Giải tỏa điểm nóng khai thác vàng trái phép Bản Loòng

Bãi vàng Bản Loòng.

Chúng tôi có mặt tại thôn Bản Loòng, xã Đường Âm để ghi nhận về tình trạng khai thác vàng trái phép. Bãi vàng nằm trên đỉnh đồi rộng khoảng gần một héc-ta, đây là đất rừng sản xuất của một số hộ dân thôn Nà Loòng. Dấu tích của tình trạng khai thác vàng trái phép còn hiện rõ: Đất đồi bị đào bới nham nhở; cây cối bị đốn hạ; khoảng hai chục hầm vàng chỉ một người chui lọt, tối om được “vàng tặc” dùng cuốc, xẻng khoét sâu vào lòng đất.

Theo đại diện Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Bắc Mê, tình trạng khai thác vàng trái phép tại thôn Bản Loòng được phát hiện từ ngày 18-12-2017. Ngay sau khi phát hiện, huyện Bắc Mê đã tổ chức lực lượng giải tỏa. Đồng thời, thành lập tổ công tác phối hợp chính quyền địa phương canh giữ, kết hợp với tuyên truyền vận động nhân dân không tham gia đào vàng trái phép.

“Vàng tặc” đào nhiều hầm ăn sâu vào lòng đất.

Tuy nhiên, do tin đồn khu vực này có vỉa vàng lớn, đối tượng đào vàng đa phần từ các địa phương khác đến nên khi tổ công tác của huyện rút bớt quân số, bàn giao địa bàn cho tổ công tác của xã quản lý thì các đối tượng lại kéo lên bãi vàng khai thác trái phép, không kể ngày đêm, lễ tết.

Đỉnh điểm, khoảng 20 giờ ngày 12-2 (27 Tết), gần 100 người từ các xã: Yên Thổ (huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng), Thượng Nông, Thượng Giáp (huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang) và người dân địa phương cầm đèn, đuốc, cuốc, xẻng ồ ạt kéo lên bãi vàng, khu vực đất rừng sản xuất của gia đình ông Hoàng Văn Học, thôn Bản Loòng. Một số đối tượng manh động đã dùng đá ném vào nhà ông Học và lán của tổ bảo vệ xã Đường Âm. Không dừng lại ở đó, các đối tượng còn nổ súng đe dọa, sau đó đốt cháy toàn bộ nhà sàn gỗ và nhiều tài sản của gia đình ông Học. Rất may không có thiệt hại về người.

Trước diễn biến phức tạp của vụ việc, ngay đêm 12-2, Bí thư Huyện ủy Bắc Mê Nguyễn Văn Chung cùng lực lượng chức năng của huyện đến hiện trường, triển khai các biện pháp xử lý. Tại bãi vàng, tổ công tác của huyện Bắc Mê còn bị các đối tượng chửi bới, dọa dẫm, ném đá. Tuy nhiên, trước sự quyết liệt của cơ quan chức năng, kết hợp với công tác dân vận nên bãi vàng tạm được giải tỏa, bảo đảm an ninh, trật tự trong khu vực.

Lực lượng Công an canh giữ bãi vàng ngày lẫn đêm.

Sau đó, huyện Bắc Mê đã tăng cường lực lượng Công an huyện, phối hợp xã quản lý, canh giữ bãi vàng trước, trong và sau dịp Tết Nguyên đán nhằm bảo đảm an ninh, trật tự cho nhân dân đón Tết, vui Xuân. Đồng thời, dùng dây thép gai bảo vệ bãi vàng.

Đại úy Lý Văn Thắng, Đội phó Đội xây dựng phong trào, Công an huyện Bắc Mê cho biết, nhiều anh em trong đơn vị không được về ăn Tết vì canh gác tại bãi vàng cả ngày lẫn đêm. Khi có lực lượng Công an canh gác, tình trạng khai thác vàng trái phép tạm lắng. Đến ngày 26-2, sau khi tình hình tại khu vực cơ bản ổn định, chúng tôi rút bớt quân số, bàn giao cho tổ công tác của xã quản lý, chỉ sau vài tiếng, gần 300 người từ địa bàn ba tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng lại rầm rộ kéo lên bãi vàng, nhiều anh em chưa về tới đơn vị lại phải quay vào ngay.

Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Mê Ấu Quốc Công cho biết: Khi nắm được tình hình, thường trực UBND huyện đã vào để chỉ đạo các biện pháp xử lý. Nhưng do lực lượng chức năng mỏng, trong khi đó số lượng người đến đào vàng quá đông, nên tình hình hết sức phức tạp. Các đối tượng kích động, xô đẩy lực lượng chức năng, cố tình cố thủ trong các hầm, lò đào bới đất đem đi. Đến tối cùng ngày, huyện Bắc Mê tăng cường lực lượng, quyết liệt xử lý, tạm giữ một số đối tượng cố tình khai thác vàng trái phép, đưa về trụ sở xã thì tình hình mới ổn định.

Chính quyền địa phương huy động người san lấp miệng hầm vàng.

Như vậy, “vàng tặc” luôn theo dõi sát sao động thái của lực lượng chức năng, chờ cơ hội là ập đến khai thác trái phép.

Có mặt tại bãi vàng vào chiều 27-2, chính quyền địa phương đang huy động lực lượng san lấp các cửa hầm. Khoảng 20 cán bộ, chiến sĩ Công an huyện Bắc Mê phối hợp tổ công tác của xã Đường Âm dựng lán trại tạm canh giữ tại bãi vàng. Đồng thời, kiểm soát chặt chẽ ở các tuyến đường chính, đường mòn dẫn vào bãi vàng. Thế nhưng, trên những vạt đồi lân cận bãi vàng vẫn thấp thoáng bóng dáng người dân, vai khoác bao tải, tay cầm xẻng theo dõi, chờ thời cơ. Nhiều đối tượng còn ngang nhiên đi xe máy vào bãi vàng từ đường chính, nhưng bị lực lượng chức năng chặn lại.

Bí thư Huyện ủy Bắc Mê Nguyễn Văn Chung cho biết: “Nhằm bảo đảm tình hình tại bãi vàng Bản Loòng, huyện chỉ đạo cơ quan chức năng kiên trì thực hiện các phương án xử lý, bố trí lực lượng bảo đảm tình hình an ninh, trật tự. Trong đó, vừa cắt cử lực lượng bảo vệ bãi vàng, vừa tiến hành công tác tuyên truyền, vận động nhân dân. Tăng cường công tác kiểm tra, quản lý hộ khẩu, tạm trú, tạm vắng. Huyện cũng giao cho các tổ chức chính trị, đoàn thể của huyện, xã tuyên truyền, vận động nhân dân, cho người dân ký cam kết không khai thác vàng trái phép”.

Người dân mang bao tải vào bãi vàng được vận động quay về nhà.

Việc giải tỏa bãi vàng Bản Loòng gặp nhiều khó khăn bởi đây là địa hình giáp danh giữa ba tỉnh, hầu hết các đối tượng đều ở Cao Bằng, Tuyên Quang nên rất khó trong công tác vận động, quản lý. Bên cạnh đó, số đối tượng tham gia đông, nhiều thành phần. Trong khi đó lực lượng của huyện, xã mỏng, việc cử lực lượng canh giữ bãi vàng lâu dài rất khó thực hiện, do đó có thể tình trạng khai thác trái phép sẽ tiếp diễn. Điều đáng lo ngại là việc khai thác vàng trái phép theo hình thức hầm lò, tiềm ẩn nguy cơ sập hầm.

Trước tình hình đó, huyện Bắc Mê đã báo cáo vụ việc và đề nghị tỉnh Hà Giang chỉ đạo các ngành chức năng có các giải pháp hỗ trợ huyện giải quyết dứt điểm tình trạng khai thác vàng trái phép tại Bản Loòng.

KHÁNH TOÀN