Giảm tỷ lệ 'lót tay' nhưng mức tiền cán bộ 'vòi vĩnh' dân tăng 2 triệu đồng?

Chương trình phát triển Liên hợp quốc công bố báo cáo Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam (PAPI) 2017.

Hôm nay (4/4), Chương trình phát triển Liên hợp quốc công bố báo cáo Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam (PAPI) 2017.

Kết quả phân tích dữ liệu thống kê PAPI 2017 cho thấy một số xu thế tích cực. Cải thiện ở mức độ khác nhau được ghi nhận ở 5/6 chỉ số lĩnh vực nội dung gồm: Công khai, minh bạch; trách nhiệm giải trình với người dân; kiểm soát tham nhũng trong khu vực công; thủ tục hành chính công và cung ứng dịch vụ công.

Từ 2009, PAPI phỏng vấn hơn 103.000 người từ 63 tỉnh/TP, có tác dụng nhất định tới sự đổi mới tư duy quản trị và hành chính công

Giảm tỷ lệ đưa “lót tay” để xin việc

Đặc biệt, sau nhiều năm giảm từ năm 2013, năm 2017 chứng kiến sự gia tăng về điểm ở chỉ số lĩnh vực “kiểm soát tham nhũng trong khu vực công” từ 5,8 điểm (2016) lên 6,15 điểm (2017) trên phạm vi toàn quốc.

Ở cấp độ địa phương, ngược với xu thế đi xuống liên tục từ năm 2013 đến 2016, năm 2017 người dân đánh giá tích cực hơn về nỗ lực phòng, chống tham nhũng (PCTN). Điểm số của 33 tỉnh/TP tăng ở chỉ số này, và chỉ có 6 tỉnh bị sụt giảm điểm.

Tỷ lệ người được hỏi cho biết phải đưa hối lộ khi làm sổ đỏ giảm từ 23% (2016) xuống còn 17% (2017); phải đưa hối lộ nhân viên y tế tại bệnh viên công tuyến huyện giảm từ 17% (2016) xuống còn 9% (2017).

Ông Kamal Malhotra (Điều phối viên thường trú của LHQ, Đại diện UNDP tại Việt Nam) đánh giá, mức gia tăng về điểm ở chỉ số lĩnh vực “kiểm soát tham nhũng trong khu vực công” năm 2017 có ý nghĩa đáng kể cho thấy cảm nhận của người dân về sự nghiêm túc của Đảng, Nhà nước trong PCTN cũng như hiệu quả của nỗ lực PCTN, tạo cơ hội giải quyết gốc rễ, căn nguyên của vấn đề. Tuy nhiên, mức lòng của người dân về chỉ số này chưa đạt mức của năm 2012 cho thấy, Việt Nam còn nhiều việc phải làm để kiểm soát hiệu quả hơn nữa tham nhũng.

Tỉ lệ người trả lời cho biết người dân không phải chi thêm tiền để con em được quan tâm hơn tăng nhẹ (tương ứng từ 51% và 55% năm 2016 lên 57% và 61% năm 2017).

Năm 2017, có đến 43% người trả lời cho biết không phải đưa tiền “lót tay” để xin được việc làm trong cơ quan nhà nước, tăng nhẹ từ 37% năm 2016.

Đặc biệt, tỉ lệ người trả lời cho biết cán bộ chính quyền không dùng tiền công quỹ vào mục đích riêng tăng đến 10% (từ 54% năm 2016 lên 64% năm 2017)

Chỉ khoảng 3% cho biết đã tố giác hối lộ

Tuy nhiên mức độ chịu đựng tham nhũng có xu hướng tiếp tục tăng. Mức tiền bị vòi vĩnh trung bình buộc người trả lời phải tố giác hành vi đòi hối lộ của CBCC địa phương năm 2017 là 27,5 triệu đồng, tăng 2 triệu đồng so với mức trung bình 25,6 triệu đồng theo PAPI 2016.

Tỉ lệ người bị vòi vĩnh đã tố giác hành vi đòi hối lộ vẫn rất thấp (chỉ khoảng 3% cho biết đã tố giác trong cả hai năm 2016 và 2017, thấp hơn tỉ lệ 9% năm 2011 và 7% năm 2012).

Kết quả khảo sát còn cho thấy tỉ lệ người dân biết về Luật Phòng chống tham nhũng (PCTN) giảm tương đối đáng kể (từ 45% năm 2016 xuống 40% năm 2017).

Và tỉ lệ người dân cho biết chính quyền tỉnh/TP đã xử lý nghiêm túc các vụ việc tham nhũng tại địa phương cũng ở mức thấp (35% năm 2017).

Huy Anh