'Giải bài toán' nợ công nông thôn mới

Báo Nghệ An có cuộc trao đổi với đồng chí Đặng Ngọc Bình - Ủy viên BTV Huyện ủy, Phó Chủ tịch UBND huyện, Phó ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện Quỳnh Lưu.

Một số hộ dân nghề mộc truyền thống ở xã Quỳnh Nghĩa đầu tư máy chạm khắc gỗ tự động, nâng cao hiệu quả sản xuất.

P.V: Đồng chí có thể cho biết, kết quả đến thời điểm này mà huyện Quỳnh Lưu đã nỗ lực đạt được trong việc thực hiện mục tiêu Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXVII đề ra đến năm 2020 trở thành huyện nông thôn mới?

Đồng chí Đặng Ngọc Bình: Đại hội Đảng bộ huyện Quỳnh Lưu lần thứ XXVII xác định mục tiêu trở thành huyện nông thôn mới vào năm 2020. Đây là mục tiêu lớn, quyết tâm cao của toàn Đảng bộ và nhân dân huyện nhà. Đặt ra mục tiêu này, Quỳnh Lưu đã căn cứ vào thực tiễn với kết quả sau 5 năm triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM, đã có 12 xã về đích, số xã từ 13 - 16 tiêu chí có 16 xã và như vậy đến năm 2020 Quỳnh Lưu sẽ có 27 xã về đích là có thể đạt được (đạt 75% số xã của huyện) và căn cứ theo Quyết định 491- QĐ/TTg thì sẽ đạt huyện NTM.

Để thực hiện được mục tiêu này, ngoài 5 chương trình trọng tâm toàn khóa XXVII nhằm phát triển toàn diện kinh tế - xã hội, củng cố hệ thống chính trị thì duy nhất dự kiến chỉ ban hành 01 nghị quyết đó là Nghị quyết của BCH về xây dựng nông thôn mới. Dự thảo Nghị quyết đã được BTV, BCH cho ý kiến để ban hành, tuy nhiên với việc Chính phủ ban hành Quyết định số 558-QĐ/TTg ngày 5/4/2016 quy định huyện nông thôn mới phải có 100% số xã về đích thì cuối nhiệm kỳ đạt mục tiêu huyện NTM vào năm 2020 là không thể đối với huyện Quỳnh Lưu.

Không thể ban hành nghị quyết trong điều kiện khách quan như vậy, nhưng Quỳnh Lưu vẫn thể hiện quyết tâm cao trong việc thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới và BCH Đảng bộ sẽ thông qua Đề án xây dựng nông thôn mới trong tháng 11. Mặc dù không ban hành nghị quyết nhưng Quỳnh Lưu vẫn trung thành, quyết tâm thực hiện mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXVII đề ra, trong đó đã và đang bám thực hiện tốt theo Quyết định 558-QĐ/TTg và một số tiêu chí mà địa phương có điều kiện sẽ vượt cao hơn.

Quyết tâm cao của Đảng bộ huyện và các đảng bộ cơ sở trực thuộc trong việc thực hiện Chương trình Mục tiêu NTM đã có kết quả: năm 2015 là 6 xã về đích, năm 2016 có thêm 3 xã. Xã Quỳnh Đôi sau khi đạt chuẩn NTM đang tiến hành các bước xây dựng xã NTM kiểu mẫu.

Chất lượng cuộc sống vật chất và tinh thần của người dân đã được cải thiện đáng kể, thu nhập bình quân từ 15 - 16 triệu đồng đã nâng lên 26,5 triệu đồng/người/năm, cá biệt có những xã thu nhập bình quân đạt trên 30 triệu đồng/người/năm. Tiêu chí hộ nghèo còn 2,3% (tiêu chí cũ) đến hết năm 2016 sẽ đạt dưới 5% (tiêu chí mới).

P.V: Vừa qua, tại một số cuộc tiếp xúc cử tri của đại biểu QH, đại biểu HĐND tỉnh tại địa bàn, cử tri phản ánh tình trạng một số xã đã về đích NTM nhưng công nợ quá lớn, ảnh hưởng đến tính bền vững của các tiêu chí cũng như trật tự an toàn xã hội. Vấn đề này, đồng chí Nguyễn Đắc Vinh - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh cũng chỉ đạo kiểm tra làm để làm rõ. Vậy huyện Quỳnh Lưu đã giải quyết như thế nào?

Đồng chí Đặng Ngọc Bình: Ngay sau khi có thông tin từ tiếp xúc cử tri và sự chỉ đạo của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Thường trực Huyện ủy đã chỉ đạo UBND huyện kiểm tra tình hình dư luận. Theo đó, UBND huyện đã giao nhiệm vụ cho 2 phòng NN&PTNT và phòng Tài chính kế hoạch phối hợp kiểm tra thực tế cơ sở các xã có thông tin nợ công NTM quá lớn.

Tại xã NTM Quỳnh Hậu, trước đó có thông tin nói rằng nợ công NTM ở đây trên 25 tỷ đồng, tuy nhiên, qua kiểm tra toàn diện các công trình hạng mục thì tổng số nợ công tại xã này là 8,8 tỷ đồng. Sở dĩ số công nợ vượt cao đó là do quá trình tổng hợp báo cáo của Mặt trận Tổ quốc xã đã đưa vào dự toán một số công trình "hậu" nông thôn mới của các năm 2015 - 2016 đang dở dang chưa quyết toán.

Từ thông tin nợ công nông thôn mới này UBND huyện cũng đã chỉ đạo kiểm tra toàn bộ nợ công của các xã đã về đích nông thôn mới, chỉ đạo yêu cầu các xã trình giải pháp, phương án trả nợ. Theo đó hiện nay, xã có nợ công NTM cao nhất là xã Quỳnh Bảng (9,3 tỷ đồng), xã Ngọc Sơn (9 tỷ đồng), xã thấp nhất là xã Quỳnh Minh (1 tỷ đồng); các xã còn lại giao động từ 3-5 tỷ đồng.

Căn cứ vào thực tế số nợ công, UBND huyện yêu cầu các xã phân tích các nguồn vốn. Theo đó, làm rõ từng hạng mục các nguồn vốn do ngân sách Trung ương, ngân sách tỉnh, huyện; các nguồn khác gồm tiết kiệm chi; xây dựng kế hoạch đấu giá đất ở 12 xã đã xây dựng được kế hoạch và nguồn thông qua việc đóng góp của nhân dân.

Đường giao thông nông thôn mới ở xã Quỳnh Đôi (Quỳnh Lưu).

P.V:Rõ ràng để hạn chế nợ công và hướng tới mục tiêu xây dựng huyện nông thôn mới bền vững thì giải pháp phát triển sản xuất, nâng cao đời sống, thu nhập cho người dân là quan trọng và quyết định nhất. Về vấn đề này Quỳnh Lưu đã và đang có những định hướng gì thưa đồng chí?

Đồng chí Đặng Ngọc Bình: Mặc dù Quỳnh Lưu đang nỗ lực tích cực thực hiện mục tiêu huyện NTM mà Nghị quyết Đại hội đã đề ra. Tuy nhiên, không vì thế mà cố hoàn thành các tiêu chí bằng mọi giá. Thí dụ, năm 2017 có 3 xã đăng ký về đích NTM gồm Quỳnh Giang, Quỳnh Tam và Quỳnh Văn, tuy nhiên, qua rà soát thực tế huyện chỉ chọn 2 xã về đích.

Trong quá trình thực hiện các tiêu chí NTM, chúng tôi ưu tiên tiêu chí thu nhập của bà con. Vì vậy, ở các địa phương đặc thù, điều kiện lợi thế phát triển khác nhau, huyện khuyến khích phát triển tối đa những lợi thế với các giải pháp kích cầu bằng cơ chế chính sách hỗ trợ sản xuất, tổ chức các lớp tập huấn trang bị thêm kỹ năng, khả năng phát triển sản xuất cho bà con và hoàn thiện quy hoạch kêu gọi các doanh nghiệp, các nhà đầu tư đầu tư vào hệ thống hạ tầng nuôi trồng thủy sản, khu neo đậu tránh trú bão, mở rộng bến cảng, nạo vét lạch Thơi...

Đặc biệt, trong số 5 chương trình trọng tâm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXVII, thì có đến 3 chương trình về phát triển kinh tế, tăng thu nhập cho bà con và cuối cùng là mục tiêu xây dựng NTM bền vững. Đó là các chương trình đề án: đẩy mạnh ứng dụng KHKT, nông nghiệp công nghệ cao, đưa cơ giới hóa vào phát triển sản xuất nông nghiệp; đề án xây dựng và phát triển thương hiệu hàng hóa đặc sản Quỳnh Lưu mà trước mắt là cho 3 loại sản phẩm: dứa quả, nước mắm và mực khô Quỳnh Lưu và đề án tập trung thu hút các nguồn lực xây dựng NTM.

Như vậy, có thể nói rằng, thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM trong bối cảnh khó khăn chung về nguồn lực thì bằng những giải pháp linh hoạt, sáng tạo Quỳnh Lưu đã thực hiện khá thành công. Từ thực tế sau hơn 5 năm triển khai NTM, huyện đã tạo được chuyển biến tích cực trong nhận thức, tư tưởng của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Với phương châm tiếp tục xây dựng NTM bền vững trên cơ sở kiểm soát tình hình nợ công, không ngừng đầu tư phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân... Quỳnh Lưu đang thực hiện có hiệu quả mục tiêu Đại hội Đảng bộ huyện nhiệm kỳ 2015 - 2020 đề ra.

P.V: Cảm ơn đồng chí!

Ông Nguyễn Hồ Lâm - Phó CVP điều phối NTM Nghệ An: Để kiểm soát có hiệu quả tình hình nợ công tăng nhanh trong xây dựng nông thôn mới, chúng tôi vừa đẩy mạnh tuyên truyền cho các xã để họ có phương án giải trình nguồn lực, đồng thời quá trình thẩm định xã về đích, chúng tôi yêu cầu các thành viên hội đồng làm chặt chẽ hơn. Đối với những xã nợ trên 5 tỷ đồng mà không rõ phương án trả nợ, hoặc phương án đó xét thấy không khả thi Đoàn thẩm tra kiên quyết không trình hồ sơ để Chủ tịch UBND tỉnh phê chuẩn.

Ông Hồ Văn Hóa - Chủ tịch UBND xã Quỳnh Hậu, Quỳnh Lưu: Qua sự việc thông tin nợ công trong xây dựng NTM sai so với thực tế quá lớn, Thường trực Đảng ủy xã đã họp rút kinh nghiệm với sự có mặt của đại diện MTTQ và các đoàn thể CT-XH. Bên cạnh đảm bảo chuẩn trong tính toán các nguồn lực, quy định phát ngôn thì xã Quỳnh Hậu cũng đã bàn và có giải pháp khả thi giải quyết nợ công NTM, báo cáo phương án lên UBND huyện.

Hữu Nghĩa

(Thực hiện)