Giá khí hóa lỏng tăng đột biến gây khủng hoảng năng lượng ở nhiều nước châu Á
Giá khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) trên thị trường giao ngay châu Á đã tăng gần 10 lần so với mức giá bình quân vào mùa hè các năm...
Các nước nhập khẩu LNG châu Á phải cạnh tranh với châu Âu - nơi đang quay cuồng trong khủng hoảng khí đốt do nguồn cung từ Nga bị siết chặt - Ảnh: Reuters
Theo Nikkei Asia, giá khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) trên thị trường giao ngay châu Á đã tăng gần 10 lần so với mức giá bình quân vào mùa hè các năm, gây ra tình trạng thiếu cung trầm trọng tại nhiều quốc gia mới nổi không có nguồn ngoại tệ dồi dào.
Giá LNG giao ngay ở thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc và các nền kinh tế lớn khác ở châu Á hiện dao động trên dưới 40 USD cho 1 triệu BTU (đơn vị nhiệt Anh). Thứ Tư tuần trước (27/7), giá này tăng vọt lên 50 USD – mức cao chưa từng thấy kể từ đầu tháng 3, thời điểm ngay sau khi chiến tranh ở Ukraine nổ ra.
Vì nhu cầu LNG thường đạt đỉnh vào mùa đông, giá giao ngay thường rẻ hơn vào mùa hè. Cho đến trước năm 2020, giá LNG giao ngay bình quân là khoảng 5 USD/một triệu BTU.
Giá khí đốt tăng vọt ở châu Âu cũng ảnh hưởng đến giá cả ở châu Á. Vào cuối tháng 7, Nga đã giảm 80% lượng khí đốt cung cấp cho Đức với lý do đường ống gặp vấn đề kỹ thuật.
Giá khí đốt trên sàn TTF của Hà Lan – mức chuẩn ở châu Âu – có thời điểm tăng lên tới gần 65 USD/một triệu BTU, gấp 2,7 lần so với mức thấp nhất của tháng 6.
Theo đó, các quốc gia châu Á mua LNG của Mỹ và một số nguồn khác phải nâng giá chào mua để giành được nguồn cung.
Tại Nhật Bản và Hàn Quốc, các nước nhập khẩu LNG lớn, chi phí sản xuất điện tăng lên gây ra những tác động kinh tế tiêu cực. Tác động này càng nặng nề hơn ở những nước mới nổi không có nguồn ngoại tệ dồi dào.
Theo dữ liệu từ Kepler, từ tháng 1 đến tháng 7/2022, Pakistan nhập khẩu 4,25 triệu tấn LNG, giảm 18% so với cùng kỳ năm trước. Ngoài ra, quốc gia này cũng ngừng bỏ thầu mua 10 lô hàng LNG dự kiến nhập khẩu trong giai đoạn tháng 7-9 do giá tăng.
“Pakistan không đủ khả năng tài chính để mua LNG ở mức giá cao như hiện tại do sự hạn chế trong nguồn dự trữ ngoại tệ phân bổ cho nhiên liệu”, Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif phát biểu tại một cuộc họp thảo luận về tình hình năng lượng trong nước vào tháng trước.
Nhập khẩu LNG của Bangladesh, Ấn Độ và các quốc gia mới nổi khác cũng đã giảm xuống dưới mức của năm trước.
“Ngoại trừ Ấn Độ - nơi than chiếm phần lớn hoạt động sản xuất điện, việc giảm nhập khẩu khí đốt có thể trực tiếp gây ra một cuộc khủng hoảng điện”, giám đốc dự án của Tập đoàn Dầu, Khí đốt và Kim loại Quốc gia Nhật Bản, ông Yutaka Shirakawa, nhận định.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), khí đốt chiếm 46% hoạt động sản xuất điện của Pakistan năm 2019, trong khi tỷ lệ này của Bangladesh là 81%. Tình trạng mất điện kéo dài tới nửa ngày đang ảnh hưởng đến nhiều khu vực ở cả hai quốc gia này.
Tình trạng thiếu khí đốt và thiếu điện đã giáng một đòn mạnh vào các ngành công nghiệp tại các quốc gia này. Sản lượng ngành dệt may của Pakistan tháng trước đã giảm một nửa, gây thiệt hại ít nhất 1 tỷ USD.
Theo Hiệp hội các nhà máy dệt của Pakistan, nước này có nguy cơ lớn mất đi nhiều khách hàng. Điều này có thể gây ra một vòng luẩn quẩn khi khiến nguồn ngoại hối của quốc gia này tiếp tục giảm, vì thế càng khó mua năng lượng.
Trong báo cáo triển vọng kinh tế công bố tuần trước, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã hạ dự báo tăng trưởng của các nền kinh tế mới nổi châu Á năm nay xuống 4,6%, từ mức dự báo 5,4% đưa ra hồi tháng 4.
“Tình trạng thiếu năng lượng sẽ cướp đi nguồn sức mạnh kinh tế của các quốc gia này. Việc này càng kéo dài càng gây tác động tồi tệ hơn tới các nền kinh tế mới nổi”, nhà kinh tế trưởng Osamu Tanaka tại Viện nghiên cứu Dai-ichi Life, nhận định.
Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc là ba nước tiêu thụ LNG lớn nhất ở châu Á. Trước đây, các nước này phản ứng với việc giá LNG tăng bằng cách hạn chế nhu cầu. Tuy nhiên, gần đây các nước này đang đẩy mạnh mua hàng để chuẩn bị cho mùa đông”, công ty nghiên cứu năng lượng Rim Intelligence có trụ sở tại Tokyo (Nhật Bản), cho biết.
Theo một nguồn tin của Nikkei Asia, Korea Gas của Hàn Quốc và các công ty lớn khác đang mua một số lượng lớn LNG. Việc này làm hạn chế hơn nữa khả năng tiếp cận mặt hàng này của các nền kinh tế mới nổi.
Một cơ quan giám sát độc lập ở Australia đầu tuần này đã đề xuất Chính phủ nước này áp đặt hạn chế xuất khẩu LNG. Hiện vẫn phải chờ xem liệu Chính phủ Australia có hành động theo khuyến nghị này hay không. Tuy nhiên, thông tin này làm dấy lên lo ngại về tình trạng thiếu hụt LNG toàn cầu, cũng như gây ra những xung đột ngoại giao lớn nếu các nước mới nổi tìm tới Nga để nhập khẩu LNG.
