắp nhang giùm...Việc cúng giỗ online từng được triển khai gần chục năm nay, nhưng trong “thời Covid-19”, hình thức này được phát huy tối đa. Tết Thanh Minh năm nay, theo ghi nhận tại một số nghĩa trang cho thấy lượng người đến tảo mộ ít hơn thường lệ cả vài chục lần. Thân nhân của người quá cố có thể chăm sóc phần mộ gia tiên thông qua hình ảnh thực tế “ảo”, sắp mâm cỗ “ảo” với đầy đủ đồ chay đồ mặn hoặc biến mâm cỗ “ảo” thành thật (nhờ trả phí cho nhân viên phục vụ) và nghiệm thu bằng hình ảnh hay video clip ghi lại cảnh thắp hương, cúng khấn chu đáo cho người đã khuất… Vì thế, đã và đang có những “đám tang lặng lẽ”, “đám giỗ online” tiếp tục diễn ra trong thời dịch bệnh bùng phát, mà không làm hao khuyết phong tục, nền nếp gia phong, việc gìn giữ truyền thống và đầy trách nhiệm công dân!

TÔ NAM