Gìn giữ Di sản Hạ Long cho muôn đời

Kể từ khi Vịnh Hạ Long được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới đến nay, tỉnh luôn dành nhiều nỗ lực cho công tác quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Bên cạnh đó, với chủ trương chuyển đổi cơ cấu kinh tế của tỉnh từ “nâu" sang "xanh”, tỉnh đang thực hiện những giải pháp nhằm phát huy bền vững những tài nguyên tự nhiên, nhân văn và nguồn lực địa phương. Đó là tập trung nguồn lực tương xứng trong việc quản lý môi trường, phát triển du lịch bền vững và bảo tồn nguyên trạng các giá trị ngoại hạng toàn cầu của khu di sản...

Vịnh Hạ Long với những hòn đảo nối nhau như những con rồng. Ảnh: Đỗ Giang

Đẩy mạnh công tác bảo tồn, bảo vệ

Theo thống kê, Vịnh Hạ Long có tổng số 1.969 hòn đảo, gồm đảo đá vôi và đảo phiến thạch. Hệ thống đảo trên Vịnh gồm nhiều đảo nhỏ với nhiều hình thù khác nhau, độc đáo và ấn tượng, như hòn Đầu Người, hòn Rồng, hòn Trống Mái, hòn Cánh Buồm...

Vùng di sản trên Vịnh Hạ Long bao gồm nhiều hang động, bãi tắm, là một vùng biển đảo đa dạng, phong phú danh lam thắng cảnh, như hang Sửng Sốt, động Thiên Cung, hang Đầu Gỗ, động Tam Cung...

Để nâng cao hiệu quả trong quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị di sản, hàng loạt văn bản pháp luật được xây dựng và ban hành, như Quy chế quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long (Ban hành kèm theo Quyết định số 06/2019/QĐ-UBND của UBND tỉnh)... Ban Quản lý Vịnh báo cáo UBND tỉnh kết quả rà soát, đề xuất điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch chi tiết quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030; xây dựng báo cáo công tác quản lý khu di sản theo đề nghị của Trung tâm Di sản thế giới; rà soát, bổ sung kế hoạch quản lý di sản...

Một số điểm bán hàng trên Vịnh Hạ Long đã chuyển từ cốc, ống hút bằng nhựa sang sử dụng cốc và ống hút bằng giấy từ đầu tháng 8/2019. Ảnh: Phan Hằng

Bên cạnh những nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị vốn có, công tác bảo vệ môi trường Vịnh luôn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được tỉnh chỉ đạo các cấp, ngành tập trung thực hiện. Công tác quản lý nhà nước đối với Vịnh Hạ Long được tăng cường; thường xuyên kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường của các tổ chức, cá nhân trên Vịnh.

Cùng với đó, tỉnh tập trung lực lượng, trang thiết bị nâng cao hiệu quả thu gom rác, ngăn chặn rác thải trôi nổi ra Vịnh Hạ Long; trang bị các thùng rác có ngăn phân loại rác tại các khu đô thị, điểm tham quan du lịch; thay phao xốp bằng các vật liệu nổi bền vững tại các công trình nổi trên Vịnh; lắp đặt các thùng rác nổi trên Vịnh; di dời các cộng đồng dân cư sinh sống trên Vịnh về các khu vực tái định cư trên bờ.

100% tàu du lịch trên Vịnh Hạ Long đã lắp đặt thiết bị xử lý nước thải nhiễm dầu; rác thải từ tàu du lịch được thu gom vận chuyển về cảng, bến và đưa đi xử lý theo quy định; triển khai các giải pháp thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt từ tàu du lịch. Tỉnh đã xây dựng và áp dụng Bộ tiêu chí nhãn sinh thái “Cánh buồm xanh” cho tàu du lịch trên Vịnh Hạ Long để khuyến khích các tàu du lịch tuân thủ các tiêu chí về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Để giảm áp lực du lịch tại khu vực lõi di sản, tỉnh thực hiện Quy hoạch phát triển du lịch và Đề án phát triển du lịch Quảng Ninh đến năm 2020, với các giải pháp phát triển các tuyến điểm du lịch tại vùng đệm khu di sản (khu vực TP Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long và các điểm du lịch tại các địa phương lân cận), kết nối với các điểm du lịch trên Vịnh Hạ Long; chỉ đạo nghiên cứu bổ sung các giải pháp quản lý hiệu quả môi trường và hoạt động du lịch vào Kế hoạch quản lý tổng hợp Di sản Vịnh Hạ Long theo kết quả khi kết thúc Dự án “Đánh giá hiệu quả công tác quản lý Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long” do Trung tâm Di sản thế giới UNESCO phê duyệt tài trợ.

Khách du lịch nước ngoài thích thú tham quan Vịnh Hạ Long bằng thuyền nan. Ảnh: Tạ Quân

Nâng tầm dịch vụ du lịch

Một trong những loại hình dịch vụ du lịch đặc thù điển hình nhất tại Di sản Vịnh Hạ Long đó là hoạt động vận chuyển khách du lịch và lưu trú nghỉ đêm trên Vịnh. Hiện trên Vịnh Hạ Long có 505 tàu du lịch, trong đó có 189 tàu nghỉ đêm, 313 tàu tham quan trong ngày, 3 tàu nhà hàng. Các tàu hoạt động tại 5 tuyến du lịch và 5 cụm điểm nghỉ đêm trên Vịnh.

UBND tỉnh đã xây dựng Kế hoạch phát triển đội tàu du lịch đến năm 2020 với chủ trương không phát sinh số lượng tàu du lịch, giảm số lượng tàu phù hợp với nhu cầu thực tiễn (năm 2016 có 533 tàu hoạt động, năm 2017 đến nay con số này duy trì 505 tàu), tăng hiệu suất khai thác tàu; dần thay thế các tàu vỏ gỗ bằng tàu vỏ thép hoặc vật liệu tương đương với tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật cao, chất lượng dịch vụ đạt chuẩn quốc tế. Hằng năm đều có đánh giá, phân hạng chất lượng tàu với các tiêu chuẩn về chất lượng cao hơn tiêu chuẩn chung của Việt Nam. Tỉnh kiên quyết loại bỏ các tàu không đảm bảo chất lượng, an toàn cho hoạt động vận chuyển du khách trên Vịnh.

Bên cạnh loại hình du lịch đặc thù này, các loại hình dịch vụ du lịch khác cũng được phát triển. Trong đó phải kể đến như dịch vụ chèo thuyền nan, chèo kayak, đi xuồng cao tốc; tắm biển tại bãi tắm Ti Tốp; tham quan Vịnh bằng thủy phi cơ...

Hoạt động đón tiếp, phục vụ khách tham quan tiếp tục được thực hiện chu đáo, an toàn. Ban Quản lý Vịnh triển khai chính thức phương án quản lý, điều hành tàu chở khách ghép tham quan Vịnh Hạ Long tại Cảng tàu khách quốc tế Tuần Châu sau thời gian thí điểm. Đồng thời, chủ động phối hợp với Cảng vụ Đường thủy nội địa và các lực lượng chức năng có phương án xử lý, điều tiết tránh tình trạng ùn tắc, quá tải cục bộ tại một số khu vực, điểm tham quan vào các giờ cao điếm. Từ ngày 28/4/2019, Ban đã bố trí nhân lực, triển khai công tác đón tiếp, phục vụ khách tham quan tại Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long.

Cơ sở hạ tầng tại các điểm tham quan trên Vịnh tiếp tục được tu bổ, tôn tạo. Đến nay, đã hoàn thành công trình cải tạo tuyến kè, khu nhà vệ sinh trên đảo Ti Tốp (giai đoạn 1); đang triển khai đầu tư, cải tạo hạ tầng, cơ sở vật chất tại một số điểm tham quan: Ti Tốp (giai đoạn 2), Mê Cung, Tiên Ông; bảo trì hệ thống phao tại các điểm tham quan, lưu trú nghỉ đêm... 6 tháng đầu năm nay, lượng khách tham quan Vịnh Hạ Long đạt 2,28 triệu lượt, trong đó khách nước ngoài đạt 1,58 triệu lượt (bằng 104% so với cùng kỳ 2018).

Thanh Hoa