Giải mã bí ẩn Tử Cấm Thành: Thạch biệt lạp - hệ thống 'còi báo động' đặc biệt trải khắp Cố cung
'Còi báo động' Thạch biệt lạp được thiết kế đặt khắp nơi trong Tử Cấm Thành. Nó được dùng để thông báo hỏa hoạn, động đất, thích khách.
Thạch biệt lạp - "còi báo động" đặc biệt trong Tử Cấm Thành
Tử Cấm Thành là Cố cung thuộc 2 triều nhà Minh và nhà Thanh. Tử Cấm Thành được đặt ở trung tâm Bắc Ninh nên được đảm bảo an ninh vô cùng chặt chẽ. Hệ thống an ninh trong Tử Cấm Thành được phủ dày đặc để ngăn chặn kẻ thù tấn công cũng như thông báo các thảm họa, thiên tai như cháy, động đất...
Trong Tử Cấm Thành có nhiều loại cảnh báo, ví dụ như Bạch tháp tín pháo, Tín pháo được đặt trên núi Bạch Tháp, nằm ở phía Tây Bắc Tử Cấm Thành và cũng rất gần Tử Cấm Thành.
Chỉ cần nhận được lệnh bài yêu cầu nã pháo khi Tử Cấm Thành "có biến", các pháo thủ sẽ lập tức bắn pháo lên trời. Đội thị vệ đóng quân ở kinh thành sau khi nghe thấy tiếng pháo sẽ nhanh chóng tập hợp vào vị trí, kịp thời phòng thủ, ngăn chặn kẻ thù.
Ngoài ra, Tử Cấm Thành còn yêu bài và hợp phù, trên mặt khắc thông tin thân phận của người được phép ra vào Tử Cấm Thành. Các binh sĩ canh cửa lớn Tử Cấm Thành sẽ tra thông tin trên thẻ, người mang thẻ. Những trường hợp vi phạm sẽ bị phạt nặng.
Thạch biệt lạp là hệ thống còi cảnh báo trong Tử Cấm Thành.
Trong Tử Cấm Thành có một hệ thống cảnh báo tình trạng có thích khách, hỏa hoạn, động đất vô cùng ưu việt là Thạch biệt lạp.
Thạch biệt lạp được coi là "thần khí cảnh báo". Thạch biệt lạp có tốc độ truyền tin nhanh, có thể lập tức truyền thông tin đến các vị trí quan trọng trong cung. Có thể ví nó giống như chuông báo động ngày nay.
Thạch biệt lạp có tên gọi khác là Thạch hải sáo, được cải tạo từ các trụ đá ở các lan can đá của Tử Cấm Thành. Chúng là một trụ đá ngắn nối giữa các lan can hoặc lan can giữa các kiến trúc trong Tử Cấm Thành.
Thạch biệt lạp có thể được chế tạo từ gỗ hoặc đá. Song Thạch biệt lạp trong Cố cung thường được làm từ đá Hán Bạch Ngọc.
Được biết, các trụ đá này có 2 bộ phận thân và đầu. Đầu đá có hình dạng hoa sen, được khắc 24 đường vân, tượng trưng cho 24 khí tiết nên còn được gọi là đầu trụ 24 khí tiết.
Khi được chế tạo thành Thạch biệt lạp thì các đầu hoa thì sẽ bị đục khoét rỗng bên trong giống như một quả bầu rỗng. Các trụ đá cũng có số lỗ khác nhau. Có trụ có 1 lỗ, trụ 2 lỗ, trụ 3 lỗ. Chúng được xếp tùy ý, không theo bất cứ trật tự nào cả.
Cho đến thời điểm hiện tại, nếu vào trong Tử Cấm Thành tham quan du khách vẫn thấy nhiều trụ đá còn tồn tại. Nhưng do chúng không quá bắt mắt nên ít người để ý.
Các nhà sử học Trung Quốc cho biết, Thạch biệt lạp được thiết kế để cảnh báo nguy hiểm. Hình dạng của chúng giống một bông hoa bằng đá. Ở những trụ đá này phía trên đều được đục lỗ, trong ruột rỗng. Thông qua việc phát ra âm thanh để cảnh báo hỏa hoạn, người lạ xâm nhập...
Thạch biệt lạp được sử dụng như thế nào?
Thạch biệt lạp được chế tạo vào thời Hoàng đế Thuận Trị. Khi đó, ông yêu cầu các thị vệ canh giữ trong và ngoài Tử Cấm Thành chế tạo ra "còi báo động" chia làm 3 vòng trong - ngoài - trước.
Khi gặp phải tình huống cần cảnh báo, thái giám hoặc đội ngũ phụ trách trong nội cung sẽ dùng chiếc tù hình sừng trâu cắm vào lỗ hổng của Thạch biệt lạp và thổi thành tiếng.
Nhưng tiếng "u... u... u..." phát ra liên tục và truyền đi khắp nội cung. Nó là hệ thống cảnh báo chuyên dụng trong cung. Nó được thiết lập đến các cơ quan an ninh đầu mối trong ngoài nội cung.
Do đó, khi cần báo động, người trong cung chỉ cần đến trụ đá và thổi, tiếng vang sẽ đi khắp nơi báo động nguy hiểm.
Thạch biệt lạp được đặt khắp nơi trong Cố cung, không có quy tắc nhất định.
Cách thông tin bằng Thạch biệt lạp được phân tích như sau:
Bước thứ nhất: Thị vệ canh ở Ngọ Môn sẽ thổi Thạch biệt lạp cảnh báo. Âm thanh sẽ lan đến quảng trường trước điện Thái Hòa.
Bước thứ hai: Thị vệ canh ở điện Thái Hòa nghe âm thanh sẽ thổi qua Thạch biệt lạp. Âm thanh truyền đến Đông Hoa Môn, Tây Hoa Môn, điện Thái Hòa, điện Trung Hòa, điện Bảo Hòa và Càn Thanh Môn.
Bước thứ ba: Thị vệ canh giữ Càn Thanh Môn nghe tiếng cảnh báo sẽ thổi tiếp Thạch biệt lạp. Âm thanh sẽ truyền đến Cảnh Vận môn, Long Tông môn và Khôn Ninh môn.
Bước thứ 4: Thị vệ canh giữ Khôn Ninh môn nghe tiếng cảnh báo sẽ thổi tiếp Thạch biệt lạp. Âm thanh sẽ truyền đến Thần Vũ môn. Như vậy, toàn Tử Cấm Thành sẽ được báo động.
Theo các chuyên gia, với hệ thống Thạch biệt lạp dày đặc như vậy, nếu quân địch tiến vào cố cung thì chỉ trong 1 phút, toàn bộ Tử Cấm Thành sẽ được cảnh báo nguy hiểm.
Thời vua Gia Khánh, Thạch biệt lạp đã được đưa vào sử dụng khi Thiên lý giáo tấn công Tử Cấm Thành. Nhờ Thạch biệt lạp mà gần nghìn binh sĩ tập hợp cùng vũ khí trong cung, chiến đấu một trận chiến khốc liệt với các tín đồ Thiên lý giáo.
