'Giá cát-xê của tôi tăng sau khi Hoài Lâm hát Hoa nở không màu'

2020 là năm thành công với nhạc sĩ Nguyễn Minh Cường. Giữa bối cảnh thị trường âm nhạc khá ảm đạm, nhạc sĩ có Hoa nở không màu và Buồn làm chi em ơi do Hoài Lâm thể hiện được khán giả yêu thích. Ngoài ra, anh thực hiện album Nhật ký cảm xúc hay live concert Nguồn yêu có sự tham gia của Minh Tuyết, Trung Quân, Hòa Minzy...

Nhìn nhận về thị trường âm nhạc, Nguyễn Minh Cường đánh giá Vpop 2020 chưa có nhiều dấu ấn so với năm trước đó.

"Nghệ sĩ đổ xô vào rap, thị trường càng bão hòa"

- Nửa đầu năm không có gì để nói vì dịch bệnh. Nửa cuối năm và thời điểm hiện tại, thị trường âm nhạc bùng nổ. Tuy nhiên, có thể vẫn do hậu quả của Covid-19, mọi người chưa có sự chuẩn bị kỹ lưỡng nên dù nhiều sản phẩm ra mắt nhưng nếu để so với năm trước, Vpop chưa có dấu ấn nổi bật.

Kể cả sản phẩm của tôi, mọi người nói là hit nhưng tôi lại thấy rất bình thường so với mặt bằng chung. Tôi đánh giá Hoa nở không màu về cả chuyên môn lẫn hiệu ứng đều không bằng Cả một trời thương nhớ.

- Tôi chưa bao giờ coi Hoa nở không màu là một thành công. Đầu tiên, bài hát ra đúng thời điểm câu chuyện đời tư của Hoài Lâm gây chú ý. Thứ hai đúng như bạn nói, thị trường quá im ắng và giai điệu của Hoa nở không màu thì gần gũi. Nhiều yếu tố cộng hưởng tạo nên thành công.

Ngoài ra, không thể phủ nhận Hoài Lâm hát quá hay. Bản thu cuối cùng không chỉnh sửa nhiều và giọng hát mộc mạc của Hoài Lâm chinh phục khán giả.

- Có thể là như vậy. Do đó, nhiều người hỏi tôi năm nay có muốn nhận giải thưởng nào không. Tôi trả lời là nếu có, tôi muốn dành tất cả giải thưởng đó cho Hoài Lâm.

Theo nhạc sĩ Nguyễn Minh Cường, thị trường âm nhạc năm qua khá im ắng, vì thế Hoa nở không màu đã thành công. Ảnh: NVCC.

- Tôi tự nhìn nhận mình chưa ở tầm nào để đánh giá sự lao động nghệ thuật của người khác. Tôi chỉ cho rằng âm nhạc là như vậy, có năm này năm kia. Có những năm, bài nào ra cũng tầm trung, ngược lại có năm bài nào cũng xuất sắc. Hơn nữa, cảm xúc người nghe cũng thay đổi từng năm. Do đó, ca sĩ rất áp lực để theo thị trường.

Với nửa cuối năm nay, mọi người gần như chạy đua. Mà chạy đua thì rất khó để đầu tư đầy đủ về mặt thời gian. Sản phẩm ra mắt hơi bị gấp gáp, vì thế hình ảnh, nội dung chưa đáp ứng được.

- Thật ra, rap đã thành công từ nhiều năm qua. Cộng đồng fan của rap, underground không hề nhỏ. Tuy nhiên, năm qua với 2 chương trình lên sóng, rap tới gần với truyền thông và mạng xã hội hơn. Nhưng dù vậy, các dòng nhạc khác không hề lép vế. Họ vẫn có đời sống riêng, bùng nổ trong cộng đồng của họ. Chỉ là về mặt truyền thông, mọi người đang đổ dồn vào rap nhiều hơn.

Tôi cho rằng nổi trội nhất năm qua vẫn là ballad. Ballad là trường tồn, vĩnh cửu. Chúng tôi vẫn hay trêu nhau như vậy. Năm qua có nhiều bài rap hay, nhưng để đi vào đời sống khán giả thì vẫn là ballad. Người Việt Nam vẫn chuộng ballad.

- Tôi nghĩ như vậy, vì thị hiếu khán giả Việt thích nghe nhạc buồn. Khi vui người ta cũng thích nghe nhạc buồn. Khi buồn họ lại càng tìm đến nhạc buồn.

Năm qua, rap lên ngôi. Nghệ sĩ đổ xô vào rap, hầu hết MV đều có rap. Như thế khiến âm nhạc càng bão hòa. Tôi cũng thích rap nhưng không chạy theo mà tiếp tục gieo trồng hạt giống của mình. Tôi nghĩ cứ nỗ lực, kiên trì với con đường đã chọn.

"Tôi không định giá ca khúc dựa trên vị trí của bản thân"

- Muốn đi theo con đường nghệ thuật chân chính thì phải có sự đầu tư. Cuộc sống của tôi không quá khá giả nhưng vì đam mê sáng tác nên cũng phải dành dụm. Với album đầu năm tôi phát hành, tôi dành dụm từ đầu năm 2019.

Còn với Nguồn yêu, tôi thực hiện được nhờ số tiền tích lũy trong suốt năm 2020. Năm qua tôi may mắn có những ca khúc được khán giả yêu thích, nên kinh tế cũng khá hơn.

Nhạc sĩ thường hợp tác với Hòa Minzy, Ali Hoàng Dương... Ảnh: NVCC.

- Nhạc sĩ bán bài hát cho ca sĩ. Khi bán độc quyền, ca sĩ có quyền kinh doanh ca khúc, bao gồm nhạc chuông, nhạc chờ. Trong khi đó, nhạc sĩ giữ lại quyền tác giả. Những tác giả như tôi chỉ kiếm được một khoản nhỏ đủ để trang trải cuộc sống và tiếp tục nuôi dưỡng niềm đam mê mà thôi.

Nếu may mắn có hit, nhạc sĩ tiếp nhận nhiều cơ hội hơn, đặc biệt từ các nhãn hàng, đơn đặt viết nhạc quảng cáo… Tuy nhiên, số lượng nhạc sĩ hiện tại rất đông, mỗi nhãn hàng thường chỉ tìm đến một người, do đó sự cạnh tranh cũng rất cao và phải may mắn mới nhận được hợp đồng.

- Không thể phủ nhận tôi tăng mức giá cát-xê. Bây giờ, nhiều ca sĩ và nhãn hàng tìm tới tôi hơn. Hiện tại tôi chọn lọc lại, viết ít hơn nhưng tập trung cho chất lượng.

Tuy nhiên, kể cả tăng rồi, giá của tôi cũng không cao lắm đâu, ở mức trung bình thôi. So với mặt bằng chung của giới nghệ thuật, thu nhập của nhạc sĩ chỉ ổn chứ không phải "khủng" như mọi người đồn đại. Chưa kể rất nhiều tình huống có thể phát sinh, ảnh hưởng đến thu nhập.

Như live concert Nguồn yêu lần này, tôi lỗ. Nếu không có sự bùng phát của dịch, concert được bán vé, khán giả ngồi đủ ghế như kế hoạch ban đầu, tôi còn thu được một khoản. Nhưng hiện tại, sự kiện chỉ được livestream, trong khi đó mọi khâu từ sản xuất, thuê địa điểm, vận chuyển máy móc… tôi đều tự chi trả mà không có khoản bù lại.

- Thật ra tôi chưa bao giờ tự hỏi cát-xê của mình hay những nhạc sĩ khác như thế nào. Tôi nghĩ quan trọng mình cứ cần cù, chăm chỉ chứ không quá bận tâm mình đang đứng ở đâu.

Việc bán một bài hát với mức giá thế nào còn phụ thuộc vào việc nó có xứng đáng với giá trị mình tạo ra ca khúc hay không. Không phải tôi xem xét mình đang ở vị trí nào rồi định giá các ca khúc.

Nguyễn Minh Cường cho biết anh chỉ sáng tác cho những ca sĩ có giọng ca phù hợp. Ảnh: NVCC.

- Ca sĩ muốn mua nhạc của tôi thì rất dễ, chỉ cần tôi thích giọng hát đó thì sẽ gặp mặt và trao đổi về việc viết bài. Quan trọng là chúng tôi phải thấy phù hợp về âm nhạc. Về mức giá tôi xin giữ bí mật vì hơi tế nhị, mỗi ca sĩ có mức giá riêng chứ không phải tôi áp mức giá chung, ai muốn mua thì mua.

- Thực sự từ đầu làm công việc nghệ thuật này, tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ kiếm được nhiều tiền. Do đó, khi chưa tìm được giọng ca phù hợp, tôi vẫn muốn hợp tác với những ca sĩ thân quen như Hoài Lâm, Hồ Ngọc Hà, Hòa Minzy… Riêng Hoài Lâm là trường hợp đặc biệt.

Tình cảm tôi dành cho Hoài Lâm rất khác. Tôi xem cậu ấy như em trai. Do đó, khi cậu ấy tuyên bố nghỉ vài năm, tôi chủ động tìm tới. Tôi muốn cố gắng đưa cậu ấy đến gần khán giả, do đó tôi không ngại tháo hết máy móc ở phòng thu để mang về Vĩnh Long. Ai làm phòng thu sẽ biết, để tháo hết máy móc như thế sẽ chịu tổn thất khá lớn.

- Có rất nhiều, như chị Hồ Ngọc Hà, Trung Quân hay kể cả cô em rất thân thiết là Hòa Minzy. Đây là việc rất bình thường, như cơm bữa vậy.

Với ca khúc Điều buồn nhất khi yêu, tôi gửi nhưng Hòa không thích nên từ chối. Sau đó tôi phải thuyết phục: “Anh đã mất rất nhiều công sức viết theo giọng hát, cảm xúc của em. Em cứ thu thử demo, nếu thấy ổn thì anh em tiếp tục làm, còn không thì thôi. Anh cũng không ép”.

Sau khi thu xong, bạn ấy thích quá nên quyết định dùng luôn bản đầu tiên để phát hành. Thường thì một ca khúc bị từ chối, tôi sẽ để đó trong kho nhạc chứ không đưa cho ca sĩ khác. Vì mỗi bài hát tôi sáng tác riêng cho một giọng ca.

- Cái tôi hướng đến là mỗi bài hát ca sĩ thể hiện, họ đang hát chính câu chuyện, cảm xúc và nội tâm của họ. Tôi không muốn đặt để cái riêng của tôi vào ca khúc và bắt ca sĩ hát, do đó tôi có sự nghiên cứu rất kỹ từ cách hát, cách xử lý với những ca sĩ hợp tác.

Chẳng hạn với Cả một trời thương nhớ, trước đó, tôi nghe nhạc của chị Hà rất nhiều, thậm chí là fan. Gần như viết câu nào, tôi lại nghĩ tới giọng hát chị Hà câu đó. Có thể việc đó hơi mất thời gian nhưng khi gửi tới nghệ sĩ, họ cảm thấy đó là ca khúc dành cho họ nên ít từ chối hơn.

- Chất riêng là thứ riêng biệt của mỗi người, đó có thể là cái tôi không có. Như tôi nói, tôi viết cho từng giọng ca khác nhau. Dòng nhạc nào tôi cũng viết được, ca khúc Theo anh của Ali Hoàng Dương thuộc thể loại pop, dance hay Cảm ơn vì đã nói câu từ chối là một bài hát swing.

Tôi hay bị nói làm nghệ thuật nhưng không có chất riêng. Tôi lại không đặt nặng vấn đề này bởi cảm xúc thì làm gì có chất riêng. Cảm xúc mỗi lúc lại khác nhau.

Về việc trung thành với thể loại ballad thì đây là dòng nhạc rất phổ biến, nhiều ca sĩ hát. Tuy nhiên, nếu để ý kỹ, khán giả có thể nhận ra cách viết lời, đặt vần trong âm nhạc của tôi rất khác biệt.

- Hiện tại, Lâm đã ổn hơn rất nhiều nhưng vẫn cần thời gian nghỉ ngơi thêm. Cuộc sống của Lâm tôi không can thiệp quá nhiều. Tôi chỉ nói rằng: “Em muốn sống như thế nào em cảm thấy tốt nhất thì hãy cứ làm như thế. Cuộc sống phải do mình định đoạt". Mọi lời khuyên chỉ làm cho Lâm rối hơn chứ không thể giúp gì cho bạn ấy.

Thu âm với Lâm không khó, cái khó là làm sao để cậu ấy cảm thấy bài hát thuộc về cậu ấy và là người trong cuộc. Hoa nở không màu là bài tôi viết độc lập, không dựa vào câu chuyện nào của Lâm. Tuy nhiên, khi đưa bài hát, Lâm thấy mình trong đó. Cậu ấy nhắn tin hỏi tôi: “Anh viết bài này cho câu chuyện của em hả”. Lúc đó, tôi không biết chuyện gia đình của Lâm nên cũng bất ngờ. Đến khi tôi xuống Vĩnh Long thu âm, Lâm mới chia sẻ. Vô tình bài hát đúng với câu chuyện, cảm xúc của Lâm nên thu âm rất nhanh.

Về album trong năm 2021, từ trước đó, chúng tôi đã trao đổi với nhau. Chúng tôi yêu quý nhau nên chưa bao giờ từ chối điều gì.

Lan Phương