Giáo viên chua xót bỏ nghề đi bán hàng online, đi xuất khẩu lao động: 'Em sắp thoát rồi chị ạ!'

Chưa bao giờ ngành giáo dục bất an như hiện nay, tất cả áp lực đặt lên vai giáo viên. Ảnh minh họa.

Nghề “tay trái” nuôi sống bản thân, gia đình

Tại hội thảo “Áp lực lao động nghề nghiệp của nhà giáo phổ thông hiện nay: Thực trạng – nguyên nhân – giải pháp” được tổ chức ngày 16.11, cô giáo Dương Thị Phương Thảo (Trường THCS Mạc Đĩnh Chi, quận Ba Đình, Hà Nội) bồi hồi chia sẻ về áp lực của nghề giáo bởi ngày hôm nay đồng nghiệp của cô lên máy bay đi xuất khẩu lao động cùng chồng tại Nhật Bản.

Đó là một cô giáo vào nghề từ năm 2011, dạy môn Lịch sử, đã giành được thứ hạng khá cao trong thi giáo viên giỏi nhưng rồi đành dừng bước vì áp lực.

Điều đáng nói là trong những ngày cuối cùng làm việc ở trường, cô ấy đã hào hứng tâm sự: “Em sắp thoát rồi chị ạ!”.

Có rất nhiều áp lực đè nặng trên đôi vai giáo viên, biến những háo hức, khát vọng thuở ban đầu của nghề giáo thành những gánh nặng vô hình cần phải trút bỏ.

Một đồng nghiệp khác của cô Thảo dạy Ngữ văn đã hơn chục năm, giờ phải bỏ nghề, chuyển sang bán giống hoa hồng và thời trang qua mạng. Thời gian nhập hàng, quảng cáo, chuyển hàng nhiều hơn dành cho nghiên cứu, giảng dạy.

“Tôi tự hỏi, việc kinh doanh buôn bán chỉ là thú vui lúc rảnh rỗi hay đó là con đường mưu sinh chủ yếu của cô giáo ấy? Nếu vậy, hóa ra cái gọi là “nghề tay trái” lại hiên ngang thành “nghề tay phải” nuôi sống gia đình”, cô giáo Phương Thảo bày tỏ.

Giáo viên Dương Thị Phương Thảo chia sẻ nghề giáo quá áp lực. Ảnh:HN

Chính bản thân cô giáo Thảo có 14 năm dạy học, vào biên chế sau 5 năm đứng lớp, nhưng mức lương hiện tại là 4,7 triệu đồng.

Những câu chuyện thực tế ấy chỉ là những trường hợp nhỏ nhưng khá điển hình về xu hướng mới của nhiều giáo viên hiện nay.

Nhiều giáo viên chỉ chờ để ra khỏi ngành

Tại hội thảo, các chuyên gia cũng chia sẻ những con số nghiên cứu đáng quan tâm. Các nghiên cứu ở một số nước Châu Âu, Mĩ và Úc cho biết “có khoảng 1/3 giáo viên đã bỏ nghề trong những năm đầu tiên đi dạy”.

Ở Việt Nam, nhóm nghiên cứu của Nguyễn Thị Bình, Vũ Trọng Rỹ về đề tài "Giải pháp cải cách công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên phổ thông" đã đưa ra con số đáng suy ngẫm: “Có ít nhất một nửa giáo viên hiện nay không muốn làm nghề dạy học nữa. Họ hối hận với lựa chọn nghề giáo”.

PGS Trần Kiều - Chủ tịch Hội Khoa học Tâm lý Giáo dục Việt Nam cho rằng, nghiên cứu của Nguyễn Thị Bình, Vũ Trọng Rỹ chỉ lấy mẫu 500 trong khoảng 800.000 giáo viên phổ thông là quá bé không thể khái quát hóa tổng thể chung, nhưng để lại những thông số rất đáng chú ý.

50% giáo viên từ chối đăng kí lại nghề giáo, có khoảng 10-15% thực sự yêu nghề, 65-70% cho rằng đây là một nghề cũng mưu sinh như mọi nghề khác, nhưng khi đứng trên bục giảng họ thấy phải có trách nhiệm, 10% chỉ chờ để ra khỏi ngành.

Theo công bố của Quỹ Hòa bình và Phát triển Việt Nam về đề tài nghiên cứu “Giải pháp cải cách công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên phổ thông” cho biết mỗi giáo viên phổ thông phải làm tới 10 đầu việc, thời gian lao động 60-70 giờ/tuần. Cấp tiểu học, số giờ làm việc trong một tuần cao hơn khoảng 1,5 lần so với quy định của Nhà nước (nhà nước quy định 40 giờ/tuần), cấp THCS là gấp 1,7 lần, THPT là 1,8 lần, trong khi có đến 50% giáo viên được hưởng lương dưới mức bình quân.

Ngoài những công việc trên, giáo viên còn phải học tập, bồi dưỡng và tự bồi dưỡng để phát triển chuyên môn, tham gia các cuộc thi giáo viên giỏi các cấp, các hoạt động xã hội, văn nghệ thể thao... Thực tế này đã nói lên phần nào về sự quá tải trong lao động sư phạm.

PGS.TS Nguyễn Văn Đản bày tỏ: “Một bên là lương tâm, trách nhiệm, lòng yêu nghề, yêu trẻ, lòng tự trọng của nhà giáo. Một bên là cơm áo gạo tiền, việc làm và sự thăng tiến. Điều này khiến cho người giáo viên phải chịu nhiều áp lực về tâm lý, sức lực, thời gian do phải làm nhiều việc khó khăn".

HUYÊN NGUYỄN