Gạt bỏ căng thẳng, Mỹ và Canada bất ngờ đạt được thỏa thuận thương mại mới

Quan chức hai nước cho biết, chỉ vài tiếng trước thời hạn cuối cùng, chính phủ Mỹ và Canada đã nhất trí một thỏa thuận cho phép nông dân Mỹ có thể tiếp cận dễ dàng hơn vào thị trường bơ sữa của Canada, đồng thời giải quyết những quan ngại về mức thuế mà Mỹ đánh vào các loại xe hơi nhập khẩu.

Mỹ bất ngờ đạt được thỏa thuận thương mại với Canada.

Thỏa thuận mới này đã thỏa mãn mong muốn của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm thay đổi những nội dung của NAFTA và sẽ tránh được nguy cơ loại bỏ Canada khỏi danh mục đối tác thương mại nếu đàm phán thất bại.

Thỏa thuận mới có tên là Thỏa thuận Hoa Kỳ - Mexico – Canada. “Nó sẽ có lợi cho những người thuộc tầng lớp trung lưu, đồng thời tạo ra nhiều việc làm có lương tốt cũng như cơ hội mới dành cho gần nửa tỉ người dân đang sinh sống ở Bắc Mỹ”, Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer và Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland cho biết trong một tuyên bố chung.

Các quan chức trong chính quyền Trump đã gọi thỏa thuận mới này là một thắng lợi lớn đối với tất cả các bên liên quan. Tuy vậy một số chuyên gia đã nghi ngờ rằng liệu những thay đổi nêu trên có đáng để Mỹ phải trải qua một quãng thời gian căng thẳng với Canada trong thời gian qua hay không.

“Chúng ta đã làm tổn thương đến quan hệ với một đồng minh lớn của chúng ta chỉ vì vài thùng sữa”, ông Jeffrey Rosensweig, một giáo sư thuộc Đại học Emory (Mỹ) cho biết.

Được biết, các quan chức của ba nước đã dành toàn bộ hai ngày cuối tuần để trao đổi với nhau qua điện thoại nhằm bảo tồn hiệp định NAFTA. Các quan chức trong chính quyền Trump có dự định trình thỏa thuận mới lên Quốc hội, tại đây các thượng nghị sĩ sẽ có tối đa 60 ngày để xem xét kỹ lưỡng nội dung trước khi ông Trump có thể ký duyệt.

Trong quá khứ nhiều nghị sĩ Mỹ đã cảnh báo rằng họ sẽ không ủng hộ bất kỳ thỏa thuận thương mại nào không bao gồm Canada. “Sẽ là một sai lầm lớn nếu chúng ta có một thỏa thuận không có Canada”, Thượng nghị sĩ Mỹ Ron Wyden cho biết. “Điều đó không khác gì việc chúng ta từ bỏ sửa chữa NAFTA”.

Chính quyền Trump đã nỗ lực đàm phán để một thỏa thuận thương mại có thể được ký kết trước khi Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto rời nhiệm sở vào ngày 1/12 tới. Để kịp thời hạn, thỏa thuận này phải được trình lên Quốc hội trước tháng 10.

Các quan chức của ba nước đã thảo luận về việc thay đổi nội dung NAFTA từ hơn 1 năm trước. Ngay từ khi vận động tranh cử, ông Trump đã hứa sẽ đàm phán lại hoặc xóa sổ hiệp ước này và gọi đây là “thỏa thuận tồi tệ nhất mà đất nước từng ký kết”.

Vào tháng 8, Mỹ và Mexico đã giải quyết được một vấn đề liên quan đến sản xuất xe hơi, song những vướng mắc với Canada vẫn còn tồn tại. Ông Trump muốn Canada mở cửa thị trường bơ sữa cho các nông dân Mỹ và Canada muốn một cơ chế rõ ràng nhằm giải quyết những xung đột thương mại giữa hai bên. Theo một quan chức Canada, các bên đã thống nhất những nội dung trên trong ngày 30/9.

Canada và Mexico là hai đối tác xuất khẩu lớn nhất của Mỹ, và một thỏa thuận thương mại không có một trong hai nước sẽ gây ra sự hỗn loạn đối với các doanh nghiệp Mỹ phụ thuộc vào các hoạt động thương mại giữa các nước.

Văn phòng Thương mại Hoa Kỳ nói rằng sẽ là “không thể chấp nhận được nếu chúng ta loại bỏ Canada, thị trường xuất khẩu lớn nhất trên thế giới của Hoa Kỳ”.

Anh Tuấn (lược dịch)