Giải Biếm họa báo chí Việt Nam: 'Nóng' chuyện ứng xử trên mạng xã hội

Nhà báo Lê Quốc Minh - Phó Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam phát biểu tại lễ tổng kết, trao Giải Báo chí biếm họa Viêt Nam - Cúp Rồng Tre lần thứ năm. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Lễ tổng kết, trao giải và triển lãm Giải Biếm họa báo chí Việt Nam - Cúp Rồng Tre lần thứ năm đã diễn ra tại Trung tâm Thông tấn Quốc gia (số 5 Lý Thường Kiệt, Hà Nội).

Có chủ đề “Ứng xử văn hóa, xã hội văn minh,” Giải Biếm họa báo chí Việt Nam - Cúp Rồng Tre lần thứ năm do Báo Thể thao và Văn hóa (Thông tấn xã Việt Nam) tổ chức.

Nóng chuyện mạng xã hội

Sau tám tháng phát động (từ tháng 4-12/2018), ban tổ chức đã nhận được gần 400 tác phẩm dự thi của 50 tác giả. Điều đó cho thấy sức hút của cuộc thi cũng như khả năng sáng tạo tranh biếm họa của các họa sỹ chuyên nghiệp và không chuyên trên khắp cả nước.

Căn cứ vào chất lượng tranh, ban tổ chức đã trao một giải nhất, hai giải nhì, hai giải ba và bốn giải khuyến khích.

Tác phẩm "Chực chờ" của họa sỹ Lê Diệu Bang giành giải nhất. (Ảnh: BTC)

Các tác phẩm dự thi đã khơi gợi trúng những vấn đề bức xúc trong xã hội thời gian vừa qua, tập trung vào văn hóa ứng xử trong các lĩnh vực như: văn hóa ứng xử nơi công cộng (lễ hội, giao thông), văn hóa ứng xử nơi cơ quan, công sở (đặc biệt là ứng xử trong bệnh viện, trường học…) và văn hóa ứng xử trên mạng xã hội.

Ông Lê Xuân Thành - Tổng Biên tập Báo Thể thao và Văn hóa, Trưởng ban tổ chức giải thưởng cho biết: “Các tác phẩm dự thi không chỉ đề cập đến những vấn đề, câu chuyện thời sự mà còn chỉ ra, lý giải căn nguyên của những vấn đề này.”

Theo thống kê của ban tổ chức, khoảng 30% số tranh dự thi đã chọn đề tài văn hóa ứng xử trên mạng xã hội, trong đó tiêu biểu là tác phẩm của các họa sỹ: Hữu Lộc, Nguyễn Đức Trí, Lê Diệu Bang, Lê Đức Hùng… Những hành vi ứng xử lệch lạc trên mạng xã hội cũng như những mặt trái của mạng đã được các họa sỹ thể hiện bằng những hình ảnh trực quan, sinh động.

“Đây là câu chuyện ‘nóng,’ vấn đề nhức nhối của xã hội trong thời gian qua khi việc đăng tải, lan truyền tin giả, cách hành xử thiếu văn hóa, văn minh, vi phạm đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật diễn ra tràn lan, để lại những hậu quả nghiêm trọng, đòi hỏi các nhà quản lý phải có biện pháp chấn chỉnh,” ông Hồ Quang Lợi - Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh.

Sức mạnh của tranh biếm họa

Theo nhà báo Lê Quốc Minh - Phó Tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam, cuộc thi đã cho thấy sự quan tâm của xã hội với tranh biếm họa nói riêng và tranh biếm họa trên báo chí nói riêng. Các tác giả đã phát huy sức mạnh của tranh biếm họa để phê phán những biểu hiện lệch lạc trong văn hóa ứng xử, đồng thời cổ vũ những hành động văn hóa, văn minh trong các quan hệ ứng xử trong xã hội hiện nay, gửi gắm mong ước về môi trường xã hội văn minh.

Có cùng quan điểm trên, ông Hồ Quang Lợi khẳng định: “Tranh biếm họa vẫn thực sự là một vũ khí sắc bén trong tay các nhà báo, họa sỹ và cơ quan báo chí. Thành công của giải thưởng lần này cho thấy sức sáng tạo của lực lượng họa sỹ vẽ tranh biếm họa vẫn rất dồi dào. Các tác giả đã đưa những vấn đề ‘nóng’ của xã hội ra trước công luận bằng những bức tranh đôi khi chỉ được in với khổ nhỏ nhưng có khả năng tác động trực diện đến nhận thức của công chúng.”

Tác phẩm "Lịch chăm mẹ ốm" của họa sỹ Nguyễn Đức Trí được trao giải khuyến khích. (Ảnh: BTC)

Giải Biếm họa báo chí Việt Nam được tổ chức nhằm tiếp tục khích lệ phong trào sáng tác tranh biếm họa; đồng thời đưa trở lại và phát huy hơn sức mạnh của thể loại tranh biếm họa báo chí.

Nhà báo Lê Quốc Minh cho biết, tranh biếm họa trên báo chí ở Việt Nam có lịch sử gần 100 năm, tính từ khi lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sử dụng tranh biếm họa phục vụ mục đích đấu tranh chống thực dân Pháp xâm lược trên báo Le Paria năm 1922. Từ đó đến nay, tranh biếm họa luôn khẳng định được vị trí quan trọng trong việc tuyên truyền, đấu tranh chống lại những điều tiêu cực.

“Sau một thời kỳ chững lại (do tốc độ phát triển của các thiết bị điện tử…), hiện nay, tranh biếm họa đang dần lấy lại vị thế trên mặt báo dù có nhiều khác biệt so với trước đây. Hiện nay, tranh biếm họa không chỉ xuất hiện trên báo in mà hiện diện cả trên cả báo điện tử với sự tương tác, lan truyền rộng rãi. Sự tiên phong của Báo Thể thao và Văn hóa trong việc tổ chức lại Giải Biếm họa báo chí Việt Nam-Cúp Rồng Tre là cú hích quan trọng thúc đẩy sự phát triển của biếm họa báo chí,” nhà báo Lê Quốc Minh nhấn mạnh.

Cùng với việc in thành tập, Ban Tổ chức và Hội đồng Giám khảo Giải thưởng đã chọn 60 tranh tiêu biểu để triển lãm tại sảnh Trung tâm Thông tấn Quốc gia, số 5 Lý Thường Kiệt, Hà Nội ngày 11/1.

Sau đó, trong 2 ngày cuối tuần từ 12-13/1, triển lãm sẽ được mang ra Phố đi bộ Hồ Gươm (đoạn trước tòa nhà số 2 Lê Thái Tổ) nhằm lan truyền thông điệp "Ứng xử văn hóa; Xã hội văn minh" tới cả cộng đồng./.

Danh sách giải thưởng Giải Biếm họa báo chí Việt Nam - Cúp Rồng Tre lần thứ năm:

Giải nhất:Tác phẩm “Chực chờ” của họa sỹ Lê Diệu Bang.

Giải nhì:
- Tác phẩm“Chung sức” của họa sỹ Đỗ Anh Dũng.
- Tác phẩm“Khi đời tư cũng thành …món ăn nhanh” của họa sỹ Nguyễn Mạnh Tiến.

Giải ba:
- Tác phẩm“Dê đen và Dê trắng” của họa sỹ Trần Hải Nam.
- Tác phẩm“Trật tự đô thị” của họa sỹ Nguyễn Minh Đông.

Giải khuyến khích:
- Tác phẩm “Lịch chăm mẹ ốm” của họa sỹ Nguyễn Đức Trí.
- Tác phẩm "Không lời" của họa sỹ Nguyễn Duy Sơn.
- Tác phẩm “Nhào Dzô…” của họa sỹ Nguyễn Hữu Lộc.
- Tác phẩm "Dư luận" của họa sỹ Lê Đức Hùng.

An Ngọc (Vietnam+)