Gian nan cuộc chiến chống 'cát tặc': Dân tự phát chống trộm cát

Người dân xã Tân Thiềng bức xúc chỉ tay về phía xáng cạp đang múc cát - Ảnh: Bắc Bình

Lo sợ ấp Phú Luông (xã Tân Phú, H.Châu Thành) bị xóa sổ, sau nhiều cuộc họp dân, giữa tháng 4.2018, tổ phòng chống trộm cắp, khai thác cát trái phép ở ấp Phú Luông được thành lập. Trưởng ấp Trần Thị Kim Ngọc đến từng nhà vận động người dân góp tiền mua ghe. “Tùy điều kiện mỗi hộ, nhiều thì 500.000 - 1 triệu đồng, ít thì trăm ngàn thôi”, bà Ngọc nhớ lại.

[VIDEO] Khốn đốn vì “cát tặc” lộng hành

Cuộc sống của bà con trong ấp không mấy khá giả. Hằng ngày, ngoài chăm bẵm vườn chôm chôm, bưởi, sầu riêng... họ còn đi phụ hồ, đánh cá dưới sông Hàm Luông kiếm thêm. Vì thế, kết thúc cuộc vận động, cả ấp chỉ gom được 10 triệu đồng trong khi ghe tuần tra giá 13 triệu đồng. Bà Ngọc phải vay mượn thêm mới sắm được ghe.

Tổ có 10 thành viên nhưng nhà thưa thớt, cách nhau vài trăm mét đến cả cây số và bao quanh toàn kênh rạch nên khó tập hợp đông đủ. Ông Nguyễn Thanh Minh, Tổ trưởng tổ chống khai thác cát trái phép, cho biết bà con ban ngày làm vườn nên tối về ai cũng mệt và ngủ sớm. “Dân quê mà, lo miếng cơm hằng ngày đã khó nên đâu phải lúc nào cũng tập trung đầy đủ. Quan trọng nhất bà con sợ cát tặc thuê giang hồ trả thù nên ai cũng dè chừng!”, ông Minh chia sẻ.

Ông Minh cho hay bản thân không ngại va chạm nhưng lực lượng quá mỏng, khó chống chọi nổi với cát tặc. “Hồi chuẩn bị thành lập công an xã hứa cùng tổ ra sông truy bắt nhưng hiện giờ khi chúng tôi thông báo có tàu hút cát, công an trả lời sẽ sắp xếp và... đợi”, ông Minh bức xúc.

Trưởng công an xã Tân Phú, ông Tạ Thanh Vũ thừa nhận có tình trạng khai thác cát trộm ở khu vực sông Hàm Luông, đoạn thuộc ấp Phú Luông, nhưng “công an khó có đủ lực lượng bố trí mỗi khi nhận tin báo”. “Lương công an viên 1,1 triệu đồng/tháng. Việc truy bắt cát tặc phải “ém quân”, mật phục lâu dài nên vừa mất thời gian, vừa tốn kinh phí khiến nhiều anh em e ngại đi xử lý”, ông Vũ nói rồi cho biết nếu bắt được sà lan hút cát, xã bàn giao cho huyện xử lý rồi sau đó được hỗ trợ 700.000 - 1 triệu đồng trích từ tiền xử phạt. “Tôi biết công an xã chưa xử lý hết những phản ánh của người dân, họ bức xúc là đúng. Nhưng tình trạng hút cát rất phức tạp, chúng tôi khó cáng đáng nổi nếu không có sự hỗ trợ nào từ các cấp trên”, ông Vũ nói.

Ông Nguyễn Minh Cường, Phó chánh thanh tra Sở TN-MT Bến Tre, thành viên thường trực Ban Chỉ đạo quản lý hoạt động khai thác khoáng sản tỉnh, cho biết tỉnh đã chỉ đạo Phòng Tài chính - Kế hoạch tham mưu, hỗ trợ kinh phí ở cấp xã để có đủ điều kiện chống cát tặc. “Đúng là kinh phí cho chính quyền cấp xã dẹp nạn khai thác cát còn hạn hẹp. Họ làm việc này bán chuyên trách, nghiệp vụ hạn chế và lực lượng mỏng nên rất nguy hiểm”, ông Cường nhìn nhận. Trước tình trạng cát tặc lộng hành, ông Cường nhận định cũng có khả năng một số cán bộ tiếp tay cho các đối tượng khai thác cát. Tỉnh Bến Tre từng xử lý một trường hợp Công an xã Vĩnh Bình (H.Chợ Lách) thông tin cho các ghe tàu khi đoàn kiểm tra ra quân xử lý.

Trác Rin

Bắc Bình