Giẫm đạp di tích
Thêm một lần nữa, dư luận lại dậy sóng với tấm ảnh hàng chục người cùng leo lên cổng Tò Vò trên đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) để chụp ảnh. Chỉ vì một tấm ảnh đẹp trong tưởng tượng, những vị khách này đang giẫm đạp phúc phần của con cháu, bằng thực tế!
Nhà báo Lê Xuân Thọ
Đây không phải là lần đầu tiên cổng Tò Vò bị ngược đãi như thế, lại lặp lại trong thời gian ngắn. Trong tấm ảnh đang gây bức xúc, tôi đếm có đến 40 người cùng leo lên cổng Tò Vò để chụp ảnh lưu niệm, kiểu “đưa tay đây nào, mãi bên nhau bạn nhé”.
Thật đau, khi những du khách này đoàn kết để cùng thiếu ý thức như vậy!
Nhìn bức ảnh đẹp mà không đẹp trên, tôi lại nhớ chuyện đã xảy đến với cổng vòm Azure Window - một biểu tượng du lịch trên đảo Gozo, Malta.
Hồi năm 2017, chiếc cổng này bị sụp đổ xuống biển sau một cơn bão lớn. Sự việc khiến cho Thủ tướng nước này phải thốt lên rằng “vô cùng đau lòng”, dù nơi này còn nhiều thắng cảnh khác hấp dẫn du khách. Đó, là biểu hiện của sự trân quý những tặng phẩm từ thiên nhiên.
Trước đó một năm, chính quyền Malta để ra lệnh cấm du khách leo lên cổng vòm Azure hay đi thuyền phía dưới cổng. Họ sợ những tác động từ con người sẽ đẩy nhanh tiến trình hư hoại của chiếc cổng này, cùng với sự bào mòn của thiên nhiên.
Cũng tầm khoảng năm ấy, khối đá ông Đụn nằm ở ghềnh đá Bàn Than của xã Tam Hải (huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam) bị sụp đổ. Khối đá này được thiên nhiên tạo vòm gần giống với cổng Tò Vò ở đảo Lý Sơn, và cũng thu hút du khách đến rất đông. Nhưng cái cách mà du khách tranh nhau leo lên vòm khối đá để chụp ảnh, cùng với tác động của sóng biển, khiến cho khối đá này sụp đổ, trở thành ký ức của người dân địa phương.
Bất chấp huyện Lý Sơn khuyến cáo chỉ nên từ 5-7 người chụp ảnh cùng lúc trên vòm cổng, nhưng trong tấm ảnh này, có đến 40 người cùng leo lên cổng Tò Vò để chụp ảnh.
Không rõ là giật mình vì cổng vòm Azure Window và khối đá ông Đụn bị sập hay không, nhưng từ năm 2017, chính quyền huyện Lý Sơn đã cắm biển khuyến cáo. Đại ý, nhiều nhất là chỉ từ 5-7 người lên vòm cổng Tò Vò cùng một lúc để bảo vệ chiếc cổng đá tự nhiên độc đáo này.
Vậy mà nhiều du khách vẫn không để ý, hoặc cố tình phớt lờ, chen chúc nhau lên chụp. Hẳn nhiên, để du khách leo treo lên vòm cổng chụp ảnh, không thể bỏ qua sự vô trách nhiệm của các đơn vị lữ hành, mà đại diện của họ lúc ấy, là các hướng dẫn viên.
Hơn một lần, tôi có góp ý với lãnh đạo huyện Lý Sơn rằng, có lẽ nên cấm du khách leo lên cổng Tò Vò chụp ảnh dù chỉ một người, chứ không thể dừng ở việc khuyến cáo. Và chính quyền, phải truyền tải thông điệp, thôi thúc các hướng dẫn viên phải là người nhắc nhở và nói cho du khách biết.
Đứng trên cái đẹp để chụp ảnh, là giẫm đạp cái đẹp. Huống chi cổng Tò Vò còn là di tích, mà di tích, suy cho cùng là di sản mà con cháu sau này có quyền được thừa hưởng. Đừng để chúng sau này phải ngồi nghe những lời kể, rồi tưởng tượng hay phải xem những bức ảnh được gọi là ảnh tư liệu!
